ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦେଶର ୧୯୪ଟି ଜିଲ୍ଲାର ବିଶେଷ ଭାବେ ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ ଜନଜାତି ଗୋଷ୍ଠୀ (ପିଭିଟିଜି) ବସ୍ତି ଏବଂ ପିଭିଟିଜି ପରିବାରମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କେନ୍ଦ୍ର ଆଦିବାସୀ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଗଷ୍ଟ ୨୩, ୨୦୨୪ ରୁ ୧୦ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନଜାତି ଆଦିବାସୀ ନ୍ୟାୟ ମହା ଅଭିଯାନ (ପିଏମ୍-ଜନମନ) ପାଇଁ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ସୂଚନା, ଶିକ୍ଷା ଓ ଯୋଗାଯୋଗ (ଆଇଇସି) ଅଭିଯାନ ଏବଂ ହିତାଧିକାରୀ ସଂପୃକ୍ତି ଶିବିର ଚଳାଇବେ।
କେନ୍ଦ୍ର ଆଦିବାସୀ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଜୁଏଲ ଓରାମ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଦୁର୍ଗାଦାସ ଉଇକେ ଗତକାଲି ଡକାଯାଇଥିବା ଏକ ବୈଠକରେ ପିଏମ-ଜନମନ ଅଧୀନରେ ଥିବା ଯୋଜନାଗୁଡିକର ଅଗ୍ରଗତି ସମୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ ଏବଂ ପିଏମ-ଜନମନ ଉପରେ ଆଇଇସି ଅଭିଯାନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଇଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଖୁଣ୍ଟି ଜିଲ୍ଲାରୁ ଜନଜାତୀୟ ଗୌରବ ଦିବସ (୧୫ ନଭେମ୍ବର, ୨୦୨୩)ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ-ଜନମନ ମିଶନର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
ଏହି ଅଭିଯାନ କଣ ?
ଗତବର୍ଷ ୧୮ଟି ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ପାଖାପାଖି ୫୦୦ ବ୍ଲକ୍ ଏବଂ ୧୫,୦୦୦ ପିଭିଟିଜି ବସ୍ତିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ୧୦୦ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ଏକ ବ୍ୟାପକ ଆଇଇସି ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଛତିଶଗଡ଼, ଗୁଜରାଟ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, କେରଳ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଓଡ଼ିଶା, ରାଜସ୍ଥାନ, ତାମିଲନାଡୁ, ତେଲେଙ୍ଗାନା, ତ୍ରିପୁରା, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏବଂ ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ୧୯୪ଟି ଜିଲ୍ଲାର ୨୮,୭୦୦ ପିଭିଟିଜି ବସ୍ତିର ୧୦.୭ ଲକ୍ଷ ପିଭିଟିଜି ପରିବାରର ୪୪.୬ ଲକ୍ଷ ପିଭିଟିଜି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ଅଭିଯାନ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି। ରାଜ୍ୟରୁ ଜିଲ୍ଲା, ବ୍ଲକରୁ ଗାଁ, ପିଭିଟିଜି ବସ୍ତି ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ସ୍ତରରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯିବ। ଉକ୍ତ ୧୯୪ଟି ଜିଲ୍ଲାର ପ୍ରାୟ ୧୬,୫୦୦ ଗାଁ, ୧୫,୦୦୦ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ଏବଂ ୧୦୦୦ ତାଲୁକାକୁ ଏଥିରେ ସାମିଲ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି।
ଏହି ଅଭିଯାନ ହେଉଛି ପିଭିଟିଜି ପରିବାରଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ ପିଭିଟିଜି ବସ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ମୌଳିକ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ପିଏମ-ଜନମନ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରସାରିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରୟାସ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଏହି ଆଦିବାସୀ ସମୁଦାୟମାନେ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ଯୋଜନା ଏବଂ ଏହା ଅଧୀନରେ ଥିବା ଲାଭ ବିଷୟରେ ସଚେତନ ହୋଇପାରିବେ। ଦୂରତା, ସଡକ ଓ ଡିଜିଟାଲ ସଂଯୋଗ ର ଅଭାବ କାରଣରୁ ଯୋଗାଯୋଗ ହୋଇନଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଭିଟିଜି ପରିବାରକୁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଦୁଆର ମୁହଁରେ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇଦେବ।
ହାଟ ବଜାର, ଗୋଷ୍ଠୀ ସେବା କେନ୍ଦ୍ର, ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ, ଅଙ୍ଗନବାଡି, ବହୁମୁଖୀ କେନ୍ଦ୍ର, ବନଧନ ବିକାଶ କେନ୍ଦ୍ର, କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଆଦି ସ୍ଥାନରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରାଯିବ। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଏହି ଅଭିଯାନର ସଫଳତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ମାଇଁ ଭାରତ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ, ନେହେରୁ ଯୁବକ କେନ୍ଦ୍ର, କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର, ଏନଏସଏସ, ଏନସିସି, ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ/ ଏଫପିଓ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଂସ୍ଥାର ସକ୍ରିୟ ଯୋଗଦାନ ଲୋଡ଼ାଯାଉଛି।
- ସମଗ୍ର ଅଭିଯାନ ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ଆଧାର କାର୍ଡ, ଗୋଷ୍ଠୀ ପ୍ରମାଣପତ୍ର, ଜନଧନ ଆକାଉଣ୍ଟ ଏବଂ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ (ଏଫଆରଏ) ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ପଟ୍ଟା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ କାରଣ ଏହା ଅନ୍ୟ ାନ୍ୟ ଯୋଜନାପାଇଁ ମୌଳିକ ଆବଶ୍ୟକତା ଅଟେ।
- ପିଭିଟିଜିମାନଙ୍କ ଭାଷାରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନମାନ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କାର୍ଡ ବଣ୍ଟନ କରାଯିବ।
- ଏହି ଅଭିଯାନର ଏକ ଅଂଶ ରେ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ସହିତ କ୍ୟାମ୍ପ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଶିବିର ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବ। ଏହି ଶିବିରଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟକ୍ତି/ପରିବାର ପାଇଁ ଯୋଜନା ଏବଂ ବିଶେଷ କରି ପିଭିଟିଜି ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା, ଯେପରିକି ସିକିଲ ସେଲ ରୋଗ ପାଇଁ ସ୍କ୍ରିନିଂ ପରୀକ୍ଷା ଅଧୀନରେ ତୁରନ୍ତ ଲାଭ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବ।
- ସ୍ଥାନୀୟ ଓ ଆଦିବାସୀ ଭାଷାରେ ପ୍ରଚାରପତ୍ର, ଭିଡିଓ, କ୍ରିଏଟିଭ୍, ଇନ୍ଫୋଗ୍ରାଫିକ୍ସ ଆଦି ସଚେତନତା ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ।
- ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ-ଜନମନ ବାର୍ତ୍ତା ସମ୍ବଳିତ ବିଷୟ ପିଭିଟିଜି ବସ୍ତିଗୁଡ଼ିକରେ କାନ୍ଥରେ ଚିତ୍ରିତ କରା ହେବ।
- ଛାତ୍ରବୃତ୍ତି, ମାତୃତ୍ୱ ସୁବିଧା ଯୋଜନା, କିଷାନ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ, କିଷାନ ସମ୍ମାନ ନିଧି, ଏସସିଡିର ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଭିନ୍ନକ୍ଷମ ସାର୍ଟିଫିକେଟ ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନାର ଲାଭ ଯେପରି ଯୋଗ୍ୟ ପିଭିଟିଜି ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ପହଂଚିପାରିବ ସେଥିପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଯିବ।
- ଯୋଜନାର ହିତାଧିକାରୀ ଏବଂ ସଫଳତା ହାସଲକାରୀମାନେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିବେଶନରେ ସେମାନଙ୍କ ସଫଳତାର କାହାଣୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବେ ଯାହା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆଗେଇ ଆସିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବ।
ଏହି ଅଭିଯାନର ତଦାରଖ ଲାଗି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାସ୍ତରରେ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ଅଧିକାରୀମାନେ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ମିଶନର ସଫଳତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରମୁଖ ବିଭାଗ ସହିତ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କରିବେ। ସମସ୍ତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବିଭାଗର ସମନ୍ୱୟ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ନିୟମିତ ଅଧିକାରୀ ଓ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶଦାତା ଏବଂ ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନ୍ୟ ଚୁକ୍ତିଭିତ୍ତିକ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଓରିଏଣ୍ଟେସନ କର୍ମଶାଳା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ। ଏହାବ୍ୟତୀତ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ଥିବା ଆଦିବାସୀ ଗବେଷଣା ଅନୁଷ୍ଠାନ ଜିଲ୍ଲା, ବ୍ଲକ ଓ ଆଦିବାସୀ ବସତି ସ୍ତରରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପଗୁଡ଼ିକର ଯୋଜନା ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ରେ ସହାୟତା କରିବେ।
ଏହି ଅଭିଯାନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କଣ?
ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତିଙ୍କ ପାଇଁ ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନା (ଡିଏପିଏସଟି) ଅଧୀନରେ ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରୁ ୨୦୨୫-୨୬ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୨୪,୧୦୪ କୋଟି ଟଙ୍କା । ଏଥିରେ କେନ୍ଦ୍ର ଅଂଶ ୧୫,୩୩୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ଅଂଶ ୮୭୬୮ କୋଟି ଟଙ୍କା। ବ୍ୟୟବରାଦ ସହିତ ୯ଟି ପ୍ରମୁଖ ସଂଗଠିତ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ/ବିଭାଗ ସହ ଜଡ଼ିତ ୧୧ଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ-ଜନମନ ମିଶନ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛି।
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯୋଜନା ଏବଂ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ/ବିଭାଗ ସହିତ ଜଡିତ ଅନ୍ୟ ୧୦ଟି ହସ୍ତକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି ଯାହା ଆଧାରରେ ପଞ୍ଜୀକରଣ, ଗୋଷ୍ଠୀ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ପ୍ରଦାନ, ପିଏମ-ଜନଧନ ଯୋଜନା, ପିଏମ ଗରିବ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା, ଆୟୁଷ୍ମାନ କାର୍ଡ, ପିଏମ କିଷାନ ସମ୍ମାନ ନିଧି, କିଷାନ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାରର ବିଚାରାଧୀନ ମାମଲାଗୁଡିକର ସମାଧାନ ଇତ୍ୟାଦି ଭଳି ପିଭିଟିଜିର ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ।
ଡିସେମ୍ବର ୧୫, ୨୦୨୩ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଜାତୀୟ ମନ୍ଥନ ଶିବିରରେ ମିଶନର ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ରଣନୀତି ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ୭୦୦ରୁ ଅଧିକ ଅଧିକାରୀ ମିଳିତ ଭାବରେ ବିଚାର ବିମର୍ଶ କରିଥିଲେ।
ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ପିଏମ-ଜନମନ ଅଧୀନରେ କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ଅଗ୍ରଗତିର ସମୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଜୁଲାଇ ୧୮-୧୯, ୨୦୨୪ରେ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବମାନଙ୍କ ସହିତ ଦୁଇ ଦିନିଆ ମନ୍ଥନ ଶିବିର ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ରାଜ୍ୟ ଆଦିବାସୀ କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗର ସଚିବ, ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଏବଂ ଅଧିକାରୀ । ପିଏମ-ଜନମନର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ପାଇଁ ନୂତନ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା।