ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୫ଟି ରାଜ୍ୟରେ ନିର୍ବାଚନ ଚାଲିଥିବାବେଳେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ (ଇଡି)କୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିଛି । ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ (ଇଡି) ଭଳି ସଂସ୍ଥାକୁ ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ରାଜନୈତିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପ୍ରଣୋଦିତ ବୟାନ ଓ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନରୁ ତୁରନ୍ତ ରୋକିବାକୁ କଂଗ୍ରେସ ନିକଟରେ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କୁ କହିଛି । ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ପାଇଁ ଦାବି ହୋଇଛି କିନ୍ତୁ ଏହା ସମ୍ଭବ କି ? ଆଇନ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଏଜେନ୍ସିଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର କୌଣସି ସମାଧାନ କିମ୍ବା ସମୀକ୍ଷା ଅଦାଲତମାନଙ୍କଠାରୁ ମାଗିହେବ କାରଣ ଏହା ଦଳୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ କିମ୍ବା କ୍ଷମତାର ଅପବ୍ୟବହାରରୁ ସୁରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍ଥାନ ଅଟେ ।
ଜଣେ ଆଇନ ବିଶେଷଜ୍ଞ ନିଜ ନାମ ଗୋପନ ରଖିବା ସର୍ତ୍ତରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗୁଇନ୍ଦା ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ, ଅନୁସନ୍ଧାନ, ଲିଡ୍ ଓ ଜବତ, ଏଫଆଇଆର ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏବଂ ଗିରଫଦାରୀ ଭଳି ଆଇନ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନକାରୀ ସଂସ୍ଥାର କାର୍ଯ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ବୈଧାନିକ ଢାଞ୍ଚା ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ଥିର କରାଯାଏ । ଆଇପିସି, ସିଆରପିସି ଏବଂ ପ୍ରମାଣ ଆଇନ ଭଳି ଅପରାଧିକ କୋଡ୍ ଦ୍ୱାରା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ବୋଲି ଆଇନ ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଛନ୍ତି ।
ଏହି ମାମଲାରେ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ଭୂମିକା ସମ୍ପର୍କରେ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଆଇନଜୀବୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅବାଧ ଓ ନିରପେକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରି କରିବାକୁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍ଥାର ଧାରା ୩୨୪ ଅନୁଯାୟୀ କ୍ଷମତା ରହିଛି । ତେବେ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଆଇନଗତ କିମ୍ବା ପୋଲିସ କ୍ଷମତା ବ୍ୟବହାରରେ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କିମ୍ବା ପ୍ରତିରୋଧ କରିପାରିବ ନାହିଁ ।
ମହାଦେବ ଆପ୍ ମାମଲାରେ ଛତିଶଗଡ଼ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭୂପେଶ ବାଘେଲଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଆସିଥିବା ଅଭିଯୋଗକୁ ନେଇ ନିର୍ବାଚନ ହେବାକୁ ଥିବା ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଇଡିର କ୍ରମାଗତ ଚଢ଼ାଉ ଏବଂ ଏହାର ବୟାନ ବିରୋଧରେ କଂଗ୍ରେସର ଏକ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳ ବୁଧବାର ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କୁ ଭେଟିଛନ୍ତି । କଂଗ୍ରେସ ତରଫରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ରାଜନୈତିକ ଚାପରେ ନିର୍ବାଚନ ମଝିରେ ଏସବୁ କରାଯାଉଛି ।
ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, ଯଦି କୌଣସି ପକ୍ଷ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ତଦନ୍ତକାରୀ ଏଜେନ୍ସି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉଲ୍ଲଂଘନ କିମ୍ବା ଭେଦଭାବ ଆଧାରରେ ଅପରାଧିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରୁଥିବାରୁ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି, ସେଠାରେ ଅଦାଲତକୁ ଯାଇ ‘ପକ୍ଷପାତ’ ଏଜେନ୍ସି ବିରୋଧରେ ସ୍ଥଗିତାଦେଶ ମାଗିବା ଏବଂ କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ସୁଯୋଗ ରହିଛି । ସିଆରପିସିର ଧାରା ୪୮୨ ଅନୁଯାୟୀ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ କିମ୍ବା ସିଧାସଳଖ ହାଇକୋର୍ଟ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କଠାରୁ ରିଟ୍ ଅଧୀନରେ କିମ୍ବା ‘ପକ୍ଷପାତିତା’ ଆଧାରରେ ମାମଲା ରୁଜୁ କରାଯାଇପାରିବ ।
