ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩: ସାମାନ୍ୟ ବିରତି ନେଇ ଚନ୍ଦ୍ରର ନିକଟତର ହେବ ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର, ଜାଣନ୍ତୁ କ’ଣ ହେବାକୁ ଯାଉଛି

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରୋପଲସନ ମଡ୍ୟୁଲଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ମଡ୍ୟୁଲ ଆଜି ଚନ୍ଦ୍ର ଆଡକୁ ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ ନେବ। ଇସ୍ରୋ ଅନୁଯାୟୀ, ଶୁକ୍ରବାର (୧୮ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୩) ଅପରାହ୍ନ ପ୍ରାୟ ୪ଟାରେ ଏହାର ଡି-ବୁଷ୍ଟିଂ ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି । ପ୍ରଜ୍ଞାନ (ରୋଭର)କୁ ସଙ୍ଗରେ ନେଇ ଥିବା ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ‘ବିକ୍ରମ’ ଗୁରୁବାର ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ପ୍ରୋପଲ୍ସନ୍ ମଡ୍ୟୁଲଠାରୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଛି। ଏବେ ଚନ୍ଦ୍ରର କକ୍ଷପଥରେ ଭାରତର ତିନୋଟି ମହାକାଶଯାନ ରହିଛି। ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ର ଅର୍ବିଟର, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ପ୍ରୋପଲସନ୍ ମଡ୍ୟୁଲ ଓ ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଂ ମଡ୍ୟୁଲ ତିନିଜଣ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ପରିକ୍ରମା କରୁଛନ୍ତି। ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ‘ବିକ୍ରମ’ ଶୁକ୍ରବାର ଚନ୍ଦ୍ରର ୩୦ କିଲୋମିଟର x ୧୦୦ କିଲୋମିଟର କକ୍ଷପଥରେ ପହଞ୍ଚିବ। ଏହାପରେ ମହାକାଶଯାନର ବେଗ ଧୀରେ ଏହା ସିଧାସଳଖ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଡ଼କୁ ଗତି କରିବ। ଯଦି ସବୁ କିଛି ଠିକ୍ ଠାକ୍ ରହେ ତେବେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବୁଧବାର (ଅଗଷ୍ଟ ୨୩) ଚନ୍ଦ୍ରରେ ସଫ୍ଟ ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଂ କରିବ। ଆଜିଠାରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୨୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ମିଶନରେ କ’ଣ ହେବ, ଜାଣନ୍ତୁ ପୂରା ପ୍ରକ୍ରିୟା।

ଆଜିଠାରୁ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନର ଲ୍ୟାଣ୍ଡରର ଗତି କମିବା ଆରମ୍ଭ ହେବ

ଇସ୍ରୋ ଶୁକ୍ରବାର ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ଲ୍ୟାଣ୍ଡରର ଡି-ବୁଷ୍ଟିଂ ମ୍ୟାନୁଭର ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛି।

ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ‘ବିକ୍ରମ’କୁ କକ୍ଷପଥକୁ ନିଆଯିବ ଯେଉଁଠାରୁ ଚନ୍ଦ୍ରର ନିକଟତମ ବିନ୍ଦୁ ୩୦ କିଲୋମିଟର ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ବାହ୍ୟ ବିନ୍ଦୁ ଆପୋଲୋ ୧୦୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ରହିବ।

୩୦ କିଲୋମିଟର x ୧୦୦ କିଲୋମିଟର କକ୍ଷପଥ ହାସଲ ହେବା ପରେ ଲ୍ୟାଣ୍ଡରର ବେଗ ହ୍ରାସ ପାଇବ।

୩୦ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତାରୁ ଏହା ଧୀରେ ଧୀରେ ସିଧାସଳଖ ଚନ୍ଦ୍ର ଆଡ଼କୁ ଗତି କରିବ।

ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ଆଡ଼କୁ ପରିକ୍ରମା କରୁଛି, ତା’ପରେ ଏହାକୁ ଲମ୍ବା କରି ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଅବତରଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ।

ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ମଡ୍ୟୁଲ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଅବତରଣ କରିବ

ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଯେମିତି ରକେଟ ସାହାଯ୍ୟରେ ପୃଥିବୀରୁ ଉଡ଼ିଥିଲା ସେହିଭଳି ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଅବତରଣ କରିବ। ତେବେ ଓହ୍ଲାଇବା ସମୟରେ ଏହାର ବେଗ ବହୁତ ମନ୍ଥର ରହିବ।

ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ ଏସ୍ ସୋମନାଥଙ୍କ କହିବା ନୁସାରେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩କୁ ଏପରିଭାବେ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି ଯେ ସବୁ କିଛି ବିଫଳ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଅବତରଣ କରିବ। ସୋମନାଥ କହିଥିଲେ, ସବୁ ସେନ୍ସର ଫେଲ୍ ହୋଇଗଲେ ବି କିଛି କାମ କରେ ନାହିଁ, ଏହା (ବିକ୍ରମ) ଅବତରଣ କରିବ। ଏହାକୁ ସମାନ ଢଙ୍ଗରେ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି। ଏଥର ଉଭୟ ଇଞ୍ଜିନ କାମ ନ କଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଅବତରଣ କରିପାରିବ ବୋଲି ଆମେ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଛୁ।

ଅବତରଣ କରିବା ପରେ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଚାଲିବ ପ୍ରଜ୍ଞାନ

ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଅବତରଣ କରିବା ପରେ ‘ପ୍ରଜ୍ଞାନ’ ସେଠାରେ ବହୁତ ବୁଲିବ। ଏହା ମାଟି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିବ। ଚନ୍ଦ୍ରରେ ‘ପ୍ରଜ୍ଞାନ’ର ଏହି ମୁନ୍‍ ଓ୍ୱାକ୍ ଇତିହାସରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହେବ। ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଅବତରଣ କରିବାରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ଚତୁର୍ଥ ଦେଶ ହେବ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା କେବଳ ଆମେରିକା, ସୋଭିଏତ ୟୁନିୟନ ଓ ଚାଇନା ଏହା କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛନ୍ତି। ଇସ୍ରୋର ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ମିଶନ ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁରେ ଅବତରଣ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛି। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଇସ୍ରାଏଲ ଓ ଜାପାନର ଘରୋଇ ମହାକାଶଯାନ ମଧ୍ୟ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଅବତରଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବାବେଳେ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି।