ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗତ ୧୧ ବର୍ଷର ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ବିକାଶ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି।
କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସବୁବେଳେ ବିଦ୍ୟୁତ ଯୋଗାଇବା। ସରକାର ସାରା ଦେଶର ସମସ୍ତ ଘରକୁ ବିଜୁଳି ଯୋଗାଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ସାକାର କରିବାକୁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଦେଶ ନିଜର ସମସ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ ଚାହିଦା ପୂରଣ କରି ଏକ ବଳକା ବିଦ୍ୟୁତ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମନୋହର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ।
କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଦୃଢ଼ତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ଭାରତ ୯ ଜୁନ୍, ୨୦୨୫ରେ ୨୪୧ ଗିଗାୱାଟ ସର୍ବାଧିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଚାହିଦା ସଫଳତାର ସହ ପୂରଣ କରିଛି। ଏହି ସଫଳତା ଦେଶର ସୁଦୃଢ଼ ଶକ୍ତି ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି, ଯେଉଁଥିରେ ପିକ୍ ସର୍ଟେଜ୍ ବା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଚାହିଦା ସମୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ ନିଅଣ୍ଟ ଶୂନ୍ୟ ରହିଛି । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଅଧିକ ଚାହିଦା ଥିବା ସମୟରେ ଭାରତ ଯଥେଷ୍ଟ ବିଦ୍ୟୁତ ଯୋଗାଇ ଦେବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛି ।
ଶ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ ଶକ୍ତି ସୁରକ୍ଷା ଓ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ଏକୀକରଣ ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଛି । ଏହି କ୍ରମରେ ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପୂର୍ବରୁ ଜାରି ରହିଥିବା ୧୩.୨ ଗିଗାୱାଟ ଘଣ୍ଟାର ବ୍ୟାଟେରୀ ଶକ୍ତି ଭଣ୍ଡାରଣ ପ୍ରଣାଳୀ (ବିଇଏସଏସ) ବ୍ୟତୀତ ୩୦ ଗିଗାୱାଟ୍ ପ୍ରତି ଘଣ୍ଟା ବ୍ୟାଟେରୀ ଶକ୍ତି ଭଣ୍ଡାରଣ ପ୍ରଣାଳୀ (ବିଇଏସଏସ) ପାଇଁ ଭାଏବଲିଟି ଗ୍ୟାପ୍ ଫଣ୍ଡିଂ ବା ବ୍ୟବହାରିକତା ଅନ୍ତର ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଣ (ବିଜିଏଫ) ଯୋଜନାକୁ ମଞ୍ଜୁର କରିଛି। ୫,୪୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଏହି ଯୋଜନାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଦେଶର ବିଇଏସ୍ଏସ୍ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରି ୨୦୨୮ ସୁଦ୍ଧା ୩୩ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ନିବେଶ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା।
କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଷ୍ଟୋରେଜ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ଟ୍ରାନ୍ସମିସନ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ (ଆଇଏସଟିଏସ୍) ଶୁଳ୍କ ଛାଡ଼କୁ ୨୦୨୮ ଜୁନ୍ ୩୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି। ଏହା ଏହି ତାରିଖ ପୂର୍ବରୁ ଆବଣ୍ଟିତ ପମ୍ପ ଷ୍ଟୋରେଜ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ବ୍ୟାଟେରୀ ଶକ୍ତି ଷ୍ଟୋରେଜ୍ ସିଷ୍ଟମକୁ ଉପକୃତ କରିବ। ଏହି ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଭାରତର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଭଣ୍ଡାରଣ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ପୂରଣ କରିବା ଏବଂ ସଞ୍ଚାରଣ ଲାଇନର ବ୍ୟବହାରକୁ ଅନୁକୂଳ କରିବା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
ଶ୍ରୀ ମନୋହରଲାଲ କହିଛନ୍ତି, ଅଲ୍ଟ୍ରା ହାଇ ଭୋଲଟେଜ୍ ଅଲ୍ଟରିଂ କରେଣ୍ଟ (ୟୁଏଚଭି ଏସି) ସଞ୍ଚାରଣ ସିଷ୍ଟମ ଲାଗୁ ହେବା ଫଳରେ ଭାରତ ନିଜର ବିଦ୍ୟୁତ ସଞ୍ଚାରଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରିବ। ୨୦୩୪ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ନଅଟି ୧୧ଶହ କେ.ଭି. ଲାଇନ ଏବଂ ଦଶଟି ସବଷ୍ଟେସନ ବିକାଶ ପାଇଁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି। ଏଥିସହିତ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଶକ୍ତି ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା ପରୀକ୍ଷଣ ସୁବିଧା ବିକଶିତ କରାଯାଉଛି। ଏଥିରେ ୫୩ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ନିବେଶ ହେବ।
ଶ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ କହିଥିଲେ ଯେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ସ୍ୱରୂପ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଗମନାଗମନ ଲାଇନ୍ ବିଛାଇବା ଲାଗି ବ୍ୟବହୃତ ଜମି ପାଇଁ କ୍ଷତିପୂରଣ ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି। ଏହାଦ୍ୱାରା ରାଇଟ୍ ଅଫ୍ ୱେ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ସହଜ ହୋଇପାରିବ। ଟାୱାର କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଜମିର ମୂଲ୍ୟର ୮୫ ପ୍ରତିଶତରୁ ୨୦୦ ପ୍ରତିଶତକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଏବଂ ରାଇଟ ଅଫ୍ ୱେ (ଆରଓଡବ୍ଲୁ) କରିଡର ପାଇଁ କ୍ଷତିପୂରଣ ୧୫ ପ୍ରତିଶତରୁ ୩୦ ପ୍ରତିଶତକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଜମିର ମୂଲ୍ୟ ସିଧାସଳଖ ବଜାର ମୂଲ୍ୟ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି। ହରିୟାଣା ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ୨୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୫ରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ନୂତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିସାରିଛନ୍ତି।
ଅଧିକ ଘରୋଇ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଶୃଙ୍ଖଳା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ, ବିଳମ୍ବିତ ଦେୟ ସରଚାର୍ଜ (ଏଲପିଏସ) ନିୟମର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରି ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ପ୍ରସାରଣ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି। ପୂର୍ବରୁ କେବଳ ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ସଞ୍ଚାରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ଲାଗି ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ଥିବା ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂସ୍କାର ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତିକୁ ଅବଶୋଷଣ କରିବା ପାଇଁ ଆନ୍ତଃରାଜ୍ୟ ପ୍ରସାରଣ ନେଟୱାର୍କକୁ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ଶ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ଯେ ଏକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ସଫଳତା ହାସଲ କରି ଦେଶ ୨୦୨୪-୨୫ ବର୍ଷରେ ୩୪ ଗିଗାୱାଟର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ଯୋଡ଼ିଛି। ଏଥିରେ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତିର ଯୋଗଦାନ ୨୯.୫ ଗିଗାୱାଟ୍ ରହିଛି। ୨୦୧୪ରେ ୨୪୯ ଗିଗାୱାଟରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ଦେଶର ମୋଟ ସ୍ଥାପିତ କ୍ଷମତା ବର୍ତ୍ତମାନ ୪୭୨.୫ ଗିଗାୱାଟରେ ପହଞ୍ଚିଛି।
ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ସଞ୍ଚାରଣ କ୍ଷମତାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୃଦ୍ଧି କାରଣରୁ ଦେଶର ଜାତୀୟ ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ନିଅଣ୍ଟ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୫ରେ ୦.୧ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ଏହା ୨୦୧୩-୧୪ରେ ରେକର୍ଡ ହୋଇଥିବା ୪.୨ ପ୍ରତିଶତ ନିଅଣ୍ଟ ତୁଳନାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁଧାରକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ଏହାଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧିକ ବିଦ୍ୟୁତ ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଛି।