ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ନିଶ୍ଚିତ କର୍ମନିଯୁକ୍ତି ଯୋଜନା (ଏମଜିଏନ୍ଆରଇଜିଏସ୍)ର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଆକଳନ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶିବରାଜ ସିଂହ ଚୌହାନ ଆଜି ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର କୃଷି ଭବନଠାରେ ଏକ ସମୀକ୍ଷା ବୈଠକରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଛନ୍ତି। ଏହି ବୈଠକରେ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ସଚିବଙ୍କ ସମେତ ଡିଭିଜନର ଅନ୍ୟ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।
ଯୋଜନାର ସଫଳତାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ସହିତ ଯୋଜନାର ଫଳପ୍ରଦତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଅଭିନବ ଉପାୟ ଏବଂ ସଂସ୍କାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ମନରେଗା ଅଧୀନରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାକୁ ସେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ସରକାରୀ ପାଣ୍ଠିର ଅପବ୍ୟବହାର ରୋକିବା, ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ସହ ଜବ୍ କାର୍ଡର ହେପାଜତ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳରେ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ବ୍ୟବହାର ଉପରେ କଟକଣା ଲଗାଇବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ।
ମନରେଗା ଅଧୀନରେ ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଫଳତା ହାସଲ କରାଯାଇଛି। ସମୁଦାୟ ୧୮୭.୫ କୋଟି ବ୍ୟକ୍ତି ଦିବସ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି, ଯାହା ୪.୬ କୋଟି ଗ୍ରାମୀଣ ପରିବାରକୁ ରୋଜଗାର ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଗ୍ରାମୀଣ ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାରେ ଏହି ଯୋଜନାର ଭୂମିକାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ୫୬ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମ୍ପତ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଛି। ମୋଟ ଖର୍ଚ୍ଚର ପ୍ରାୟ ୪୪% ଏବଂ ୫୫% କୃଷି ଏବଂ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ହିତାଧିକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି, ଯାହା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ କୃଷି ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଏବଂ ଦୁର୍ବଳ ପରିବାରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜୀବିକା ସୁଯୋଗ ବୃଦ୍ଧିକୁ ସୂଚାଇଥାଏ। ପ୍ରାୟ ୯୭% ପାଣ୍ଠି ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଆଦେଶ (ଏଫଟିଓ) ରାଜ୍ୟ/କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ଠିକ୍ ସମୟରେ ମଜୁରି ପ୍ରଦାନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରି ଠିକ୍ ସମୟରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି।
ଏହି ଯୋଜନାର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ/କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ୭୪,୭୭୦.୦୨ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଠାରୁ ସର୍ବାଧିକ ପାଣ୍ଠି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ, ତାମିଲନାଡୁ, ବିହାର, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ତେଲଙ୍ଗାନା ଏବଂ ଓଡ଼ିଶା। ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ଗତ ୫ ବର୍ଷ ଧରି ଏହି ଯୋଜନାରେ ମହିଳାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ୫୦% ରୁ ଅଧିକ ରହିଛି, ଯାହା ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ମହିଳା ସଶକ୍ତୀକରଣର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରୁଛି।
ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ପରିଚାଳନା (ଏନଆରଏମ) ଏବଂ କୃଷି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା ଜଳ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ବ୍ଲକଗୁଡିକରେ ଯଥେଷ୍ଟ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ୨୦୧୭-୧୮ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରୁ ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏଭଳି ବ୍ଲକ ସଂଖ୍ୟା ୨୨୬୪ରୁ ୧୪୫୬କୁ ହ୍ରାସ ପାଇଥିବା ବେଳେ ୧୮ଟି ରାଜ୍ୟର ୧୯୯ଟି ଜିଲ୍ଲାର ୧୫୧୯ଟି ବ୍ଲକକୁ ଜଳ ଚାପ ତାଲିକାରୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହା ଜଳ ଅଭାବରୁ ଜଳ ନିରାପତ୍ତାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାରେ ମନରେଗାର ସଫଳତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।
ଏହି ଯୋଜନାରେ ଅନେକ ଆଇଟି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି। ମଜୁରିର ୯୯% ଆଧାର ଆଧାରିତ ପେମେଣ୍ଟ ସିଷ୍ଟମ ଜରିଆରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ। ଏହି ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ସମ୍ପତ୍ତି ଜିଓଟ୍ୟାଗ୍ ହୋଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ୬.୧୮ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ସମ୍ପତ୍ତି ଜିଓଟ୍ୟାଗ୍ କରାଯାଇଛି। ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ନରେଗା କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳୀ (ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ହିତାଧିକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟବ୍ୟତୀତ) ରେ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଆକଳନ କରିବା ପାଇଁ ନ୍ୟାସନାଲ ମୋବାଇଲ ମନିଟରିଂ ସିଷ୍ଟମ ଆପ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି ଏବଂ ଦିନକୁ ଦୁଇ ଥର ଜିଓ-ଟ୍ୟାଗ୍ ହୋଇଥିବା ଫଟୋ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି। ୨୦୨୪ ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ଏନଏମଏମଏସ ଆପ୍ ବ୍ୟବହାର ମାଧ୍ୟମରେ ପାଖାପାଖି ୯୬% ଉପସ୍ଥାନ ହାସଲ କରାଯାଇଛି। ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ (ଜିପି) ସ୍ତରରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଏନ୍ଆରଇଜିଏସ୍ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ସାମଗ୍ରିକ ଓ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଯୋଜନାକୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ ଏନ୍ଆରଏସସି-ଇସ୍ରୋ ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ଜିଆଇଏସ୍ ଭିତ୍ତିକ ଯୋଜନା ପୋର୍ଟାଲ୍ ଯୁକ୍ତଧାରା ଉପରେ ଆଞ୍ଚଳିକ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଉଛି।
ଏହି ଆଇନର ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଅନୁସରଣ କରି ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟ/କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ସାମାଜିକ ଅଡିଟ୍ କରାଯିବା ଉଚିତ। ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟ/କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ୱାଧୀନ ସାମାଜିକ ଅଡିଟ୍ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ନିଯୁକ୍ତ ହେବା ଉଚିତ୍। ଯେଉଁ ୧୧ଟି ରାଜ୍ୟ/କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ୱାଧୀନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ନାହାନ୍ତି ସେମାନେ ଯଥାଶୀଘ୍ର ସେମାନଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବ। ସେଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ, ବିହାର, ଛତିଶଗଡ଼, ଗୁଜରାଟ, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ, ମଣିପୁର, ମିଜୋରାମ, ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଓ ତେଲେଙ୍ଗାନା।
ମୋଟ ୭୪୦ ଟି ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରୁ ୫୯୩ (୮୦%) ଜିଲ୍ଲାରେ ଲୋକପାଳ ସ୍ଥାନ ପାଇଛନ୍ତି। ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୪୭ ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ଲୋକପାଳଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥାପିତ କରାଯିବା ଦରକାର। ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ମନିଟରିଂ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରାଯିବା ଦରକାର। ଏରିଆ ଅଫିସର ଆପ୍ ଜରିଆରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ତଦାରଖ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବା ସହ ଏହାକୁ ନମାନିଲେ କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ସହ ନୋଟିସ୍ ଜାରି କରାଯାଇ ପାରିବ। କେନ୍ଦ୍ରରୁ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିୟମିତ ଏବଂ ଗୁଣାତ୍ମକ କ୍ଷେତ୍ର ପରିଦର୍ଶନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବ। ମିଶନ ଅମୃତ ସରୋବର ଅଧୀନରେ ୬୮,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଅମୃତ ସରୋବର ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଛି। ଅମୃତ ସରୋବର ଭାବେ ଜଳାଶୟ ନିର୍ମାଣ ଓ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଏହି ମିଶନ ଜାରି ରହିବ।