ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବିଶ୍ୱସାରା ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଯାନ (EV)ର ଚାହିଦା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି, କିନ୍ତୁ ଚୀନ୍ ର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏହି ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ଏକ ଝଟକା ଦେଇଛି। ଚୀନ୍ ଏବେ ଇଭି ବ୍ୟାଟେରୀ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ଲିଥିୟମ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ସହିତ ଜଡିତ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ରପ୍ତାନି ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇଛି। ଏହା ଭାରତ ସମେତ ଅନେକ ଦେଶରେ ଇଭି ଉତ୍ପାଦନକୁ ମନ୍ଥର କରିପାରେ।
ଚୀନ୍ର ନୂଆ ପଦକ୍ଷେପ:
ଚୀନ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅନୁଯାୟୀ, ବର୍ତ୍ତମାନ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ସରକାରୀ ଲାଇସେନ୍ସ ମିଳିବା ପରେ ହିଁ ଇଭି ବ୍ୟାଟେରୀର କିଛି ଉନ୍ନତ ଉତ୍ପାଦନ କୌଶଳ ବିଦେଶକୁ ପଠାଯାଇପାରିବ।
ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କୌଣସି ବିଦେଶୀ କମ୍ପାନୀ କିମ୍ବା ଅଂଶୀଦାର ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୀନ୍ରୁ ସିଧାସଳଖ ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ନେଇପାରିବେ ନାହିଁ। ଏହି ନିୟମ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସେହି କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ ଯେଉଁମାନେ ଚୀନ୍ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ।
ଚୀନ୍ ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଛି:
ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉପରେ ଚୀନ୍ର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଏକ ନୂଆ କଥା ନୁହେଁ। ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଚୁମ୍ବକ ରପ୍ତାନି ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇଛି, ଯାହା ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଯାନ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
ଚୀନ୍ ହେଉଛି ଇଭି ବ୍ୟାଟେରୀର ସର୍ବବୃହତ ଉତ୍ପାଦକ
ଇଭି ବ୍ୟାଟେରୀ ତିଆରି କରିବାରେ ଚୀନ୍ ପୂର୍ବରୁ ଆଗରେ ଅଛି। ଗବେଷଣା କମ୍ପାନୀ SNE ଅନୁଯାୟୀ, ବିଶ୍ୱରେ ବିକ୍ରି ହେଉଥିବା EV ବ୍ୟାଟେରୀର ପ୍ରାୟ 67% ଚୀନ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ତିଆରି କରାଯାଏ। ଏଥିରେ CATL, BYD ଏବଂ Gotion ଭଳି ବଡ଼ କମ୍ପାନୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। CATL ମଧ୍ୟ ଟେସଲାକୁ ବ୍ୟାଟେରୀ ଯୋଗାଇଥାଏ ଏବଂ ଜର୍ମାନୀ, ହଙ୍ଗେରୀ ଏବଂ ସ୍ପେନରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର କାରଖାନା ଅଛି। ସେହିଭଳି BYD 2024 ରେ ଟେସଲାକୁ ପଛରେ ପକାଇ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ EV କମ୍ପାନୀ ହୋଇସାରିଛି।
କେଉଁ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାକୁ ନିଷିଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି?:
ଏଥର ଚୀନ୍ ର ନୂତନ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲିଥିୟମ୍ ଆଇରନ୍ ଫସଫେଟ୍ (LFP) ବ୍ୟାଟେରୀ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉପରେ। ଏହି ବ୍ୟାଟେରୀଗୁଡ଼ିକ ଶସ୍ତା, ଶୀଘ୍ର ଚାର୍ଜ ହୁଏ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୁଏ। 2023 ର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, LFP ବ୍ୟାଟେରୀ ତିଆରିରେ ଚୀନ୍ର ଅଂଶ 94% ଏବଂ ଲିଥିୟମ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣରେ ଏହା 70% ଥିଲା। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଚୀନ୍ର ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ପ୍ରାୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଅଛି, ଏବଂ ସେମାନେ ଏହି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଚୀନ୍ର ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିର ସିଧା ପ୍ରଭାବ ଆମେରିକା, ୟୁରୋପ ଏବଂ ଭାରତ ଭଳି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ପଡ଼ିବ। ଏହା EV ବ୍ୟାଟେରୀ ଯୋଗାଣରେ ହ୍ରାସ ଆଣିପାରେ, ଯାହା ଯାନବାହାନର ଉତ୍ପାଦନକୁ ଅଧିକ ମହଙ୍ଗା କରିବ ଏବଂ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଯୋଜନାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ। ଭାରତ ଭଳି ଦେଶ, ଯେଉଁମାନେ EV ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଉପରେ ଅଧିକ ନିର୍ଭରଶୀଳ, ସେଠାରେ ଏହା ଯୋଗୁଁ ଉତ୍ପାଦନରେ ବିଳମ୍ବ ଏବଂ ଖର୍ଚ୍ଚ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।