ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମିଜୋରାମର ଇତିହାସରେ 2025 ବର୍ଷ ଏକ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ଭାବରେ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଛି। ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ, ଏହି ପାହାଡିଆ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଆଇଜଲ ଦେଶର ବ୍ରଡଗେଜ୍ ରେଳ ନେଟୱାର୍କ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି। ବୈରାବୀ-ସାଇରାଙ୍ଗ ବ୍ରଡଗେଜ୍ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ସମାପ୍ତ ହେବା ଦ୍ୱାରା ଏହି ଐତିହାସିକ ସଫଳତା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି। ଏହା କେବଳ ମିଜୋରାମ ନୁହେଁ ବରଂ ସମଗ୍ର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତର ସଂଯୋଗୀକରଣ, ଆର୍ଥିକ ବିକାଶ ଏବଂ ସାମାଜିକ ସମନ୍ୱୟ ପାଇଁ ଏକ ବିପ୍ଳବୀ ପଦକ୍ଷେପ। ମିଜୋରାମ ଭାରତର ଏକ ଦୁର୍ଗମ, ପାହାଡିଆ ଏବଂ ସୀମାନ୍ତ ରାଜ୍ୟ, ଯାହାର ଉତ୍ତରରେ ଆସାମ ଏବଂ ମଣିପୁର, ପଶ୍ଚିମରେ ତ୍ରିପୁରା ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶ ଓ ପୂର୍ବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣରେ ମିଆଁମାର ରହିଛି। ସମୁଦ୍ରରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଏବଂ ଦୁର୍ଗମ ଭୂମି ଯୋଗୁଁ, ଏହି ରାଜ୍ୟ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଡ଼କ ପରିବହନ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିଲା। ସୀମିତ ସଡ଼କ ସଂଯୋଗ ଏବଂ ଅନୁନ୍ନତ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଯୋଗୁଁ, ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଦେଶର ମୁଖ୍ୟସ୍ରୋତରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଅନୁଭବ କରୁଥିଲା।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ 29 ନଭେମ୍ବର 2014ରେ ବୈରାବୀ-ସାଇରାଙ୍ଗ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପର ଶିଳାନ୍ୟାସ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ 2015-16ରେ ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ 2015-16ରୁ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଅନେକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ଦୂର କରି, ପ୍ରକଳ୍ପଟି 2025ରେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଜୁନ୍ 2025ରେ ରେଳ ସୁରକ୍ଷା କମିଶନର (CRS) ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧୀନରେ, 51.38 କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା ଏକ ବ୍ରଡଗେଜ୍ ରେଳ ଲାଇନ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଉପରେ ଟ୍ରେନ୍ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି 100 କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଚାଲିପାରିବ। ବୈରାବୀ ଏବଂ ସାଇରଙ୍ଗ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ରେଳ ସେକ୍ସନରେ ହୋରଟୋକି, କୱାନପୁଇ ଏବଂ ମୁଆଲଖାଙ୍ଗ ଷ୍ଟେସନ ଅବସ୍ଥିତ। ପ୍ରକଳ୍ପ ମୋଟ 48ଟି ସୁଡ଼ଙ୍ଗ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି, ଯାହାର ମୋଟ ଲମ୍ବ 12.85 କିଲୋମିଟର। ଏହା ବ୍ୟତୀତ 55ଟି ବଡ଼ ସେତୁ ଏବଂ 87ଟି ଛୋଟ ସେତୁ, 5ଟି ରୋଡ୍ ଓଭରବ୍ରିଜ୍ ଏବଂ 9ଟି ରୋଡ୍ ଅଣ୍ଡରବ୍ରିଜ୍ ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି। ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସେତୁ 104 ମିଟର ଉଚ୍ଚ, ଯାହା ଦିଲ୍ଲୀର କୁତୁବ ମୀନାର ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଉଚ୍ଚ। ପ୍ରକଳ୍ପର ମୋଟ ମୂଲ୍ୟ ₹7,714 କୋଟି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହାର ନିର୍ମାଣ ଦାୟିତ୍ୱ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ସୀମାନ୍ତ ରେଳବାଇ (NFR) କୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ମିଜୋରାମର ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ, ବିଶେଷକରି ଗ୍ରାମୀଣ ଏବଂ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବରଦାନଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ। ସଡ଼କ ସଂଯୋଗୀକରଣର ସୀମାବଦ୍ଧତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଏହି ଲୋକମାନେ ଏବେ ଏକ ଦ୍ରୁତ, ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ଶସ୍ତା ପରିବହନର ବିକଳ୍ପ ପାଇବେ। ଏହା କେବଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଏବଂ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପାଇବାକୁ ସହଜ କରିବ ନାହିଁ, ବରଂ ରାଜ୍ୟର ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ନୂତନ ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟ ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିବ।
କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ହେବ। ସ୍ଥାନୀୟ ଚାଷୀମାନେ ଏବେ ସେମାନଙ୍କର କୃଷି ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକୁ କମ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଏବଂ କମ ସମୟରେ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ବଜାରକୁ ପରିବହନ କରିପାରିବେ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ଆୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବ। ଏହା ରାଜ୍ୟର ସ୍ଥାନୀୟ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ମଧ୍ୟ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବ। ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ରେଳ ଲାଇନ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ମିଜୋରାମର ସୁନ୍ଦର ପ୍ରାକୃତିକ ଦୃଶ୍ୟ, ସୁଡ଼ଙ୍ଗ, ଉପତ୍ୟକା ଏବଂ ସେତୁ ଏହି ରେଳ ଯାତ୍ରାକୁ ଏକ ସ୍ମରଣୀୟ ଅଭିଜ୍ଞତାରେ ପରିଣତ କରିବ। ଏହା କେବଳ ଘରୋଇ ନୁହେଁ ବରଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ।
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିଗ ହେଉଛି ଏହାର ରଣନୈତିକ ଅବସ୍ଥିତି। ମିଆଁମାର ସୀମା ନିକଟରେ ଥିବାରୁ, ଏହି ରେଳ ଲାଇନ ଭାରତର ରଣନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ମଧ୍ୟ ସୁଦୃଢ଼ କରିବ। ଏହା ଭବିଷ୍ୟତରେ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ ସହିତ ରେଳ ସଂଯୋଗୀକରଣର ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ଦୃଢ଼ ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ଭାରତର ‘ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ ପଲିସି’କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସ୍ଥାପନ କରିବ। ଏବେ ମିଜୋରାମର ରାଜଧାନୀ ଆଇଜଲକୁ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟ ରେଳ ମାନଚିତ୍ରରେ ସ୍ଥାନ ମିଳିଛି। ଏହା ସହିତ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ – ଗୌହାଟୀ (ଆସାମ), ଇଟାନଗର (ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ), ଅଗରତାଲା (ତ୍ରିପୁରା), ଏବଂ ଶିଲଂ (ମେଘାଳୟ) (ଯଦିଓ ଆଂଶିକ ଭାବରେ ଶିଲଂ) ବ୍ରଡ ଗେଜ ନେଟୱାର୍କ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଛି। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ସମୟରେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିବା ପାଣିପାଗ, ଭୌଗୋଳିକ ଏବଂ ସମ୍ବଳର ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କ୍ଷମତା, ପରିଚାଳନା ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ଦୂରଦୃଷ୍ଟିକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିଥିଲା। ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷର କେବଳ 4-5 ମାସ ପାଇଁ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥିଲା, ବାକି ସମୟ ବର୍ଷା ଏବଂ ଭୂସ୍ଖଳନ ଯୋଗୁଁ କାମ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ ହେଉଥିଲା। ବଡ଼ ଟ୍ରକରୁ ନିର୍ମାଣ ସାମଗ୍ରୀ ଖାଲି କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଓ ପାର୍ବତୀୟ ରାସ୍ତାରେ ଛୋଟ ଯାନ ଦ୍ୱାରା ପରିବହନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ସହିତ, ଶ୍ରମିକ ଅଭାବ, ନେଟୱାର୍କ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ଭୌଗୋଳିକ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତା ଭଳି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସତ୍ତ୍ୱେ ପ୍ରକଳ୍ପ ସମୟସୀମା ମଧ୍ୟରେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା।
ବୈରାବୀ-ସାଇରାଙ୍ଗ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ମିଜୋରାମ ପାଇଁ ବିକାଶର ନୂତନ ରେଳ ପାଲଟିଛି – କେବଳ ସଂଯୋଗୀକରଣ ବ୍ୟତୀତ, ଏହା ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ପ୍ରତୀକ ପାଲଟିଛି।