ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୪୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଦିଲ୍ଲୀ। ଆଜି ତୁଳନାରେ ବହୁତ ଛୋଟ ଥିଲା। ଏନସିଆର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଆହୁରି ଅନେକ ବର୍ଷ ବାକି ଥିଲା। ୧୯୮୩ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୭-୧୨ ତାରିଖରେ ଏଠାରେ ଅଣ-ସଂଗଠିତ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଏକାଧିକ ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟଙ୍କ ସମେତ ୧୪୦ଟି ଦେଶର ପ୍ରତିନିଧି ଆସିଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କ୍ୟୁବା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଫିଡେଲ କାଷ୍ଟ୍ରୋ, ପାକିସ୍ତାନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜିଆ-ଉଲ୍-ହକ୍, ପାଲେଷ୍ଟାଇନ୍ ଲିବରେସନ୍ ଅର୍ଗାନାଇଜେସନ୍ ନେତା ୟାସିର ଅରାଫତ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଯେମିତି କଟକଣା ଲଗାଯାଇଛି, ସେହି ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ କିଛି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଦିଲ୍ଲୀରେ କ’ଣ ଘଟିଥିଲା ଅଣ-ମେଣ୍ଟ ସମ୍ମିଳନୀରେ।
ଏହା ପରେ ମଧ୍ୟ ଦିଲ୍ଲୀ ବନ୍ଦ ରହିଥିଲା କିନ୍ତୁ ଅଫିସ, ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜ ଖୋଲା ଥିଲା
କିନ୍ତୁ ଏବେ ଜି-୨୦ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଜ୍ଞାନ ଭବନ ଆୟୋଜନ ହୋଇପାରୁନାହିଁ। ସେତେବେଳେ ମଧ୍ୟ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀକୁ ଏକପ୍ରକାର ସିଲ୍ କରାଯାଇଥିଲା, ଯଦିଓ ବ୍ୟାଙ୍କ, ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜ ଖୋଲା ଥିଲା। ବିମାନବନ୍ଦରରୁ ଶାନ୍ତି ପଥ, ତିନି ମୂର୍ତ୍ତି, ସାଉଥ୍ ଆଭେନ୍ୟୁ, ବିଜୟ ଛକ, ମଦର ଟେରେସା ମାର୍ଗ, ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ମାର୍ଗ, ପଞ୍ଚଶୀଲ ମାର୍ଗ, ସଫଦରଜଙ୍ଗ ରୋଡ୍ ଓ ବିଜ୍ଞାନ ଭବନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟଙ୍କ ଗାଡ଼ି ଚଳାଚଳ କରୁଥିଲା। ସେଠାରେ ନିର୍ମିତ ଭାରତ ମଣ୍ଡପମରେ ଜି-୨୦ ସମ୍ମିଳନୀ ହେବାକୁ ଥିବାରୁ ଏଥର ପ୍ରଗତି ମଇଦାନକୁ ଯିବ।
ଜିଆ-ଉଲ-ହକ୍ ତାଙ୍କ କଲେଜକୁ ଯାଇଥିଲେ
ଜିଆ-ଉଲ-ହକ୍ ୧୯୪୧ରୁ ୧୯୪୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଠାକାର ସେଣ୍ଟ ଷ୍ଟିଫେନ୍ସ କଲେଜରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ। କଲେଜ କ୍ୟାମ୍ପସକୁ ଆସିବା ମାତ୍ରେ ଜିଆ ଭାବପ୍ରବଣ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲେ। ସେଣ୍ଟ ଷ୍ଟିଫେନ୍ କଲେଜ ବାହାରେ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ତାଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଏକାଠି ହୋଇଥିଲା। ଜିଆ କଲେଜରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ମୁଖାର୍ଜୀ ବାସଭବନର କାନ୍ଥକୁ ସ୍ପର୍ଶ କରୁଥିଲେ। ସେ ପ୍ରିନ୍ସିପାଲଙ୍କ ରୁମକୁ ମଧ୍ୟ ଯାଇଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ଡେଭିଡ୍ ରାଜାରାମ ସେଣ୍ଟ ଷ୍ଟିଫେନ୍ କଲେଜର ପ୍ରିନ୍ସିପାଲ ଥିଲେ। ସେ ସେଣ୍ଟ ଷ୍ଟିଫେନ୍ସ କଲେଜର ଇତିହାସ ପୁରୁଷ ପ୍ରଫେସରଭାବେ ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଥିଲେ। ମହମ୍ମଦ ଅମିନ ଏବଂ ଭାରତର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଧାବିକା ପ୍ରଫେସର ଡ. ରଞ୍ଜିତ ଭାଟିଆ କଲେଜ ପରିଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। କଲେଜ କ୍ୟାଣ୍ଟିନରେ ଲେମ୍ବୁପାଣି ବିକ୍ରି କରୁଥିବା ସୁଖିଆଙ୍କୁ ଜିଆ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଘନିଷ୍ଠତାର ସହ ଭେଟିଥିଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ସୁଖିଆ ନିଜର ପୁରୁଣା ଋଣକୁ ଏକ ଲିଫାଫାରେ ପରିଶୋଧ କରିଥିଲେ।
ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ କାଷ୍ଟ୍ରୋ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କରିଥିଲେ
ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ଅଶୋକା ହୋଟେଲରେ ରହୁଥିଲେ। ସୁରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅଶୋକା ହୋଟେଲ ଓ ବିଜ୍ଞାନ ଭବନରେ କାଷ୍ଟ୍ରୋ ଓ ଅରାଫତଙ୍କ ଚେହେରା ଭଳି ଆଉ ୩ ଜଣ ବୁଲୁଥିଲେ। ସେମାନେ ଯେପରି କୌଣସି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷା ପାଇପାରିବେ ସେଥିପାଇଁ ଏସବୁ କରାଯାଉଥିଲା। ବିଜ୍ଞାନ ଭବନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସମ୍ମିଳନୀର ସେହି ମୁହୂର୍ତ୍ତକୁ କିଏ ଭୁଲିପାରିବ ଯେତେବେଳେ କାଷ୍ଟ୍ରୋ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କରିଥିଲେ। ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧି ଅବାକ୍ ହୋଇଯାଇଥିଲେ।
ଅନେକ ସ୍ୱାଧୀନ ନେତାଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ ହେଲା ଦିଲ୍ଲୀ ରାସ୍ତା
ତେବେ ସେହି ସ୍ମରଣୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ ପରେ ଦିଲ୍ଲୀର ରାସ୍ତାଗୁଡ଼ିକର ନାମ ଅଣସଂଗଠିତ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନେକ ବରିଷ୍ଠ ନେତାଙ୍କ ନାମରେ ରଖାଯାଇଥିଲା। ଇଜିପ୍ଟର ଜନନେତା ଗାମାଲ ଅବ୍ଦେଲ ନାସେର ଅଣସଂଗଠିତ ଆନ୍ଦୋଳନର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ। ଦକ୍ଷିଣ ଦିଲ୍ଲୀରେ ତାଙ୍କ ନାମରେ ଏକ ରାସ୍ତାର ନାମକରଣ କରାଯାଇଥିଲା। ୧୯୫୬ରୁ ୧୯୭୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଇଜିପ୍ଟର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଥିଲେ। ସେ ନିଜ ଦେଶରେ ରାଜତନ୍ତ୍ରକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲେ। ନେହେରୁଜୀ ଏବଂ ନାସେର ୟୁଗୋସ୍ଲାଭିଆର ଜୋସେଫ ବ୍ରୋଜ୍ ଟିଟୋଙ୍କ ସହ ମିଶି ଅଣସଂଗଠିତ ଆନ୍ଦୋଳନର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇଥିଲେ । ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱର ହିରୋ ଥିଲେ। ଜୋସେଫ୍ ଟିଟୋଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ଭାରତ ପଞ୍ଚଶୀଲ ଏନକ୍ଲେଭର ଡି ବ୍ଲକ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ରାସ୍ତାର ନାମ ଜୋସେଫ ବ୍ରୋଜ୍ ଟିଟୋ ମାର୍ଗ ରଖିଥିଲା।
