ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ସହ ଜଡିତ ଅନେକ ପରମ୍ପରା ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଚାଲିଆସୁଛି ଏବଂ ସମସ୍ତ ପରମ୍ପରା ସହିତ ବିଶେଷ କାରଣ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ, ତାଙ୍କର ଅନ୍ତିମ ଯାତ୍ରା କିମ୍ବା ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ଏକ ନିୟମ ଅଛି। ଅନ୍ତିମ ଯାତ୍ରାରେ ମୃତକଙ୍କ ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର କରାଯାଇ ଶବକୁ ଶବଦାହ ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥାଏ।
ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିଥିବେ ଯେ, ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର ସମୟରେ ଉପସ୍ଥିତ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଏବଂ ଲୋକମାନେ ରାସ୍ତାରେ ବାରମ୍ବାର ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହୈi’ କୁହନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାର ସମୟରେ ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହୈi’ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ପଛର କାରଣ କ’ଣ?
ଧର୍ମରାଜ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହୈ’ ର ଅର୍ଥ କହିଛନ୍ତି:
ମହାଭାରତର ମୁଖ୍ୟ ଚରିତ୍ର ତଥା ପାଣ୍ଡବଙ୍କ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଧର୍ମରାଜ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଏକ ଶ୍ଳୋକରେ କହିଛନ୍ତି। ଏହାର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ ଏହି ଶ୍ଳୋକ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି।
‘ଅହନ୍ୟହନି ଭୁତାନି ଗଚ୍ଚନ୍ତି ଯମମମନ୍ଦିରମ।
ଶେଷା ବିଭୁତିମିଛନ୍ତି କିମାଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ମତଃ ପରମ।।
ଅର୍ଥ- ଯେତେବେଳେ ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଶବଦାହକୁ ନିଆଯାଏ, ସମସ୍ତେ ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହୈi’ କୁହନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଅନ୍ତିମ ଯାତ୍ରା ପରେ ସମସ୍ତେ ଘରକୁ ଫେରିବା ପରେ ସେମାନେ ରାମଙ୍କ ନାମ ଭୁଲିଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଜଡିତ ହୁଅନ୍ତି। ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହୈi ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କୁହାଯାଏ ନାହିଁ, ବରଂ ଏହା ସମ୍ପର୍କୀୟ ତଥା ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ଚାଲୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ କୁହାଯାଏ ଯେ, ରାମଙ୍କ ନାମ ସତ୍ୟ ଅଟେ। ଯେତେବେଳେ ରାମ କହିବେ ସେତେବେଳେ ଗତି ହେବ।
ଅନ୍ତିମ ସଂସ୍କାରରେ ‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହୈi’ କହିବାର ୩ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ:
‘ରାମ ନାମ ସତ୍ୟ ହୈi କହିବାର ଅନେକ କାରଣ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି, ଯେଉଁମାନେ ମୃତ ଶରୀରକୁ ଶବଦାହକୁ ନେଇଯାଆନ୍ତି, ସେମାନେ ଜାଣିବା ଉଚିତ୍ ଯେ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଦୁନିଆରେ ସବୁକିଛି ଶୂନ୍ୟ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ। କେବଳ କର୍ମ ସାଥିରେ ଯାଇଥାଏ। କାରଣ କର୍ମ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ପରି ଅମର ଅଟେ। ସେଥିପାଇଁ ଜୀବନରେ ବଞ୍ଚିବା ସମୟରେ ଭଲ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ।
ରାମଙ୍କ ନାମ ସତ୍ୟ ବୋଲି କହିବାର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ହେଉଛି ଏହି ଶବ୍ଦ ଶୁଣିବା ପରେ ରାସ୍ତାରେ ଯାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରାବା ଏବଂ ସେମାନେ ବୁଝିବା ଉଚିତ୍ ଯେ ଅନ୍ତିମ ଯାତ୍ରା ଚାଲିଛି, ତେଣୁ ସେମାନେ ରାସ୍ତାକୁ ଖାଲି ଛାଡିବେ। କାରଣ ଅନ୍ତିମ ଯାତ୍ରାକୁ ରୋକିବା ଅଶୁଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ତେଣୁ ଘରୁ ବାହାରିବା ପରେ ଶବ ଯାତ୍ରା ଠାରୁ ଶବଦାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଜାରି ରହିଥାଏ।
ରାମଙ୍କ ନାମ ସତ୍ୟ ବୋଲି କହିବାର ଗୋଟିଏ କାରଣ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମଧ୍ୟ ଆମର କିଛି ଅଙ୍ଗ ସକ୍ରିୟ ରହିଥାଏ, ଯେଉଁଥିରୁ କାନ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ଅଟେ। ସେଥିପାଇଁ ଅମୃତ ଆକାରରେ ରାମଙ୍କ ନାମ ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ନିଆଯାଏ। ଯାହାଫଳରେ ଏହି ଶବ୍ଦ ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ କାନରେ ପହଞ୍ଚେ ଏବଂ ସେ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତି ହେବେ।