ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ହେଉଛି ଜ୍ଞାନର ଭଣ୍ଡାର। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଜୀବନର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଏକ ସଠିକ୍ ଯୋଜନା ସହିତ ପୂରଣ କରୁଥିଲେ। ତାଙ୍କର ନୀତି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲା। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ତାଙ୍କର ସଫଳତା ଏବଂ ବିଫଳତାର ଆଧାର। ସମ୍ମାନ ପାଇବା ପାଇଁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଲାଗିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଗୋଟିଏ ଭୁଲ ତାଙ୍କୁ ନିମ୍ନଗାମୀ କରିଦିଏ।
ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସେହି ଜିନିଷ କ’ଣ ଯାହା କେବେବି ଆପୋଷ ବୁଝାମଣା ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ?ପରିସ୍ଥିତି ଯେତେ ଖରାପ ହେଉନା କାହିଁକି, ଯଦି ଏହି ଗୋଟିଏ ଜିନିଷକୁ ବିପଦରେ ପକାଯାଏ, ତେବେ ସମ୍ପର୍କ, ସମ୍ମାନ ସବୁକିଛି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ। ବହୁ ବର୍ଷର ପରିଶ୍ରମରେ ଅର୍ଜିତ ସମ୍ମାନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ।
ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ହେଉଛି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ପୁଞ୍ଜି, ଯାହାକୁ ସେ ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରଖନ୍ତି। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, କାହାର ସମ୍ମୁଖରେ ଏମିତି ନତମସ୍ତକ ହୁଅ, ଯେମିତି ନିଜର ଛବି ଖରାପ ନହେବ। ଜୀବନରେ ଏପରି କୌଣସି ଜିନିଷ ନାହିଁ, ଯାହା ପାଇଁ ଜଣଙ୍କୁ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ସହିତ ଆପୋଷ ବୁଝାମଣା କରିବାକୁ ପଡିବ।
ଏହିପରି ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ରଖନ୍ତୁ:
ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜର ସମ୍ମାନ ଉପରେ ଦୃଢ ରୁହନ୍ତି, ତାଙ୍କ ଦୁଃଖ ତାଙ୍କଠାରୁ ବହୁ ଦୂରରେ ରହିଥାଏ। ଆପୋଷ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ସହିତ ଜୀବନଯାପନ କରିବା ସର୍ବଦା ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଅଟେ। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମାନସିକ, ଶାରୀରିକ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦୁର୍ବଳ ହେଲେ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନକୁ ସାମ୍ନା କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ପ୍ରାୟତଃ ଆସେ। ଯଦି ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନକୁ ଉଚ୍ଚରେ ରଖିବାକୁ ହେବ, ତେବେ ଏହି ତିନୋଟି ଉପରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବାକୁ ପଡିବ।