ଭୁବନେଶ୍ଵର: ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ସହ ଜଡିତ ଅନେକ ପୂଜା ନିୟମ ଅଛି। ଏହା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଦେବତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ପଦ୍ଧତିରେ ମଧ୍ୟ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଅଛି। ସେଥିପାଇଁ ସପ୍ତାହର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଏବଂ ସପ୍ତାହର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ଅଲଗା ଅଲଗା ଦେବତାଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରାଯାଇଥାଏ।
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ, ଯେତେବେଳେ ବି କୌଣସି ପୂଜାପାଠ କିମ୍ବା ଶୁଭ କାର୍ଯ୍ୟ ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ, ନଡ଼ିଆ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଏକ ନୂତନ ଦୋକାନ, ବିବାହ, ନୂତନ ଯାନ, ଗୃହ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ସାପ୍ତାହିକ ଉପବାସ ଇତ୍ୟାଦିରେ ନଡ଼ିଆ ସବୁ ସମୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ନଡ଼ିଆକୁ ଫଟାଯାଏ କିମ୍ବା ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ।
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ସହିତ ଜଡିତ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଦେବତା ଏବଂ ଦେବୀଙ୍କୁ ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ ଏବଂ ନଡ଼ିଆ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପୂଜାପାଠରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। କାରଣ ଏହା ବିନା ପୂଜା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ। ପୂଜାରେ ନଡ଼ିଆ କାହିଁକି ଆବଶ୍ୟକ, ଏହାର ମହତ୍ତ୍ୱ କ’ଣ ଏବଂ କେଉଁ ନଡ଼ିଆକୁ କେଉଁ ଦେବତାଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ତାହା ଜାଣନ୍ତୁ….
ନଡ଼ିଆର ଗୁରୁତ୍ୱ:
ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେତେବେଳେ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ପୃଥିବୀରେ ଅବତାରିତ ହେଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ତାଙ୍କ ସହିତ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ନଡ଼ିଆ ଗଛ ଏବଂ କାମାଧେନୁ ଗାଈଙ୍କୁ ଆଣିଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ନଡ଼ିଆ ଗଛକୁ କଳ୍ପବୃକ୍ଷ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ତ୍ରିଦେବ ବ୍ରହ୍ମା, ବିଷ୍ଣୁ ଏବଂ ମହେଶ୍ଵର ଏଥିରେ ବାସ କରନ୍ତି। ନଡ଼ିଆରେ ଥିବା ଛିଦ୍ରକୁ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଆଖି ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ରୀତିନୀତିରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
ନଡ଼ିଆ ବିଷୟରେ ଆଉ ଏକ ବିଶ୍ୱାସ ହେଉଛି, ମାନବ ରୂପରେ ନଡ଼ିଆ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା। ଥରେ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଉପରେ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇ ଆଉ ଏକ ସ୍ୱର୍ଗ ଲୋକ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ କଲେ। ଦ୍ୱିତୀୟ ଜଗତ ସୃଷ୍ଟି କରିବାବେଳେ, ସେ ମାନବ ରୂପରେ ଏକ ନଡ଼ିଆ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ନଡ଼ିଆ ଖୋଳର ବାହ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଦୁଇଟି ଆଖି ଏବଂ ପାଟିର ଡିଜାଇନ୍ ଅଛି।
କେଉଁ ଦେବତାଙ୍କୁ ପୂଜାରେ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍?:
ନଡ଼ିଆକୁ ଶ୍ରୀଫଳ କୁହାଯାଏ। ଶ୍ରୀଫଳ ଅର୍ଥ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ। କିନ୍ତୁ ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରିବାର ଭିନ୍ନ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି। ସାତ୍ତ୍ଵିକ ପୂଜାରେ ନଡ଼ିଆ ଚୟନ ଆବଶ୍ୟକ।
ଶିବାଳୟରେ ନଡ଼ିଆ କେବେବି ଭଙ୍ଗା ଯାଏ ନାହିଁ, ମାତ୍ର କେବଳ ପୁରା ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ।
ଭଗବାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଓଦା ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ ଯାହାର ଚୋପା ଅଛି।
ପୂଜାରେ ପଇଡ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ। ଏହା କେବଳ ପାନୀୟ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
ଯେତେବେଳେ ବାବା ଭୈରବଙ୍କୁ ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ, ଏହା ଭଙ୍ଗାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଗୋଲମରିଚ ଏବଂ ଲବଙ୍ଗ ଇତ୍ୟାଦି ରଖାଯାଏ କିମ୍ବା ଯାହାକୁ ଆମେ ପ୍ରସାଦ ଭାବରେ ପ୍ରଦାନ କରୁ।
ବିଷ୍ଣୁଜୀ ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ମୀଜୀଙ୍କୁ କେବେବି ନଡ଼ିଆ ଭାଙ୍ଗି ଅର୍ପଣ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଆପଣ ପୁରା ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରିପାରିବେ।
ସମସ୍ତ ତାମସିକ ଦେବୀ ଏବଂ ହନୁମାନ ଜୀଙ୍କୁ ଜଟା ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇପାରେ।