ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୧୫ ବର୍ଷ ରୁ ଅଧିକ ବୟସର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୩ରୁ ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ବେକାରି ହାର (ୟୁଆର) ୬.୮% ରୁ ୬.୭% କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୩ରେ ମହିଳା ୟୁଆର ୯.୨% ଥିବାବେଳେ ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ରେ ଏହା ୮.୫% କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
୧୫ ବର୍ଷ ରୁ ଅଧିକ ବୟସର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ୨୦୨୩ ଜାନୁଆରୀରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଶ୍ରମଶକ୍ତି ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହାର (ଏଲଏଫପିଆର) ଯଥାକ୍ରମେ ୪୮.୫% ରୁ ୫୦.୨% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୩ରୁ ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମହିଳା ଶ୍ରମ ଶକ୍ତି ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହାର ୨୨.୭% ରୁ ୨୫.୬% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ଏଲଏଫପିଆରର ସାମଗ୍ରିକ ବୃଦ୍ଧି ଧାରାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି।
ଜାନୁଆରୀ- ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୩ରେ ୧୫ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ବୟସର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ଶ୍ରମିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତ (ଡବ୍ଲୁପିଆର)ର ଧାରା ୪୫.୨% ଥିବା ବେଳେ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ରେ ଏହା ୪୬.୯% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୩ରୁ ଜାନୁଆରୀ – ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମହିଳା ଶ୍ରମିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତ ୨୦.୬% ରୁ ୨୩.୪% କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ଡବ୍ଲୁପିଆରର ସାମଗ୍ରିକ ବୃଦ୍ଧି ଧାରାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ ।
ପରିଚୟ ନିୟମିତ
ଅପେଖାକୃତ ଅଧିକ ବାରମ୍ବାର ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ଶ୍ରମଶକ୍ତି ତଥ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ହେବାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଜାତୀୟ ନମୁନା ସର୍ବେକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ (ଏନଏସଏସଓ) ଏପ୍ରିଲ ୨୦୧୭ରେ ପିରିଓଡିକ୍ ଲେବର ଫୋର୍ସ ସର୍ଭେ (ପିଏଲଏଫଏସ) ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ।
ପିଏଲଏଫଏସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇଟି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଛି:
- ବର୍ତ୍ତମାନ କେବଳ ‘ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସାପ୍ତାହିକ ସ୍ଥିତି’ (ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଏସ୍)ରେ ସହରାଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ତିନି ମାସର ସ୍ୱଳ୍ପ ସମୟ ବ୍ୟବଧାନରେ ପ୍ରମୁଖ ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ବେକାରୀ ସୂଚକାଙ୍କ (ଅର୍ଥାତ ଶ୍ରମିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତ, ଶ୍ରମଶକ୍ତି ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହାର, ବେକାରୀ ହାର) ଆକଳନ କରିବା।
- ଉଭୟ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଉଭୟ ‘ସାଧାରଣ ସ୍ଥିତି’ (ପିଏସ୍+ଏସ୍) ଏବଂ ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଏସ୍ ରେ ନିଯୁକ୍ତି ଓ ବେକାରି ସୂଚକାଙ୍କକୁ ବାର୍ଷିକ ଆକଳନ କରାଯାଏ।
- ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୮ରେ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ତ୍ରୈମାସିକରୁ ୨୦୨୩ ଡିସେମ୍ବର ରେ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ତ୍ରୈମାସିକ ସହ ଜଡିତ ପିଏଲଏଫଏସର ୨୧ଟି ତ୍ରୈମାସିକ ବୁଲେଟିନ ଜାରି ହୋଇସାରିଛି । ଏହି ତ୍ରୈମାସିକ ବୁଲେଟିନରେ ଶ୍ରମଶକ୍ତି ସୂଚକାଙ୍କ ଯଥା ଶ୍ରମଶକ୍ତି ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହାର (ଏଲଏଫପିଆର), ଶ୍ରମିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତ (ଡବ୍ଲୁପିଆର), ବେକାରି ହାର (ୟୁଆର), ସହରାଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସାପ୍ତାହିକ ସ୍ଥିତି (ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଏସ)ରେ ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ଶିଳ୍ପରେ ବ୍ୟାପକ ସ୍ଥିତି ଅନୁଯାୟୀ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ବଣ୍ଟନର ଆକଳନ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି ।
- ବର୍ତ୍ତମାନର ତ୍ରୈମାସିକ ବୁଲେଟିନ୍ ହେଉଛି ଜାନୁଆରୀ -ମାର୍ଚ୍ଚ, ୨୦୨୪ ତ୍ରୈମାସିକର ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ୨୨ତମ ରହିଛି।
ଜାନୁଆରୀ -ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ ତ୍ରୟମାସରେ ପିଏଲଏଫଏସର ଫିଲ୍ଡୱାର୍କ
ଜାନୁଆରୀରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ, ୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆବଣ୍ଟିତ ସମସ୍ତ ନମୁନା ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ଫିଲ୍ଡୱାର୍କ ୧୦ ଟି ପ୍ରଥମ ପରିଦର୍ଶନ ଏଫଏସୟୁକୁ ବାଦ୍ ଦେଇ ପ୍ରଥମ ପରିଦର୍ଶନ ଏବଂ ପୁନଃସମୀକ୍ଷା ନମୁନା ପାଇଁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଶେଷ କରାଯାଇଥିଲା; ମଣିପୁର ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ରାଜ୍ୟରେ ୩ ଜଣ ଲେଖାଏଁ; ପଞ୍ଜାବ, ଗୁଜରାଟ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରୁ ଜଣେ ଲେଖାଏଁ ଏବଂ ୩୮ଟି ଏଫ୍ଏସ୍ୟୁ (ମଣିପୁର ରାଜ୍ୟରୁ ୨୮, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ତେଲେଙ୍ଗାନା ଓ ତାମିଲନାଡ଼ୁ ରାଜ୍ୟରୁ ୨ ଜଣ ଲେଖାଏଁ ଏବଂ ମେଘାଳୟ, ଛତିଶଗଡ଼, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଓ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରୁ ଜଣେ ଲେଖାଏଁ) କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି।
ସମ୍ପୃକ୍ତ ତ୍ରୟମାସ ପାଇଁ ପିଏଲଏଫଏସର ଆକଳନ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସମୟରେ ଏହି ଦିଗଗୁଡ଼ିକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖାଯାଇପାରେ ।
PLFS ର ନମୁନା ଡିଜାଇନ୍
ସହରାଞ୍ଚଳରେ ରୋଟେସନ୍ ପ୍ୟାନେଲ୍ ନମୁନା ଡିଜାଇନ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି। ଏହି ରୋଟେସନ୍ ପ୍ୟାନେଲ୍ ଯୋଜନାରେ ସହରାଞ୍ଚଳର ପ୍ରତ୍ୟେକ ମନୋନୀତ ପରିବାରକୁ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ‘ପ୍ରଥମ ପରିଦର୍ଶନ ସୂଚୀ’ ଏବଂ ତିନି ଥର ପରେ ‘ପୁନଃସମୀକ୍ଷା ସୂଚୀ’ ସହିତ ଚାରିଥର ଗସ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ, । ରୋଟେସନ୍ ସ୍କିମ୍ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ନମୁନା ୟୁନିଟ୍ (ଏଫ୍ଏସ୍ୟୁ)ର ୭୫% କ୍ରମାଗତ ଦୁଇଟି ପରିଦର୍ଶନ ମଧ୍ୟରେ ମେଳ ଖାଉଛି।
ନମୁନା ଆକାର [ସମ୍ପାଦନା]
ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ, ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୨୦୨୪ ଜାନୁଆରି-ମାର୍ଚ୍ଚ ତ୍ରୈମାସରେ ସମୁଦାୟ ୫,୭୦୬ ଟି ଏଫ୍ଏସ୍ୟୁ (ଅର୍ବାନ୍ ଫ୍ରେମ୍ ସର୍ଭେରୁ ଅଲଗା ସହରାଞ୍ଚଳ ନମୁନା ୟୁନିଟ୍) ସର୍ଭେ କରାଯାଇଛି। ସହରାଞ୍ଚଳରେ ସର୍ବେକ୍ଷଣ କରାଯାଇଥିବା ପରିବାର ସଂଖ୍ୟା ୪୪,୫୯୮ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ସର୍ଭେ କରାଯାଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧,୬୯,୪୫୯ ଥିଲା।
- ତ୍ରୈମାସିକ ବୁଲେଟିନ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟ ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ବେକାରୀ ସୂଚକାଙ୍କର ଧାର୍ମିକ ଢାଞ୍ଚା: ପିରିଓଡିକ୍ ଲେବର ଫୋର୍ସ ସର୍ଭେ (ପିଏଲଏଫଏସ) ଶ୍ରମଶକ୍ତି ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହାର (ଏଲଏଫପିଆର), ଶ୍ରମିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତ (ଡବ୍ଲୁପିଆର), ବେକାରୀ ହାର (ୟୁଆର) ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରମୁଖ ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ବେକାରୀ ସୂଚକାଙ୍କଗୁଡିକର ଆକଳନ ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହି ସୂଚକାଙ୍କ, ଏବଂ ‘ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସାପ୍ତାହିକ ସ୍ଥିତି’ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି:
- ଶ୍ରମ ଶକ୍ତି ଅଂଶଗ୍ରହଣ ହାର (ଏଲଏଫପିଆର): ଏଲଏଫପିଆରକୁ ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ଶ୍ରମ ଶକ୍ତି (ଅର୍ଥାତ୍ କାମ କରିବା କିମ୍ବା ଖୋଜିବା କିମ୍ବା କାମ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ) ରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶତ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଏ।
- ଶ୍ରମିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତ (ଡବ୍ଲୁପିଆର): ଡବ୍ଲୁପିଆରକୁ ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ନିୟୋଜିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶତ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଏ।
- ବେକାରି ହାର (ୟୁଆର): ୟୁଆରକୁ ଶ୍ରମ ଶକ୍ତିରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବେରୋଜଗାର ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶତ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଏ।
- ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସାପ୍ତାହିକ ସ୍ଥିତି (ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଏସ୍): ସର୍ବେକ୍ଷଣ ତାରିଖର ପୂର୍ବ ୭ ଦିନର ରେଫରେନ୍ସ ଅବଧି ଆଧାରରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ସ୍ଥିତିକୁ ବ୍ୟକ୍ତିର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସାପ୍ତାହିକ ସ୍ଥିତି (ସିଡବ୍ଲ୍ୟୁଏସ୍) କୁହାଯାଏ।