ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ଡକ୍ଟର ପି.କେ. ମିଶ୍ର ଆଜି ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ୟୁପିଏସସିର ଶତାବ୍ଦୀ ସମ୍ମେଳନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଅଧିବେଶନରେ ଉଦବୋଧନ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହି ଅବସରରେ ସେ କହିଛନ୍ତି, ବିଗତ 100 ବର୍ଷ ଧରି ୟୁପିଏସସି ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ସମ୍ମାନିତ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂସ୍ଥା ଭାବରେ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଏବଂ ଭରସାଯୋଗ୍ୟତା ବଜାୟ ରଖିବା ସହିତ ଯୋଗ୍ୟତା, ନିରପେକ୍ଷତା, ଉତ୍କର୍ଷତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱସନୀୟତାକୁ ବଜାୟ ରଖିଛି। ଡକ୍ଟର ପି.କେ. ମିଶ୍ର ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ, ଏହି ଅବସର ସମ୍ବିଧାନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଏବଂ ଆୟୋଗର ଗଠନମୂଳକ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିଥିବା ଦୂରଦ୍ରଷ୍ଟା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ବିଚକ୍ଷଣତା ପ୍ରତି ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି। ୟୁପିଏସସିର ସମସ୍ତ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ, ସଦସ୍ୟ, ଅଧିକାରୀ ଏବଂ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଅବଦାନ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଯେଉଁମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଆହ୍ୱାନ ସତ୍ତ୍ୱେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଯୋଗ୍ୟତାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରି ପାରିଥିଲେ।
ଭାରତର ବିବିଧତା ପରିଧିରୁ ଆସିଥିବା ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ପିଢ଼ି ପ୍ରାୟତଃ ସ୍ୱୀକୃତି ବିନା କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ନିରପେକ୍ଷତା ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ର ସେବାର ଆଦର୍ଶକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇଛନ୍ତି, ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଢ଼ିଛନ୍ତି, ସ୍ଥିରତା ରକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି, ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ସାମ୍ବିଧାନିକ ନୈତିକତାକୁ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ କହିଥିଲେ।
ୟୁପିଏସସିର ଇତିହାସ ଉପରେ ଅବଲୋକନ କରି ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର କହିଥିଲେ, ଏହି ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ପୂର୍ବସୂରୀ ହେଉଛି 1926 ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଲୋକସେବା ଆୟୋଗ, ଯାହାକୁ ପରେ ଭାରତ ସରକାର ଆଇନ, 1935 ଆଧାରରେ ଫେଡେରାଲ ପବ୍ଲିକ୍ ସର୍ଭିସ କମିଶନ ନାମରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଏହାକୁ ସଂଘ ଲୋକସେବା ଆୟୋଗ (ୟୁନିଅନ୍ ପବ୍ଲିକ୍ ସର୍ଭିସ୍ କମିଶନ) ବା ୟୁପିଏସସି ନାମରେ ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତର ‘‘ଦୃଢ଼ ଢାଞ୍ଚା’’ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ପାଇଁ ପରୀକ୍ଷା ପରିଚାଳନା ଏହାର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ରହିଛି।
ଅନେକ ଦଶନ୍ଧି ଧରି, ୟୁପିଏସସିର ପରୀକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଧୁନିକ ପ୍ରଶାସନ ସହିତ ବିକଶିତ ହୋଇଛି ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷତା, ଯୋଗ୍ୟତା ଏବଂ ସମାନତା ବଜାୟ ରଖିଛି। ନିଯୁକ୍ତି ବ୍ୟତୀତ, ୟୁପିଏସସି ପଦୋନ୍ନତି, ଡେପୁଟେସନ୍ ଏବଂ ଶୃଙ୍ଖଳାଗତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶଦାତା ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ।
ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପ୍ରତିଭା ସେତୁ ପୋର୍ଟାଲ୍ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ପରୀକ୍ଷା ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ପ୍ରତିଭାଶାଳୀ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଜାତୀୟ କ୍ୟାରିଅର ସେବା ସହ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବ୍ୟ ନିଯୁକ୍ତିଦାତାଙ୍କ ସହ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ସଂଯୋଗ କରିଥାଏ । ଫଳରେ ଯୁବପିଢ଼ି ପାଇଁ ଜାତୀୟ ବିକାଶରେ ଯୋଗଦାନ ଦେବାର ନୂତନ ସୁଯୋଗ ଖୋଲିଥାଏ।
ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର କହିଥିଲେ, ବର୍ଷ ପରେ ବର୍ଷ ବିତିବା ସହିତ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାର ଭୂମିକା ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଉଛି। ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଏବଂ ତା’ପରେ ପ୍ରଶାସନ ପ୍ରାୟତଃ ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ରାଜସ୍ୱ ସଂଗ୍ରହ କରିବାରେ ସୀମିତ ଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଦଶନ୍ଧିଗୁଡ଼ିକରେ, ବିକାଶ ଯୋଜନା, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ, ଶିଳ୍ପ କ୍ଷମତା ଏବଂ ମୌଳିକ ସେବାର ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ ଉପରେ ଏହାର ଭୂମିକା କେନ୍ଦ୍ରିତ ଥିଲା। ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଅଭ୍ୟୁଦୟ, ସହରୀକରଣ, ଜଳବାୟୁ ଆହ୍ୱାନ ଏବଂ ବାରମ୍ବାର ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱକୁ ନୂଆ ରୂପ ଦେଇଛି। ଆଜିର ପ୍ରଶାସନରେ ପଦାନୁକ୍ରମ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ସହଯୋଗର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ଗତ ଦଶନ୍ଧିରେ ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ କହିଥିଲେ।
ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର କହିଥିଲେ, ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନୁପାଳନରୁ ସେବା ବିତରଣର ପରିଣାମ, କ୍ରମିକ ଉନ୍ନତିରୁ ତ୍ୱରିତ ରୂପାନ୍ତରଣ, ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ସରକାରୀ ବିଭାଗରୁ ଆନ୍ତଃପରିଚାଳିତ ଡିଜିଟାଲ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଏବଂ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସେବା ବିତରଣ ସ୍ଥିତିରୁ ଜନଭାଗିଦାରୀ ଜରିଆରେ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଅଂଶୀଦାର କରିବା ସ୍ଥିତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟାଶାଗୁଡ଼ିକ ବଦଳି ଯାଇଛି । ସେ କହିଥିଲେ, ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଡିଜିଟାଲ୍ ପେମେଣ୍ଟ, ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଭିତ୍ତିଭୂମି, ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ, ଦକ୍ଷତା, ଟିକସ, ସହରାଞ୍ଚଳ ପ୍ରଶାସନ ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ ବିକାଶ ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ସେହିସବୁ ଫ୍ରଣ୍ଟିୟର ଇଲାକାକୁ ପ୍ରସାରିତ ହେଉଛି ଯେଉଁଠି ଭାରତ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ନେତୃତ୍ୱ ଚାହୁଁଛି। ଏସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ପ୍ରଯୁକ୍ତି, ମହାକାଶ ଉଦ୍ଭାବନ, ନୀଳ ଓ ସବୁଜ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ସାମିଲ ରହିଛି।
ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର କହିଥିଲେ, ଭାରତ 2047 ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ବିକଶିତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଯାତ୍ରାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମୋଡ଼ରେ ଠିଆ ହୋଇଛି। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସେ ଚାରୋଟି ଦିଗ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ।
ପ୍ରଥମତଃ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳ, ତଥ୍ୟ, ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା, କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା, ମହାକାଶ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ରଣନୈତିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ସହିତ ବିଶ୍ୱ ଅଧିକ ଆନ୍ତଃସଂଯୁକ୍ତ ଏବଂ ଅସ୍ଥିର ହେଉଛି । ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀମାନେ ଅନିଶ୍ଚିତତାର ପରିଚାଳକ, ଜଟିଳତାର ବ୍ୟାଖ୍ୟାକାରୀ ଏବଂ ଭାରତର ରଣନୀତିକ ସ୍ୱାର୍ଥର ରକ୍ଷକ। ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରସ୍ତୁତି ସେମାନଙ୍କୁ କିପରି ଚୟନ କରାଯାଉଛି ସେଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବା ଉଚିତ ବୋଲି ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର କହିଥିଲେ।
ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପରିବର୍ତ୍ତନର ଗତି ଅନୁକୂଳ ନିୟାମକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପଛରେ ପକାଇ ଦେଇଛି। ଏଆଇ, ସିନ୍ଥେଟିକ୍ ଜୀବବିଜ୍ଞାନ, ରୋବୋଟିକ୍ସ ଏବଂ କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଫଳତା ପାଇଁ ବୌଦ୍ଧିକ ଚପଳତା, ନୈତିକ ଆଧାର ଏବଂ ଉଦ୍ଭାବକ ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ସହିତ ସମାନ ଭାବରେ ଜଡିତ ହେବାର କ୍ଷମତା ଆବଶ୍ୟକ।
ତୃତୀୟତଃ, ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ, ଭାରତର ବିକାଶ ପଥ ଇନପୁଟ୍-ଚାଳିତ ଅଭିବୃଦ୍ଧିରୁ କ୍ଷମତା-ଚାଳିତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଆଡ଼କୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଉଛି। ଫଳାଫଳ, ଦାୟିତ୍ୱ, ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ପ୍ରକୃତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦ୍ୱାରା ସଫଳତା ମାପ କରାଯିବା ଉଚିତ। ୟୁପିଏସସି ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ବିଚାର, ନମନୀୟତା ଏବଂ ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷମତା ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଚୟନ କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ।
ଚତୁର୍ଥତଃ, ସେ ପ୍ରତିଭା ପାଇଁ ଉଦୀୟମାନ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, ଭାରତର ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ସର୍ବୋତ୍ତମ ପ୍ରତିଭାଙ୍କ ପାଇଁ ଚୁମ୍ବକ ହୋଇ ରହିବା ଉଚିତ। ଏହି ଆକାଂକ୍ଷୀ ଯୁବପିଢ଼ି, ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏବଂ ମହତ୍ୱାକାଂକ୍ଷୀ ହୋଇଥିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ, ସ୍ୱାୟତ୍ତତା, ଆହ୍ବାନ ଓ ପ୍ରଭାବ ଖୋଜିଥା’ନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ଏହି ଗୁଣଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ ଓ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ କରିବା ଉଚିତ।
ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ, ବିକଶିତ ଭାରତ ଆଡ଼କୁ ନେଇଯାଉଥିବା ଦଶନ୍ଧିଗୁଡ଼ିକ ତିନୋଟି ନୀତି ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେବା ଉଚିତ: ଏକ ବିକାଶମୂଳକ, ସେବା-ଉନ୍ମୁଖୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାକୁ ପୁନଃନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ କରିବା; ଗଭୀର ଭାବରେ ସକ୍ଷମ ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ଚୟନକୁ ପୁନଃପରିକଳ୍ପନା କରିବା; ଏବଂ ଏକ ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା।
ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ଆଲୋକପାତ କରି କହିଥିଲେ, ମିଶନ କର୍ମଯୋଗୀ ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ, କ୍ଷମତା ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା-ସମର୍ଥ, ଦକ୍ଷତା-ଚାଳିତ ପଦ୍ଧତି ପ୍ରଚଳନ କରୁଛି। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ନିୟମ-ଆଧାରିତରୁ ଭୂମିକା-ଭିତ୍ତିକ ଢାଞ୍ଚା, ସମାନ ତାଲିମରୁ ନିରନ୍ତର ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ସହଯୋଗକୁ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେଉଛି। ଆଇଗଟ୍-କର୍ମଯୋଗୀ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, 3000ରୁ ଅଧିକ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସ ସହିତ ଏହି ବିବର୍ତ୍ତନକୁ ସମର୍ଥନ କରେ। ଏହା ସେବା କରିବା ସମୟରେ ଶିଖୁଥିବା ଏକ କର୍ମଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ।
ତାଙ୍କର ଅଭିଭାଷଣ ଶେଷରେ, ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ, ବିକଶିତ ଭାରତ ଯାତ୍ରାର କେନ୍ଦ୍ରରେ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ରହିଛି। ଅଧିକାରୀମାନେ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଉଚିତ, ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ନମ୍ରତା, ସାଧୁତା ଓ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସ୍ଥିର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସେମାନେ ନାଗରିକଙ୍କ ଭଳି ତଥ୍ୟ ସହ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ରହିବା ଉଚିତ୍ । ପ୍ରଶାସନିକ ଦକ୍ଷତା ସହିତ ନୈତିକ ବିଚାରକୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ନେତୃତ୍ୱ ନେବା ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ନିରନ୍ତର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ହାସଲ କରିବା ଉଚିତ୍।
