ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥ ଓ କର୍ପୋରେଟ୍ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ସଂସଦରେ ୨୦୨୫-୨୬ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ଅବସରରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ହାରକୁ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଶୁଳ୍କ ସଂଶୋଧନର ସମାଧାନ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି। ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦନକାରୀମାନଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ରପ୍ତାନିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ କରିବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବସାୟ କରିବାରେ ସହଜ ହେବ ଏବଂ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ମିଳିବ।
ଏହି ବଜେଟ୍ ମୁଖ୍ୟତଃ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୪ରେ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ହାରର ଢାଞ୍ଚା ସମୀକ୍ଷା କରିବାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ରିତ ହୋଇଛି। ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଶିଳ୍ପ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ୭ଟି ସୀମା ଶୁଳ୍କ ହାର ହଟାଇବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ୨୦୨୩-୨୪ ବଜେଟରେ ୭ଟି ଟିକସ ହାର ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଥିବା ବେଳେ ‘ଜିରୋ’ ଡ୍ୟୁଟି ସମେତ ମାତ୍ର ୮ଟି ଶୁଳ୍କ ହାର ରହିଥିଲା। ବଜେଟରେ ଗୋଟିଏରୁ ଅଧିକ ସେସ୍ କିମ୍ବା ସରଚାର୍ଜ ଲାଗୁ ନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ୮୨ଟି ଶୁଳ୍କ ଲାଇନକୁ ସେସ୍ ଅଧୀନରେ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ସରଚାର୍ଜରୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଛି।
ଔଷଧ/ଔଷଧ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ରିହାତି
ବଜେଟରେ କର୍କଟ ରୋଗୀ ଏବଂ ଅସାଧାରଣ ରୋଗ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗମ୍ଭୀର ରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ଲୋକଙ୍କୁ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ଦେବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇଛି । ଏହା ଅଧୀନରେ ୩୬ଟି ଜୀବନରକ୍ଷାକାରୀ ଔଷଧ ଓ ଔଷଧକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଛାଡ଼ କରାଯାଇଥିବା ମୌଳିକ ସୀମା ଶୁଳ୍କ (ବିସିଡି) ଔଷଧ ତାଲିକାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି। ଏଥିସହ ୫ ପ୍ରତିଶତ ରିହାତି ସୀମା ଶୁଳ୍କ ସହ ୬ଟି ଜୀବନ ରକ୍ଷାକାରୀ ଔଷଧକୁ ଔଷଧ ତାଲିକାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି। ଏବେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଉତ୍ପାଦନକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ହୋଲସେଲ ଔଷଧ ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରିହାତି ଓ ରିହାତି ଦର ଲାଗୁ ହେବ।
ଔଷଧ କମ୍ପାନି ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ରୋଗୀ ସହାୟତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଔଷଧ ଏବଂ ଔଷଧକୁ ମୌଳିକ ସୀମା ଶୁଳ୍କରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ, ପ୍ରାଥମିକ ସର୍ତ୍ତ ହେଉଛି ରୋଗୀଙ୍କୁ ଔଷଧ ଯୋଗାଣ ମାଗଣାରେ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ବଜେଟରେ ଏବେ ୧୩ଟି ନୂଆ ରୋଗୀ ସହାୟତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହ ଅନ୍ୟ ୩୭ଟି ଔଷଧକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି।
ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସହାୟତା
ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ବଜେଟରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ବ୍ୟାଟେରୀ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ୩୫ଟି ଅତିରିକ୍ତ ପୁଞ୍ଜିସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ମୋବାଇଲ ଫୋନ୍ ବ୍ୟାଟେରୀ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ୨୮ଟି ଅତିରିକ୍ତ ପୁଞ୍ଜିସାମଗ୍ରୀକୁ ମୁକ୍ତ ପୁଞ୍ଜି ସାମଗ୍ରୀ ତାଲିକାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି। ଏହା ଦ୍ୱାରା ମୋବାଇଲ ଫୋନ୍ ଓ ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍ ଯାନ ପାଇଁ ଲିଥିୟମ୍-ଆୟନ ବ୍ୟାଟେରିର ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳିବ।
କୋବାଲ୍ଟ ପାଉଡର ଏବଂ ଏହାର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ, ଲିଥିୟମ୍-ଆୟନ ବ୍ୟାଟେରୀ, ପାରଦ, ଜିଙ୍କ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ୧୨ଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଛାଡ଼ ଦେବାକୁ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ଦ୍ୱାରା ଭାରତରେ ଉତ୍ପାଦନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକର ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ ହେବ ଏବଂ ଆମ ଦେଶର ଯୁବକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧିକ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ୨୦୨୪ ଜୁଲାଇ ବଜେଟରେ ଏଭଳି ୨୫ଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଉପରେ ବିସିଡିରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଛାଡ଼ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ଶ୍ରୀମତୀ ସୀତାରମଣ ତାଙ୍କ ବଜେଟ୍ ଅଭିଭାଷଣରେ କହିଥିଲେ ଯେ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ମୂଲ୍ୟରେ କୃଷି ବୟନଶିଳ୍ପ, ମେଡିକାଲ ଟେକ୍ସଟାଇଲ୍ ଏବଂ ଜିଓ-ଟେକ୍ସଟାଇଲ୍ ଭଳି ବୈଷୟିକ ଟେକ୍ସଟାଇଲ ଉତ୍ପାଦର ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁକ୍ତ ଟେକ୍ସଟାଇଲ ମେସିନ୍ ତାଲିକାରେ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି ପ୍ରକାରର ଶଟଲ୍-ବିହୀନ ଲୁଗାକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ୯ଟି ଶୁଳ୍କ ଲାଇନ୍ ରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ବୁଣା ବସ୍ତ୍ର ଉପରେ ବିସିଡି ଦରକୁ ‘୧୦ ପ୍ରତିଶତ କିମ୍ବା ୨୦ ପ୍ରତିଶତ’ରୁ ‘କିଲୋଗ୍ରାମ ପିଛା ୨୦ ପ୍ରତିଶତ କିମ୍ବା ୧୧୫ ଟଙ୍କା, ଯାହା ଅଧିକ ଥିବ’ କୁ ସଂଶୋଧନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି।
ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ‘ମେକ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ’ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ଇଣ୍ଟରଆକ୍ଟିଭ ଫ୍ଲାଟ୍ ପ୍ୟାନେଲ୍ ଡିସପ୍ଲେ (ଆଇଏଫ୍ପିଡି)ରେ ବିସିଡିକୁ ୧୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ୨୦ ପ୍ରତିଶତକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏବଂ ଓପନ୍ ସେଲ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାଦାନଉପରେ ବିସିଡିକୁ ୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଡ୍ୟୁଟି ଆଡଜଷ୍ଟମେଣ୍ଟ ଢାଞ୍ଚାକୁ ସୁଧାରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣରେ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ସମୟ ଲମ୍ବା ଅଟେ । ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଜାହାଜ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ କଞ୍ଚାମାଲ, ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ, ଉପଭୋକ୍ତା ସାମଗ୍ରୀ କିମ୍ବା ପାର୍ଟସ୍ ଉପରେ ବିସିଡିରୁ ଛାଡ଼ ଆସନ୍ତା ୧୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାରି ରଖିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ ମିଳିଛି। ଜାହାଜ ଭଙ୍ଗାକୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାମୂଳକ କରିବା ପାଇଁ ରିହାତି ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ବଜେଟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି।
ଶ୍ରୀମତୀ ସୀତାରମଣ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ବର୍ଗୀକରଣ ବିବାଦକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ କ୍ୟାରିୟର-ଗ୍ରେଡ୍ ଇଥାରନେଟ୍ ସୁଇଚ୍ ଉପରେ ବିସିଡିକୁ ୨୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ୧୦ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି।
ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ
ଦେଶରେ ରପ୍ତାନି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କେତେକ ଟିକସ ପ୍ରସ୍ତାବ ମଧ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଉଛି। ହସ୍ତଶିଳ୍ପର ରପ୍ତାନିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ରପ୍ତାନି ଅବଧିକୁ ୬ ମାସରୁ ୧ ବର୍ଷକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହା ଆବଶ୍ୟକ ପଡ଼ିଲେ ଅତିରିକ୍ତ ୩ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରିବ। ଏହି ବଜେଟରେ ଶୁଳ୍କ ମୁକ୍ତ ସାମଗ୍ରୀ ତାଲିକାରେ ଆଉ ୯ଟି ଜିନିଷ ଯୋଡିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି।
ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଘରୋଇ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ଆମଦାନୀ କୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ ଓଦା ନୀଳ ଚମଡ଼ା ଉପରେ ବିସିଡିରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଛାଡ଼ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହାବ୍ୟତୀତ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚମଡ଼ାକାରଖାନାଗୁଡ଼ିକର ରପ୍ତାନି କୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ କ୍ରଷ୍ଟ ଚମଡ଼ାକୁ ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ରପ୍ତାନି ଶୁଳ୍କରୁ ମୁକ୍ତ କରିବା ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ବ୍ୟବସାୟ କରିବାରେ ସହଜତା ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟର ସୁବିଧା
ବର୍ତମାନ ୧୯୬୨ ର ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଆଇନରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ମୂଲ୍ୟାୟନ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ସମୟ ସୀମା ଦିଆଯାଇନାହିଁ, ଯାହା ବ୍ୟବସାୟରେ ଅନିଶ୍ଚିତତା ସୃଷ୍ଟି କରେ ଏବଂ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼ାଇଥାଏ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଇଜ ଅଫ୍ ଡୁଇଂ ବିଜନେସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ଟିକସ ଆକଳନକୁ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ରୂପ ଦେବା ପାଇଁ ଦୁଇ ବର୍ଷର ସମୟ ସୀମା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦିଆଯାଇଛି, ଯାହାକୁ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରିବ।