ନାଗପୁର, ଦୀପାବଳିର ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ ଅନ୍ନକୁଟ ବା ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା କରାଯାଏ। ମୂଳତଃ ଏହା ପ୍ରକୃତି ଉପାସନା, ଯାହା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଦିନ ଗିରିଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତକୁ ପ୍ରକୃତିର ଆଧାର ଭାବରେ ପୂଜା କରାଯାଏ ଏବଂ ଗାଈଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମାଜର ଆଧାର ଭାବରେ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ପୂଜା ବ୍ରଜରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ବ୍ୟାପିଗଲା। ଆଜି ହେଉଛି ସେହି ଅନ୍ନକୁଟ ବା ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା।
ଅନ୍ନକୁଟ ପୂଜା କଣ ଏବଂ କିପରି କରାଯାଏ ?
ବେଦ ଅନୁଯାୟୀ, ବରୁଣ, ଇନ୍ଦ୍ର, ଅଗ୍ନି ଦେବଙ୍କୁ ଏହି ଦିନ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏଥିସହିତ ଗାଈମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପୂଜା କରାଯାଏ। ସେମାନଙ୍କୁ ଆଳତି କରାଯାଇ ଫଳ ଏବଂ ମିଠା ଖାଇବାକୁ ଦିଆଯାଏ। ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତର ଏକ ପ୍ରତିକୃତି ଗାଈ ଗୋବରରୁ ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ। ଏହା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଫୁଲ, ଧୂପ, ଦୀପ, ନଡ଼ିଆ ସହିତ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ଘରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ରୋଷେଇ କରାଯାଇ ଏକାଠି ଖାଇବାକୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଏହି ସମୟରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ। ଏଥିରେ ପିଆଜ ରସୁଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ। ଖାଇବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଥମେ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ। ଏହାକୁ ଏକ ନୈବେଦ୍ୟ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ବୋଲି ମନେ ମନେ ଉଚ୍ଚାରଣ କରନ୍ତୁ।
ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜା କିପରି କରାଯାଏ
ସକାଳେ ଆପଣଙ୍କ ଶରୀରରେ ତେଲରେ ଘଷନ୍ତୁ। ଘରର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରବେଶ ପଥରେ ଗୋବରରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତ ଆକୃତି ତିଆରି କରନ୍ତୁ। ଏହାର ଚାରିପଟେ ଗୋବରରେ ଗଛ ଆକୃତି ତିଆରି କରି ଜଙ୍ଗଲ ରୂପ ଦିଅନ୍ତୁ। ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପ୍ରତିମାକୁ ତା ମଧ୍ୟରେ ରଖନ୍ତୁ। ଏହା ପରେ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ଏବଂ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତଙ୍କୁ ପଞ୍ଚାମୃତରେ ପୂଜା କରନ୍ତୁ। ପୂଜା ପରେ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାର କାହାଣୀ ଶୁଣନ୍ତୁ। ପୂଜା ପରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଭୋଗ ବାଣ୍ଟନ୍ତୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହିତ ଭୋଜନ କରନ୍ତୁ।
ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପୂଜାରୁ ଆପଣ କିପରି ହେବେ ଉପକୃତ ?
ଏକ ଗାଈକୁ ସ୍ନାନ କରାଇ ତିଲକ କରନ୍ତୁ। ତାଙ୍କୁ ଫଳ ଏବଂ ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ। ଗାଈ ଚାରିପଟେ ସାତଥର ବୁଲନ୍ତୁ। ଗାଈ ଖୁରା ନିକଟରୁ ମାଟି ଟିକିଏ ନିଅନ୍ତୁ। ଏହାକୁ ଏକ କାଚ ପାତ୍ରରେ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖନ୍ତୁ। ଯଦି ଆପଣ ଏହି ମାଟିକୁ ଦେହର ଯେ କୈଣସି ସ୍ଥାନରେ ତିଲକ କରି ଯାଆନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ସଫଳତା ପାଇବେ।
