ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମଣିପୁରରେ ମେ ୩ତାରିଖରୁ ହିଂସା ଆରମ୍ଭ ହେବାର ୬ ମାସ ବିତିଗଲାଣି। ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ୬ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟରେ ୧୮୭ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ତେବେ ରାଜ୍ୟରେ ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି। ସରକାରୀ ଡାକ୍ତରଖାନାର ଶବଗୃହରେ ଏବେ ବି ୧୨୦ରୁ ଅଧିକ ମୃତଦେହ ପଡ଼ି ରହିଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ କୁକି-ମୈତେଇ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଅନେକ ମୃତଦେହ ନିଖୋଜ ଥିବା ଦାବି କରୁଛନ୍ତି । ହିଂସାକାଣ୍ଡରେ ୫୦ ହଜାର ୬୪୮ ଜଣଙ୍କ ଘର ନଷ୍ଟ ହୋଇଛି।
ମଣିପୁର ଦେଶର ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ ହୋଇଛି ଯେଉଁଠାରେ ଜିଲ୍ଲାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି। ହିଂସାକାଣ୍ଡ ପୂର୍ବରୁ ୩୪ ଲକ୍ଷ ୧୬ ହଜାର ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ରାଜ୍ୟରେ ମୈତେଇ ଓ କୁକି-ଜୋ ଏକାଠି ରହୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏବେ କୁକି ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଚୁରାଚାନ୍ଦପୁର, ତେଙ୍ଗନୁପୋଲ, କାଙ୍ଗପୋକପି, ଥାଇଜୋଲ, ଚାନ୍ଦେଲ ଜିଲ୍ଲାରେ ମୈତେଇ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ରହୁନାହିଁ। ସେହିପରି ଇମ୍ଫାଲ ପଶ୍ଚିମ, ପୂର୍ବ, ବିଷ୍ଣୁପୁର, ଥୋବାଲ, କାକଚିଂ, କାପ୍ସିନ ଆଦି ଅଞ୍ଚଳରୁ କୁକି-ଜୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପଳାୟନ କରିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ମୈତେଇ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଛି।
ମଣିପୁରରେ ୫୩% ମୈତେଇ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଇମ୍ଫାଲ ଉପତ୍ୟକାରେ ରୁହନ୍ତି। ଏହି ୧୬ଟି ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରୁ ୯ଟି ପାହାଡ଼ିଆ ଜିଲ୍ଲା ହୋଇଥିବାବେଳେ ରାଜ୍ୟର ୯୦ ପ୍ରତିଶତ ଜମି ରହିଛି। ଯେଉଁଠାରେ ଅଧିକାଂଶ କୁକି-ଜୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବସବାସ କରନ୍ତି।
ମେ ୩ ତାରିଖ ସୁଦ୍ଧା ଇମ୍ଫାଲରେ ପ୍ରାୟ ୩୦ ହଜାର କୁକି-ଜୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ରହୁଥିଲେ। ସେହିଭଳି ୪୦ ହଜାର ମୈତେଇ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ପାହାଡ଼ିଆ ଜିଲ୍ଲାରେ ରହୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ଘର ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଛି। କେହି ନୁହଁନ୍ତି, ଟେମେଙ୍ଗଲଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲା ନାଗା ଏବଂ କାପ୍ସିନ ମୈତେଇ ଏବଂ ଚାନ୍ଦେଲ ନାଗା-କୁକି ଅଧ୍ୟୁଷିତ। ଆରମ୍ଭରୁ ଏହି ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ ଶାନ୍ତି ବଜାୟ ରହିଛି।
ମୈତେଇ-କୁକି-ଜୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ନିଜସ୍ୱ ବଫର ଜୋନ୍ ରହିଛ । ମହିଳାମାନେ ରାସ୍ତାରେ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଚେକପୋଷ୍ଟ ଅଛି ଯେଉଁଠାରୁ ସେମାନେ ବାହାର ଲୋକଙ୍କୁ ବିନା ପରିଚୟରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବାକୁ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ। ମୈତେଇ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଅବସ୍ଥା। ହିଂସାକାଣ୍ଡ ପରଠାରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୬୫୨୩ଟି ଏଫଆଇଆର ରୁଜୁ ହୋଇଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ଜିରୋ ଏଫଆଇଆର। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୫୧୦୭ଟି ଅଗ୍ନିକାଣ୍ଡ ମାମଲା ଥିବାବେଳେ ୭୧ଟି ହତ୍ୟାକାରୀଙ୍କର ରହିଛି। ସିବିଆଇର ୫୩ ଜଣିଆ ଟିମ୍ ୨୦ଟି ମାମଲାର ତଦନ୍ତ କରୁଛନ୍ତି।
ଏହି ସବୁ ଜିଲ୍ଲାରେ କର୍ଫ୍ୟୁ ଜାରି ରହିଛି
ଇମ୍ଫାଲ ପଶ୍ଚିମ, ଇମ୍ଫାଲ ପୂର୍ବ, ଝିରିବାମ, ବିଷ୍ଣୁପୁର, ଥୋବଲ, ଚୁରାଚାନ୍ଦପୁର ଓ ତେଙ୍ଗନୁପୋଲରେ ରାତି ୧୦ଟାରୁ ସକାଳ ୫ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କର୍ଫ୍ୟୁ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି।
କଙ୍ଗପୋକପିରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ୫ଟାରୁ ସକାଳ ୫ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କର୍ଫ୍ୟୁ ଜାରି ରହିଛି। କୋକଚିଙ୍ଗ, ଫର୍ଜୋଲ୍। ଏଠାରେ କର୍ଫ୍ୟୁ ନାହିଁ: ସେନାପତି, ଉର୍ଖୁଲ, କାମଜୋଙ୍ଗ, ଟେମେଙ୍ଗଲଙ୍ଗ, ନୋନ ଏବଂ କାପ୍ସିନରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ଟାରୁ ସକାଳ ୫ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କର୍ଫ୍ୟୁ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି।
ମଣିପୁର ରାଇଫଲ୍ସ କ୍ୟାମ୍ପ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ
ନଭେମ୍ବର ୧ ତାରିଖ ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ଇମ୍ଫାଲସ୍ଥିତ ମଣିପୁର ରାଇଫଲ୍ସ କ୍ୟାମ୍ପ ଉପରେ ଭିଡ଼ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ଭିଡ଼ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ମଣିପୁର ରାଇଫଲ୍ସର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଲୁଟ୍ କରିବା। ତେବେ ସୁରକ୍ଷାକର୍ମୀମାନେ ଭିଡ଼କୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ ଆକାଶରେ ଅନେକ ରାଉଣ୍ଡ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲେ।
ଏହି ସମୟରେ କିଛି ଲୋକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ଘଟଣା ପରେ ଇମ୍ଫାଲରେ କର୍ଫ୍ୟୁ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ତେଙ୍ଗନୁପାଳ ଜିଲ୍ଲାର ମୋରେହ ସହରରେ ଅତିରିକ୍ତ ପୁଲିସ କମାଣ୍ଡୋ ମୁତୟନ ପ୍ରତିବାଦରେ ଏକ ଆଦିବାସୀ ଛାତ୍ର ସଂଗଠନ ବୁଧବାର ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରୁ ୪୮ ଘଣ୍ଟିଆ ବନ୍ଦ ଡାକରା ଦେଇଛି।
ରାଜଭବନ ନିକଟରେ ଥିବା ମଣିପୁର ରାଇଫଲ୍ସ କ୍ୟାମ୍ପ ଏବଂ ଇମ୍ଫାଲ ପଶ୍ଚିମ ଜିଲ୍ଲାରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଥିଲେ। ମୋରେହରେ ଜଣେ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯିବା ଘଟଣାରେ ଉତ୍ତ୍ୟକ୍ତ ଜନତା କ୍ଷୁବ୍ଧ ହୋଇ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିବାଦରେ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଦାବି କରୁଥିଲେ।
ନିରୀହ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ପୁଲିସ ଗିରଫ କଲା ଆଦିବାସୀ ନେତା ମଞ୍ଚ
ଭାରତୀୟ ଆଦିବାସୀ ନେତା ଫୋରମ (ଆଇଟିଏଲଏଫ) ଦାବି କରିଛି ଯେ ମୋରେହରେ ମୈତେଇ ପୋଲିସ କମାଣ୍ଡୋମାନେ କୁକି ଆଦିବାସୀଙ୍କୁ ହଇରାଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ଜଣେ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗଙ୍କ ସମେତ ୧୨ ଜଣ ନିରୀହ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଘରୁ ଗିରଫ କରିଛନ୍ତି।
ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆସାମ ରାଇଫଲ୍ସ ପୁଲିସ କମାଣ୍ଡୋମାନଙ୍କୁ ମୋରେହକୁ ନେଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଅପରେସନ ସମୟରେ ସେମାନଙ୍କୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷମତା ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏଠାରେ କର୍ଫ୍ୟୁ ଲାଗୁ କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁକାରଣରୁ ଲୋକମାନେ ରାସନ କିଣିପାରୁନାହାନ୍ତି।
ଆଇଟିଏଲଏଫ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଦାବି କରିଛି ଯେ ଗତକାଲି ମୋରେହ ଯିବା ବାଟରେ ପୋଲିସ କମାଣ୍ଡୋମାନେ ସିନାମ ଗ୍ରାମରେ ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଘର ଲୁଟ୍ କରି ପୋଡ଼ି ଦେଇଥିଲେ। ଚିକିମ ଗ୍ରାମରେ ନିର୍ମିତ ସ୍ମୃତି କାନ୍ଥରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ।
ଖୁବଶୀଘ୍ର ସମସ୍ତ ଦୋଷୀଧରାଯିବ: ମଣିପୁର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ
ମଣିପୁର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏନ୍ ବିରେନ ସିଂହ ଆଜି ସକାଳେ ଇମ୍ଫାଲ ସହରର ପ୍ରଥମ ବାଟାଲିୟନ ମଣିପୁର ରାଇଫଲ୍ସ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡରେ ପୋଲିସ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଛନ୍ତି। ଆନନ୍ଦ ଜଣେ ସାହସୀ ଓ ଦେଶପ୍ରେମୀ ଅଫିସର ଥିଲେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗର୍ବିତ ହେବା ଉଚିତ।
ଖୁବଶୀଘ୍ର ସମସ୍ତ ଦୋଷୀ ଧରାପଡ଼ିବେ। ପୁଲିସ କମାଣ୍ଡୋ, ଆଇଆରବି, ଆର୍ମି ଓ ଆସାମ ରାଇଫଲ୍ସ ଧରାପଡ଼ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିରନ୍ତର କମ୍ବିଂ ଅପରେସନ୍ ଚଳାଇବେ।
ଶୁକ୍ରବାର ଛୁଟି ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିବା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମାମଲା ରୁଜୁ
ଗତ ଅକ୍ଟୋବର ୨୬ ତାରିଖରେ ଚୁରାଚାନ୍ଦପୁରର ଯୁଗ୍ମ ଛାତ୍ର ସଂଗଠନ (ଜେବିଏସ)ର ସଦସ୍ୟମାନେ ଶୁକ୍ରବାର ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଓ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକପାଇଁ ସରକାରୀ ଛୁଟି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଅକ୍ଟୋବର ୨୭ରେ ରାଜ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ବିନୀତ ଯୋଶୀ ଛାତ୍ର ସଂଗଠନର ନୋଟିସକୁ ବେଆଇନ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ଜାଣିଶୁଣି ଏଭଳି ଘୋଷଣା କରାଯାଉଛି। ରାଜ୍ୟରେ ଅଶାନ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଏପରି କରାଯାଉଛି।
ଜେବିଏସ୍ କହିଥିଲା ଯେ ଆମେ ଏହି କଠିନ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଆମ ରହୁଥିବା ସ୍ଥାନରେ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛୁ। ଏଥିପାଇଁ ଆମେ ଏକ ସଂକଳ୍ପ ଗୃହୀତ କରିଛୁ। ଆମେ ଚାହୁଁଛୁ ଯେ ସମସ୍ତ ସରକାରୀ, ବେସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ରବିବାର ପରିବର୍ତ୍ତେ ଶୁକ୍ରବାର ଛୁଟି ରହିବ। ଅଗଷ୍ଟ ୧୮ ତାରିଖରେ ଛାତ୍ର ସଂଗଠନ ପକ୍ଷରୁ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଓ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ଛୁଟି ପାଇଁ ସଂକଳ୍ପ ଗୃହୀତ ହୋଇଥିଲା।
ଜାତିଗତ ଦଙ୍ଗା ଉସୁକାଉଥିବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଆଦିବାସୀ ନେତା ମଞ୍ଚର ଅଭିଯୋଗ
ଗତ ଅକ୍ଟୋବର ୨୪ ତାରିଖରେ କୁକି-ଜୋ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସଂଗଠନ ଇଣ୍ଡିଜିନିୟସ୍ ଟ୍ରାଇବଲ୍ ଲିଡର୍ସ ଫୋରମ୍ (ଆଇଟିଏଲଏଫ) ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟରେ ଜାତିଗତ ଦଙ୍ଗା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲା। ପାହାଡ଼ିଆ ଜିଲ୍ଲାରୁ ନୁହେଁ, କେବଳ ଉପତ୍ୟକା ଅଞ୍ଚଳରୁ କାହିଁକି ଆଫସ୍ପା ହଟାଗଲା ବୋଲି ସେ ସରକାରଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ।
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏନ୍ ବିରେନ୍ ସିଂହ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ସରକାର ରାଜ୍ୟରେ ବେଆଇନ ପ୍ରବାସୀଙ୍କୁ କେବେ ବି ଗ୍ରହଣ କରିବେ ନାହିଁ। ରାଜ୍ୟରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ୩୪ଟି ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ନିଜର ଐତିହାସିକ ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖିବା ଉଚିତ। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ଯେ କିଛି ବିଦେଶୀ ସଂଗଠନ ରାଜ୍ୟକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିବାକୁ ଷଡ଼ଯନ୍ତ୍ର କରୁଛନ୍ତି।
ମଣିପୁର ସୀମାନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ ବଢ଼ିଲା ଫୋର୍ସ
ମଣିପୁରର ସୀମାନ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ ପୁଲିସ କମାଣ୍ଡୋଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି। ତେବେ ମିଆଁମାର ସୀମାନ୍ତ ମୋରେହ ସହରରେ ମଧ୍ୟ ଆଦିବାସୀ ମହିଳାଙ୍କ ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ଗତ ଅକ୍ଟୋବର ୨୨ ତାରିଖରେ ଆଦିବାସୀ ସଂଗଠନ କୁକି ଇମ୍ପେ ଏବଂ କମିଟି ଅନ୍ ଟ୍ରାଇବଲ୍ ୟୁନିଟି (ସିଓଟିୟୁ) ଦାବି କରିଥିଲେ ଯେ ଇମ୍ଫାଲ ଉପତ୍ୟକା ତୁଳନାରେ ସହରରେ ଅଧିକ ପୁଲିସ ମୁତୟନ କରାଯାଇଛି।
ଏହାଦ୍ୱାରା ଶାନ୍ତି ଭଙ୍ଗ ହୋଇପାରେ । ସହରର ବଫର ଜୋନରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ
ଅର୍ଦ୍ଧସାମରିକ ବାହିନୀ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସେନା ଯବାନଙ୍କୁ ମୁତୟନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ସେ ଦାବି କରିଥିଲେ। ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ତେଙ୍ଗନୁପାଳ ଜିଲ୍ଲାର କୁକି ଅଧ୍ୟୁଷିତ ସହରର ମୋରେହରେ ରାତିରେ ହେଲିକପ୍ଟର ଯୋଗେ ଅତିରିକ୍ତ ମାଇତେଇ ପୁଲିସ ମୁତୟନ କରାଯାଉଛି।
ମଣିପୁର ହିଂସାର କାରଣ କ’ଣ…
ମଣିପୁରର ଜନସଂଖ୍ୟା ପାଖାପାଖି ୩୮ ଲକ୍ଷ। ଏଠାରେ ତିନୋଟି ପ୍ରମୁଖ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ରହିଛି- ମୈତେଇ, ନାଗା ଓ କୁକି। ମୈତେଇ ଅଧିକାଂଶ ହିନ୍ଦୁ ଅଟନ୍ତି। ନାଗା-କୁକିମାନେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି। ସେମାନେ ଏସଟି ବର୍ଗରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏମାନଙ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୫୦% ଅଟେ। ଇମ୍ଫାଲ ଉପତ୍ୟକା, ଯାହା ରାଜ୍ୟର ପ୍ରାୟ ୧୦% ଅଞ୍ଚଳକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ, ସେଠାରେ ମୈତେଇ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ରହିଛି। ନାଗା-କୁକି ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୩୪ ପ୍ରତିଶତ। ରାଜ୍ୟର ପ୍ରାୟ ୯୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଲୋକମାନେ ବସବାସ କରନ୍ତି।
କେମିତି ଆରମ୍ଭ ହେଲା ବିବାଦ
ଆଦିବାସୀ ମାନ୍ୟତା ଦେବାକୁ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ମୈତେଇ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ। ଏଥିପାଇଁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଣିପୁର ହାଇକୋର୍ଟରେ ଏକ ପିଟିସନ୍ ଦାଖଲ କରିଥିଲେ। ୧୯୪୯ମସିହାରେ ମଣିପୁର ଭାରତରେ ମିଶିଯାଇଥିଲା ବୋଲି ଏହି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲା। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ଜନଜାତିର ମାନ୍ୟତା ମିଳିଥିଲା। ଏହାପରେ ହାଇକୋର୍ଟ ମୈତେଇଙ୍କୁ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି (ଏସ୍ ଟି) ବର୍ଗରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ।
ମୈତେଇଙ୍କ ଯୁକ୍ତି କ’ଣ?
ମୈତେଇ ଜନଜାତିମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସେମାନଙ୍କର ରାଜାମାନେ ମିଆଁମାରରୁ କୁକିମାନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧ ଲଢ଼ିବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ। ଏହାପରେ ସେମାନେ ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦା ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ଲୋକମାନେ ରୋଜଗାର ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ କାଟି ଅଫିମ ଚାଷ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଏହା ମଣିପୁରକୁ ନିଶା କାରବାରର ତ୍ରିକୋଣରେ ପରିଣତ କରିଛି। ଏସବୁ ଖୋଲାଖୋଲି ଘଟୁଛି। ନାଗା ଲୋକଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ସେ ଏକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରିଥିଲେ।
ନାଗା-କୁକିମାନଙ୍କୁ କାହିଁକି ବିରୋଧ କରାଯାଏ: ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ଜନଜାତି ମୈତେଇ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ସଂରକ୍ଷଣ ଦେବାକୁ ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି। ସେମାନେ କହନ୍ତି ଯେ ରାଜ୍ୟର ୬୦ଟି ବିଧାନସଭା ଆସନ ମଧ୍ୟରୁ ୪୦ଟି ମୈତେଇ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଇମ୍ଫାଲ ଉପତ୍ୟକାରେ ରହିଛି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଏସ୍ ଟି ବର୍ଗରେ ମାଇତେଇଙ୍କୁ ସଂରକ୍ଷଣ ଦେଇ ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାରକୁ ବିଭାଜିତ କରାଯିବ।
ରାଜନୈତିକ ସମୀକରଣ କ’ଣ ?
ମଣିପୁରର ୬୦ ବିଧାୟକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪୦ ଜଣ ମୈତେଇର ଏବଂ ୨୦ ଜଣ ନାଗା-କୁକି ଜନଜାତିର। ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ୧୨ ଜଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୨ ଜଣ ଏହି ଜନଜାତିର।