ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ରାସ (ଡିଆରଆର) ଉପରେ ଜି20 ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ବୈଠକର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ଡକ୍ଟର ପି.କେ. ମିଶ୍ର ଦୁଇଟି ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଭାରତର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଦୁଇଟି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେଲା – ‘‘ଏକତା ଏବଂ ଦୃଢ଼ତା: ଆଗୁଆ ଚେତାବନୀ ପ୍ରଣାଳୀ ପାଇଁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସହଯୋଗ ଏବଂ ଏକଜୁଟତା ଜରିଆରେ ଡିଆରଆରକୁ ଆଗକୁ ବଢାଇବା’’ ଏବଂ ‘‘ଡିଆରଆର ନିବେଶକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ବୈଷୟିକ ନବସୃଜନ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ନେତୃତ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବା।’’
ଏକତା ଏବଂ ଦୃଢ଼ତା ଉପରେ ଆୟୋଜିତ ଅଧିବେଶନରେ ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର କହିଥିଲେ, ଆଗୁଆ ଚେତାବନୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା କେବଳ ବୈଷୟିକ ବିଳାସ ନୁହେଁ ଏବଂ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପ୍ରଶମନକୁ ଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ରଣନୀତିକ ନିବେଶ। ସେ ଭାରତର ବହୁମୁଖୀ ସଂସ୍ଥାଗତ ଢାଞ୍ଚା ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ଏହି ଢାଞ୍ଚା ପାଣିପାଗ, ଜଳବିଜ୍ଞାନ, ଭୂକମ୍ପ ଏବଂ ସମୁଦ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ଏକୀକୃତ କରିଥାଏ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା 109 ବିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ଚେତାବନୀ ଓ ସତର୍କ ସୂଚନା ଜାରି କରିସାରିଛି। ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚେତାବନୀ ଢାଞ୍ଚା ଅଧୀନରେ ଆନ୍ତଃପରିଚାଳିତ ଆଞ୍ଚଳିକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ସହଭାଗୀ ତଥ୍ୟ ପ୍ରୋଟୋକଲ ଏବଂ ମିଳିତ କ୍ଷମତା-ନିର୍ମାଣ ପଦକ୍ଷେପକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଲାଗି ସେ ଜି20 ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, ଭାରତ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚେତାବନୀକୁ ଏକ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ସାର୍ବଜନୀନ ହିତ ଭାବରେ ଦେଖିଥାଏ, ଯାହା ସମାବେଶୀ, ବହୁଭାଷୀ ଏବଂ ପୂର୍ବାନୁମାନ ଉପରେ ଆଧାରିତ।
ଡିଆରଆରକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ ଉପରେ ଆୟୋଜିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ଜି-20 ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ନୀତିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ନୀତି 2 ଏବଂ 4 ଅନୁରୂପ ଭାରତର ପାଞ୍ଚ ସ୍ତମ୍ଭ ବିଶିଷ୍ଟ ଆର୍ଥିକ ରଣନୀତି ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ। ସେ ଅର୍ଥ ଆୟୋଗ ଅଧୀନରେ ଭାରତର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଆଧାର ମଡେଲ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, ଯାହା ବହୁ-ବର୍ଷିଆ, ନିୟମ-ଆଧାରିତ ଡିଆରଆର ଆବଣ୍ଟନ, ରାଜ୍ୟ ତଥା ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକୃତ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଣ ଏବଂ ଜାତୀୟ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ବିପଦ ସୂଚକାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରମାଣ-ଆଧାରିତ ପ୍ରାଥମିକତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଛି । ଏକ ରିଲିଫ୍-କୈନ୍ଦ୍ରିକରୁ ଏକ ବିପଦ-ସୂଚିତ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଦିଗରେ ଭାରତର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ସେ ଅଭିନବ ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ସମର୍ପିତ ପ୍ରଶମନ ପାଣ୍ଠି, ବିପଦ-ଆଧାରିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ଆପଦା ମିତ୍ର ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ଭିତ୍ତିକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ। ଏଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ସରକାରୀ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଣ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନରେ ଦୃଢ଼ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଛି।
ଏହି ଅବସରରେ ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ବ୍ରାଜିଲ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଏବଂ ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସହିତ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବୈଠକରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ସମବାୟ ଶାସନ ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଭେଲେନକୋସିନି ଲାବିସାଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କ ବୈଠକରେ ସେ ସିଡିଆରଆଇ ସଦସ୍ୟତା ସମେତ ମିଳିତ କ୍ଷମତା ନିର୍ମାଣ ଅଭ୍ୟାସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ। ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ଆପାତକାଳ ପ୍ରଶମନ ମନ୍ତ୍ରୀ ସୁଶ୍ରୀ କ୍ରିଷ୍ଟି ମ୍ୟାକବେନଙ୍କ ସହ ଡିଆରଆର ପାଇଁ ଭିନ୍ନ ପାଣ୍ଠି ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଉପମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଫେସର ଡକ୍ଟର ମାର୍ଟେନ ଭାନ ଆଲଷ୍ଟଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚେତାବନୀ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା, ଏହାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସ୍ଥିରତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ସାଂଗଠନିକ ସହଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ।
ବ୍ରାଜିଲର ଉପମନ୍ତ୍ରୀ ଭାଲଡର ରିବେରୋଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ ଅବସରରେ 2024 ମସିହାରେ ବ୍ରାଜିଲର ସଭାପତିତ୍ୱ ସମୟରେ ସ୍ଥାପିତ ଦୃଢ଼ ମୂଳଦୁଆକୁ ମନେ ପକାଇ ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ସ୍ଥିର ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ପ୍ରକୃତି-ଆଧାରିତ ସମାଧାନ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ପୁନଃନିର୍ମାଣ ଉପରେ ମିଳିତ ପଦକ୍ଷେପ ଜାରି ରଖିବା ପାଇଁ ଭାରତର ଅଭିପ୍ରାୟ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।
ଶେଷରେ ଡକ୍ଟର ମିଶ୍ର ନବସୃଜନ, ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତିମୂଳକ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଏକଜୁଟତା ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଉଚ୍ଚ-ସ୍ତରୀୟ ନୀତିଗୁଡ଼ିକୁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପୁନଃଦୋହରାଇଥିଲେ। ଦୃଢ଼ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପ୍ରଶମନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଜରିଆରେ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ।