ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ପିତାମାତାମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପିଲାମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ସର୍ବଦା ଗମ୍ଭୀର ହେବା ଉଚିତ୍। ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ, ସେମାନଙ୍କର ପିତାମାତା ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ଶିକ୍ଷକ। ପିତାମାତାଙ୍କ ସବୁଠାରୁ ବଡ ପ୍ରଭାବ ପିଲା ଉପରେ ଦେଖାଯାଏ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଅଭିଭାବକମାନେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଯୋଗ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ କିଛି ବିଶେଷ ଜିନିଷର ଯତ୍ନ ନେବା ଉଚିତ୍। ଯେତେବେଳେ ପିଲାମାନେ ପିତାମାତାଙ୍କ ଭଲ ଅଭ୍ୟାସ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ଖରାପ ଅଭ୍ୟାସରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି। ତେଣୁ ପିଲାମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ, ଚାଣକ୍ୟଙ୍କର ଏହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ ଭୁଲିଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ-
ପରସ୍ପର ସହିତ ମଧୁର କଥାବାର୍ତ୍ତା କରନ୍ତୁ- ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଭାଷା ଏବଂ ବକ୍ତବ୍ୟ ମିଠା ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରିୟ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଏହିପରି ଲୋକମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ବଡ଼ କାର୍ଯ୍ୟ ନେବାକୁ ସକ୍ଷମ ଅଟନ୍ତି। ମଧୁରତାକୁ ସମସ୍ତେ ଭଲ ପାଆନ୍ତି। ସେଥିପାଇଁ ପିତାମାତାମାନେ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ମଧୁର କଥା ହେବା ଉଚିତ୍। ଶବ୍ଦର ପସନ୍ଦ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ। ଯାହାଫଳରେ ଯଦି ପିଲାମାନେ ସେମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ସକରାତ୍ମକ ହେବ। ଯେଉଁମାନେ ଏହାର ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତି ନାହିଁ ସେମାନଙ୍କୁ ସଫଳତା ପାଇବା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରିବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ।
ଘର ପରିବେଶ- ପିଲାମାନଙ୍କ ପରିବେଶ ଉପରେ ଘରର ପରିବେଶ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ଯଦି ଏହି ଜିନିଷ ଆରମ୍ଭରୁ ଯତ୍ନ ନିଆଯାଏ, ତେବେ ଶିଶୁର ଯୋଗ୍ୟ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ବହୁ ପରିମାଣରେ ବଢିଯାଏ। ଘରର ପରିବେଶକୁ ଆଦର୍ଶ କରିବା ପିତାମାତାଙ୍କ ଦାୟିତ୍ଵ। ପିତାମାତାମାନେ ନିଜ ପିଲାମାନଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ଅସଦାଚରଣ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। କଳହ ଝଗଡା ଇତ୍ୟାଦି କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଘରର ପରିବେଶ ଶାନ୍ତ ହେବା ଉଚିତ୍। ଏହା ପିଲାମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ଏବଂ ସେମାନେ ଜୀବନରେ ସେମାନଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ସହଜରେ ହାସଲ କରନ୍ତି।
ପିଲାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରନ୍ତୁ- ପିତାମାତାମାନେ ନିଜ ସନ୍ତାନର ପ୍ରତିଭାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲାଙ୍କର କିଛି ବିଶେଷ ପ୍ରତିଭା ଥାଏ। ଏହାକୁ ଚିହ୍ନିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ। ପିଲାମାନଙ୍କୁ ତୁଳନା କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାନ୍ତୁ ନାହିଁ। ସେମାନଙ୍କୁ ମହାନ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେବା ଉଚିତ୍। ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ନେବାକୁ ଆପଣ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହେବା ଉଚିତ୍।