ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୧୯୪୮ ମସିହା ଜାନୁଆରି ୩୦ ତାରିଖରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଶେଷଥର ପାଇଁ ଭେଟିଥିଲେ ଲୌହପୁରୁଷ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ୫, ଆଲବୁକର ରୋଡ୍ (ବର୍ତ୍ତମାନ ୫, ତିସ ଜାନୁଆରୀ ମାର୍ଗ) ଅପରାହ୍ନ ୪ଟା ୪୫ ପୂର୍ବରୁ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ସେ ସିଧା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ କୋଠରୀକୁ ଯାଇଥିଲେ। ତା’ପରେ ଏକ ସର୍ବଧର୍ମ ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭାର ସମୟ ହେବାକୁ ଯାଉଥିଲା। ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ରେଡିଓ ପାଇଁ ଏହି ସଭାର ରେକର୍ଡିଂ କରିଥିବା କେ.ଡି. ମଦନ ମଧ୍ୟ ଆସିପହଞ୍ଚିଥିଲେ।
ମଦନ ସାହେବ କହୁଥିଲେ, ‘ଯେତେବେଳେ ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରାର୍ଥନା ସଭାରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ବିର୍ଲା ହାଉସ୍ ଭିତରୁ ବାହାରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ମୋ ଘଡ଼ି ଅନୁଯାୟୀ ୫.୧୬ ମିନିଟ୍ ଥିଲା। ତେବେ ଅପରାହ୍ନ ୫ଟା ୧୭ମିନିଟରେ ତାଙ୍କୁ ଗୁଳି ମାଡ଼ ହୋଇଥିବା କୁହାଯାଉଛି। ସେଦିନ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ବାପୁଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ୍ କରି କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା କହିବାକୁ ଆସିଥିଲେ। ତେବେ ସେଦିନ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ସହ କ’ଣ କଥା ବାର୍ତ୍ତା କରିବାକୁ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ କାହିଁକି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି କଥାବାର୍ତ୍ତା ଚାଲିଥିଲା ତାହା ରହସ୍ୟ ହୋଇ ରହିଥିଲା।’
୧୯୪୭ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨ ତାରିଖରେ ପଟେଲ ବାପୁଙ୍କୁ କାହିଁକି ଭେଟିଲେ?:
ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଥିଲେ। ଗାନ୍ଧିଜୀ ୧୯୪୭ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୨ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କର ଶେଷ ଜନ୍ମଦିନରେ ରାଜଧାନୀର ବିର୍ଲା ହାଉସରେ ଥିଲେ। ଉପବାସ, ପ୍ରାର୍ଥନା ଏବଂ ଅଧିକ ସମୟ ନିଜ ଚରଖାରେ ବିତାଇ ସେ ସେହି ଦିନକୁ ପାଳନ କରିଥିଲେ। ସେଦିନ ସେମାନେ ବହୁତ ନିରାଶ ଓ ଅସହାୟ ଥିଲେ। ଦେଶର ତତ୍କାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଏକାକୀ ଅନୁଭବ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ସେଦିନ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଆସିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀଜୀ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲଙ୍କ ସହ ଖୋଲାଖୋଲି କଥା ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ, ‘ମୁଁ କେଉଁ ଅପରାଧ କରିଛି ଯେ ଏହି ଦୁଃଖଦ ଦିନ ଦେଖିବା ପାଇଁ ମୋତେ ବଞ୍ଚିବାକୁ ପଡ଼ିବ? ସେତେବେଳେ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ଔରଙ୍ଗଜେବ ରୋଡ୍ (ବର୍ତ୍ତମାନ ୧ ଏପିଜେ କଲାମ ରୋଡ୍)ରେ ଥିବା ଏକ ଘରୋଇ ବଙ୍ଗଳାର ଏକ ଛୋଟ ଅଂଶରେ ରହୁଥିଲେ।’
ମେଟକାଫ ହାଉସରେ ଆଇରନ୍ ମ୍ୟାନ୍
ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ଭାରତର ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାର ପିତା ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ରାଜଧାନୀର ସିଭିଲ ଲାଇନରେ ଅବସ୍ଥିତ ମେଟକାଫ ହାଉସର ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲଙ୍କ ସହ ବହୁତ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। ଏଠାରେ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ୧୯୪୭ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୨୧ ତାରିଖରେ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା ଭାରତର ଅମଲାମାନଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ। ନିଜ ଭାଷଣରେ ସେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଭାରତର ଇସ୍ପାତ ଢାଞ୍ଚା ବୋଲି କହିଥିଲେ। ଅର୍ଥାତ୍ ସରକାରଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ପ୍ରଶାସନିକ କର୍ମଚାରୀମାନେ ଦେଶର ପ୍ରଶାସନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସହାୟକ ସ୍ତମ୍ଭଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି।
୨୦୦୬ ମସିହାରୁ ଏପ୍ରିଲ ୨୧କୁ ଜାତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ଦିବସଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଏହି ଦିନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ ପ୍ରଶାସନରେ ଉତ୍କର୍ଷତା ପାଇଁ ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି। ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲ ଦେଶର ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଉଥିଲେ। ସେ ଥିଲେ ସଚ୍ଚୋଟତାର ଉଦାହରଣ। ଏପରିକି ସେମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଘର ବି ନ ଥିଲା। ୧୯୫୦ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧୫ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ମାତ୍ର ୨୬୦ ଟଙ୍କା ଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା।
