ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ବିହାରରେ ବିଜେପି ରାଜନୈତିକ ଗୋଟି ଚଳାଇ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି। ଜେଡିୟୁ ପାଇଁ କବାଟ ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିବା କଥା ବିଜେପି ମାସ ମାସ ଧରି କହି ଆସୁଥିଲା। ତେବେ ଏହାପରେ ଅନେକ ମିଶାଣ ଓ ଫେଡ଼ାଣ ପରେ ଶେଷରେ ବିଜେପି ନିଜର ମନ ବଦଳାଇ ଦେଇଛି। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ପଛରେ ବିହାର ଏବଂ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ୪୦ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ଦାବି ଦୁର୍ବଳ କରିବାର ଦ୍ୱିତୀୟ ନୀତି ଥିଲା। ନୀତୀଶ ଏନଡିଏ ସହ ମିଶିବା ପରେ ସାମାଜିକ ସମୀକରଣ ଏନଡିଏ ସପକ୍ଷରେ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଏଥିରେ ଅଣ ଯାଦବ ଓବିସି, ଉଚ୍ଚ ଜାତି, ଅତ୍ୟନ୍ତ ପଛୁଆ ବର୍ଗ, ପାଶୱାନ, ମୁସାହାର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦଳିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଏକ ବିଶାଳ ମିଶ୍ରଣ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ମେଣ୍ଟ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମନେ ହେଉଛି।
ଆରଜେଡି ଓ କଂଗ୍ରେସକୁ ଝଟକା
ଅପରପକ୍ଷରେ ନୀତୀଶଙ୍କ ବିଦାୟ ଭାଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟକୁ ବିହାରରେ କେବଳ ମୁସଲମାନ-ଯାଦବ ମେଣ୍ଟରେ ସୀମିତ ରଖିଛି। ଅନେକଙ୍କ ପାଇଁ ବିଜେପିର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଅନେକ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଜାତିଗତ ରାଜନୀତିକୁ ନିନ୍ଦା କରିବା ପରେ ହଠାତ୍ କଂଗ୍ରେସ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେବାର ପ୍ରତିଶୋଧର ପ୍ରତୀକ। ପୁନଃମିଶ୍ରଣ ପାଇଁ ବିଜେପି ସମାଲୋଚନାର ଶିକାର ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନେ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ୨୦୧୯ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳର ପୁନରାବୃତ୍ତି କରିବାକୁ ଆଶା ରଖିଛନ୍ତି। ସେତେବେଳେ ଏନଡିଏ ୪୦ଟି ଆସନରୁ ୩୯ଟିରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା। ଏବେ ଆଗାମୀ ନିର୍ବାଚନରେ ବିହାରରେ କ୍ଲିନ୍ ସୁଇପ୍ ହେବ ବୋଲି ଏନଡିଏ ଦାବି କରୁଛି। ଶନିବାର ପାଟନାରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ବିଜେପି ମୁଖ୍ୟ ଜେପି ନଡ୍ଡା କହିଛନ୍ତି ଯେ ନୀତୀଶ ଏନଡିଏକୁ ଫେରିବା ଖୁସିର ବିଷୟ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜେଡିୟୁ ଓ ବିଜେପିର ସ୍ୱାଭାବିକ ମେଣ୍ଟ ରହିଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏନଡିଏ ଯେତେବେଳେ ବି ସରକାରର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଛି, ସେତେବେଳେ ରାଜ୍ୟ ସମୃଦ୍ଧ ହୋଇଛି।
କ’ଣ ରହିଛି ବିଜେପିର ରଣନୀତି?
ବିଜେପିର ଏହି ରଣନୀତି ପଛର କାରଣ ହେଉଛି ବିହାରରେ ୪୦ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ଜିତିବା, ବିରୋଧୀ ଗୋଷ୍ଠୀର ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବା ଏବଂ କଂଗ୍ରେସର ଜାତିକାର୍ଡକୁ ବିଫଳ କରିବା। ଅନେକ ମାସର ଉଦ୍ୟମ ପରେ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡ଼ିବାକୁ ବିଜେପି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ବିଜେପି ତାଙ୍କୁ ଏନଡିଏକୁ ଫେରିବା ପାଇଁ ଦ୍ୱାର ବନ୍ଦ କରିଦେଇଥିଲା। ୨୦୧୯ରେ ବିହାରରୁ ୧୭ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ବିଜେପି କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରୁଥିଲା। କମ୍ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ ରେଟରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ହେବ ବୋଲି ଦଳ ଆଶାବାଦୀ ଥିଲା। ଆରଜେଡି ଏବଂ ଜେଡିୟୁଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ସାମାଜିକ-ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ମେଣ୍ଟଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିପଦ ବିଷୟରେ ଏହା ଅବଗତ ଥିଲା। ଆରଜେଡି ମୁସଲମାନ ଏବଂ ଯାଦବଙ୍କ ଉପରେ କବ୍ଜା ଜାରି ରଖିଛି, ଯେଉଁମାନେ ବିହାରର ପ୍ରାୟ ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ଭୋଟର ଅଟନ୍ତି। ଜଣେ ଲୋକପ୍ରିୟ ଓବିସି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ବିଜେପିକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିବାବେଳେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ନେଇ ଗଠିତ ସାମାଜିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପଛୁଆ ଜାତି ଉପରେ ନୀତୀଶଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ଯଥେଷ୍ଟ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଛି। ନୀତୀଶଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପରେ ସାମାଜିକ ସମୀକରଣ ଏନଡିଏ ସପକ୍ଷରେ ବଦଳିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଏଥିରେ ଅଣ ଯାଦବ ଓବିସି, ଉଚ୍ଚ ଜାତି, ଅତ୍ୟନ୍ତ ପଛୁଆ ବର୍ଗ, ପାଶୱାନ, ମୁସାହର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦଳିତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଏକ ବିଶାଳ ମିଶ୍ରଣ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ମେଣ୍ଟ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଖାଯାଉଛି।
ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ଅଗ୍ରଣୀ ହ୍ରାସ ପାଇଛି
ଯେତେବେଳେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ନିଜର ବିରୋଧାଭାସର ବୋଝ ସହ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛି, ସେତେବେଳେ ଏହାକୁ ଝଟକା ଦେବାର ଇଚ୍ଛା ମଧ୍ୟ ବିଜେପିର ରଣନୀତିର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲା। ଯଦିଓ ବିହାରରେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ନ୍ୟାୟଯାତ୍ରା ଆଗମନ ପୂର୍ବରୁ ସରକାର ଗଠନର ସମୟ କେବଳ ଏକ ଯୋଗାଯୋଗ ଥିଲା, ତଥାପି ନୀତୀଶଙ୍କ ଦଳ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିହାରର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟକୁ ମୁସଲମାନ-ଯାଦବ ମିଶ୍ରଣରେ ପରିଣତ କରିଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି। ଅନେକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା କଂଗ୍ରେସର ଏତେ ଦଶନ୍ଧିର ନିନ୍ଦା ପରେ ହଠାତ୍ ଜାତିଗତ ରାଜନୀତିକୁ ଯିବାର ପ୍ରତିଶୋଧର ପ୍ରତୀକ। ‘ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ’ ପାଇଁ ନୀତୀଶଙ୍କ ଖ୍ୟାତି ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ। ସେମାନେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିବା ୫୦% ସୀମାକୁ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରି ଜାତିଗଣନା ଏବଂ ଓବିସି/ଏମ୍ବିସିଙ୍କ ପାଇଁ କୋଟା ବୃଦ୍ଧି କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଆହୁରି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିଛନ୍ତି।