ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଯୁଦ୍ଧ ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୁଏ। ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା। କୁହାଯାଏ ଯେ ପ୍ରାଚୀନ କାଳର ଏହି ବିନାଶକାରୀ ଅସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଗୋଟିଏ ଆକ୍ରମଣରେ ପୃଥିବୀରେ ପ୍ରଳୟ ଆଣିବାର କ୍ଷମତା ରଖିଥିଲେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ କେଉଁ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା, ସେମାନଙ୍କର ବିଶେଷତା କ’ଣ?
ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କ’ଣ?
ପୁରାଣ ଅନୁଯାୟୀ, ମନ୍ତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଦୂରରୁ ଶତ୍ରୁକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ଜିନିଷକୁ ଅସ୍ତ୍ର କୁହାଯାଏ। ଏଗୁଡିକ ଅଗ୍ନି, ଗ୍ୟାସ୍, ବିଦ୍ୟୁତ ଏବଂ ଯାନ୍ତ୍ରିକ ପଦକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିଲା। ଗରୁଡାସ୍ତ୍ର, ଆଗ୍ନେୟାସ୍ତ୍ର, ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର, ପଶୁପତାସ୍ତ୍ର, ମହାଦେବଙ୍କ ତ୍ରିଶୂଲ, ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ଅସ୍ତ୍ର ବର୍ଗରେ ଆସିଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟ ପଟେ, ଯେଉଁ ଅସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ହାତରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ଅର୍ଥାତ୍ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ହାତରେ ଧରି ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ସେଗୁଡିକୁ ଶସ୍ତ୍ର କୁହାଯାଏ। ଖଣ୍ଡା, ଗଦା, ପାର୍ସା, ବର୍ଚ୍ଛା ଇତ୍ୟାଦି ଶସ୍ତ୍ରରେ ଆସେ।
ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର:
ଏହା ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ପରି ଏକ ଆକ୍ରମଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହା ବ୍ରହ୍ମା ଦେବଙ୍କର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅସ୍ତ୍ର ଥିଲା। କୁହାଯାଏ ଯେ, ମହାଭାରତରେ ଅର୍ଜୁନ, କର୍ଣ୍ଣ, ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ, ଯୁଧିଷ୍ଠିର, ଅଶ୍ୱତଥାମା ଏବଂ ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପାଖରେ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଜ୍ଞାନ ଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଅଶ୍ୱତଥାମା ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଗର୍ଭରେ ଥିବା ଶିଶୁମାନେ ମଧ୍ୟ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ। ଅଶ୍ୱତଥାମା ଏହାକୁ କିପରି ପରିଚାଳନା କରିବେ ଜାଣିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ କିପରି ଫେରାଇ ଆଣିବେ ତାହା ଜାଣି ନଥିଲେ। ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଏହାର ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର ଛାଡିବା ପରେ ହିଁ ଏହି ଅସ୍ତ୍ରର ବିନାଶକୁ ରୋକା ଯାଇପାରିବ।
ପଶୁପତାସ୍ତ୍ର:
ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କର ସର୍ବ-ବିନାଶକାରୀ ଅସ୍ତ୍ର ଭାବରେ ପଶୁପତାସ୍ତ୍ରକୁ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ତପସ୍ୟା କରିବା ପରେ ଅର୍ଜୁନ ଏହି ଅସ୍ତ୍ର ପାଇଲେ। ଏହାର ଗୁଣ ଥିଲା ଯେ ଏହା ଗୋଟିଏ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ନଷ୍ଟ କରିପାରେ। କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହା କେବଳ ଦୁଷ୍ଟମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ, ନଚେତ୍ ଏହା ଓଲଟା ହୋଇ ଏହି ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବ। ଏହାକୁ ରୋକିବାର କ୍ଷମତା କେବଳ ଶିବଙ୍କ ତ୍ରିଶୂଲ ଏବଂ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ନାଗପାସ ଅସ୍ତ୍ର, ଇନ୍ଦ୍ରାସ୍ତ୍ରା, ବଜ୍ରାସ୍ତ୍ର, ଆଗ୍ନେୟାସ୍ତ୍ର, ଗରୁଡାସ୍ତ୍ର, ବୈଷ୍ଣ ଅସ୍ତ୍ରକୁ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିବେ ତାହା ମଧ୍ୟ ଅର୍ଜୁନ ଜାଣିଥିଲେ।
ନାରାୟଣାସ୍ତ୍ର:
ନାରାୟଣାସ୍ତ୍ରର ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଅସ୍ତ୍ର ଥିଲା। କୁହାଯାଏ ଯେ, ଯେତେବେଳେ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ସେତେବେଳେ ଜଣେ ଯୋଦ୍ଧା ଏହାକୁ ବିରୋଧ କଲେ ଏହାର ଶକ୍ତି ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୁଏ। ଏହା ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ତୀବ୍ରତା ସହିତ ଶତ୍ରୁକୁ ଆଘାତ କରୁଥିଲା। କେବଳ ମନୁଷ୍ୟର ଆତ୍ମସମର୍ପଣ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରିପାରେ। ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧରେ ଯେତେବେଳେ ଅଶ୍ୱଥମା ପାଣ୍ଡବଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନାରାୟଣାସ୍ତ୍ରକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ।
ବସାଭି ଶକ୍ତି:
ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ ଏହି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅସ୍ତ୍ର ଏକ ମହାନ ବିନାଶକାରୀ ଥିଲା। ଏହାକୁ ଅସମର୍ଥ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ବସାଭି ଶକ୍ତିର ବିଶେଷତ୍ୱ ଥିଲା ଯେ, ଏହାକୁ କେବଳ ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ କିନ୍ତୁ କେହି ଏହାକୁ ପରାସ୍ତ କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ଏହି ଅସ୍ତ୍ର କେବଳ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କର୍ଣ୍ଣଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପାଇଁ କର୍ଣ୍ଣ ଏହି ଅସ୍ତ୍ରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ କର୍ଣ୍ଣ ଏହାକୁ ଭୀମଙ୍କ ପୁଅ ଘଟୋତ୍କଚଙ୍କ ଉପରେ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ।
