ଭୁବନେଶ୍ୱର: 2024-25 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାରେ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ମୋଟ ବଜେଟ୍ ଆବଣ୍ଟନ ₹୧୦,୫୮୬ କୋଟି ଟଙ୍କା। ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଏହି ଆବଣ୍ଟନର 81.78% ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ସଂଯୋଗୀକରଣ, ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଥିବା ପ୍ରମୁଖ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ପୂର୍ବରୁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇସାରିଛି। ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଅର୍ଥାତ୍ 2024-25 ଜାନୁଆରୀ 2025 ସୁଦ୍ଧା 8657.23 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି। ଏହା ଓଡ଼ିଶାରେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ବିକାଶ ପ୍ରତି ରେଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ପ୍ରମାଣ।
ନୂତନ ପ୍ରକଳ୍ପ ମଞ୍ଜୁର:
ଓଡ଼ିଶାର ରେଳ ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ 2024-25 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ 8ଟି ନୂତନ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ମଞ୍ଜୁର କରାଯାଇଛି ଯାହାର ପରିମାଣ 18,118 କୋଟି ଟଙ୍କା। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି:
ଗୁଣୁପୁର-ଥେରୁବାଲି ନୂତନ ଲାଇନ (73.62 କିଲୋମିଟର): ₹1,326 କୋଟି ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଏହି ନୂତନ ଲାଇନ ରାୟଗଡା ଜିଲ୍ଲାକୁ ଲାଭଦାୟକ ହେବ।
ଜୁନାଗଡ ରୋଡ-ନବରଙ୍ଗପୁର ନୂତନ ଲାଇନ (116.21 କିଲୋମିଟର): ₹3,274 କୋଟି ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଏହି ଲାଇନ କଳାହାଣ୍ଡି ଏବଂ ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲାକୁ ସଂଯୋଗ କରିବ।
ମାଲକାନଗିରି-ପାଣ୍ଡୁରଙ୍ଗପୁରମ ନୂତନ ଲାଇନ (173.61 କିଲୋମିଟର): ₹4,109 କୋଟି ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଓଡ଼ିଶା, ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ତେଲେଙ୍ଗାନାକୁ ସଂଯୋଗ କରିବ।
ବାଦାମପାହାଡ଼-କେନ୍ଦୁଝରଗଡ଼ ନୂତନ ଲାଇନ (82.06 କିଲୋମିଟର): କେଉଁଝର ଏବଂ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାକୁ ଲାଭଦାୟକ ₹2,107 କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ।
ବାଙ୍ଗିରିପୋଷି-ଗୋରୁମହିଷାଣୀ ନୂତନ ଲାଇନ (85.60 କିଲୋମିଟର): ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାରେ ₹2,549 କୋଟି ଟଙ୍କାର ନିବେଶ।
ବୁଡ଼ାମରା-ଚକୁଳିଆ ନୂତନ ଲାଇନ (59.96 କିଲୋମିଟର): ₹1,639 କୋଟି ବ୍ୟୟରେ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ମୟୂରଭଞ୍ଜ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଛି।
ବରଗଡ଼ ରୋଡ୍ ରୁ ନୂଆପଡା ରୋଡ୍ (138.32 କିଲୋମିଟର): ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ଯୋଗାଯୋଗକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଥିବା ₹2,621.92 କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ।
ପୁରୀ-କୋଣାର୍କ ରେଳ ଲାଇନ (32 କିଲୋମିଟର): ଏହି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ନୂତନ ରେଳ ଲାଇନ ପାଇଁ ₹492 କୋଟି ମଞ୍ଜୁର।
ଯାତାୟାତ ସଂଯୋଗକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରମୁଖ ରେଳ ଫ୍ଲାଏଓଭର:
ଟ୍ରେନ୍ ସେବାକୁ ଆଧୁନିକୀକରଣ ଏବଂ ଉନ୍ନତ କରିବା ପ୍ରୟାସର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ, 1173.12 କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ 5ଟି ପ୍ରମୁଖ ରେଳ ଫ୍ଲାଏଓଭରକୁ ମଞ୍ଜୁର କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଡବଲ୍ ଲାଇନ ଫ୍ଲାଏ ଓଭରର FLS ପାଇଁ ମଞ୍ଜୁରୀ ଦିଆଯାଇଛି:
* ସମ୍ବଲପୁର ଷ୍ଟେସନରୁ ସମ୍ବଲପୁର ସିଟି ଷ୍ଟେସନ (8.10 କିଲୋମିଟର): ସମ୍ବଲପୁର ମୁଖ୍ୟ ଷ୍ଟେସନରୁ ଯାତାୟାତକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ବଲପୁର ସହର ଏବଂ ସରଳା ଷ୍ଟେସନକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଫ୍ଲାଏଓଭର ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ₹288.61 କୋଟି ଟଙ୍କା।
* ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରୋଡ୍ ଷ୍ଟେସନ୍ ରେଳ ଫ୍ଲାଏଓଭର: ପୁରୀରୁ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଦିଗକୁ ଯାଉଥିବା ଟ୍ରେନ୍ ପାଇଁ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରୋଡ୍ ଷ୍ଟେସନ୍ ରେ ଟ୍ରେନ୍ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଭିଡ଼ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ₹191.87 କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ବରାଦ କରାଯାଇଛି।
* କଟକରେ ରାଜଆଠଗଡ଼-ରାଧାକିଶୋରପୁର-ମାଛପୁର (10.89 କିମି) କୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ରେଳ ଫ୍ଲାଏଓଭର: କଟକ ନିକଟସ୍ଥ ରାଜଆଠଗଡ଼, ରାଧାକିଶୋରପୁର ଏବଂ ମାଛପୁର ରେଳ ଷ୍ଟେସନକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ଟ୍ରେନ୍ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଭିଡ଼ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ 268.92 କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ। ଏହି ଭିତ୍ତିଭୂମି ଏକକାଳୀନ ଟ୍ରେନ୍ ଚଳାଚଳକୁ ଅନୁମତି ଦେଇ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଉନ୍ନତ କରିବ, କ୍ରସ୍-ଟ୍ରାଫିକ୍ ରୁ ବିଳମ୍ବ ହ୍ରାସ କରିବ।
* ଟିଟିଲାଗଡ଼ ରେଳ ଫ୍ଲାଏଓଭର (8.11 କିମି): ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଟ୍ରେନ୍ ପରିଚାଳନାକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ₹183.89 କୋଟି ଟଙ୍କା।
* ରାୟଗଡ଼ାରେ ସିଙ୍ଗାପୁର ରୋଡ୍ ଷ୍ଟେସନ୍ (5.50 କିମି): ରାୟପୁର-ବିଜୟନଗରମ୍ ରେଳ ଲାଇନରେ ଭିଡ଼ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ₹239.83 କୋଟି ଟଙ୍କା।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ଲାଜକୁରାରେ ଡବଲ୍ ଲାଇନ ଫ୍ଲାଏ ଓଭର ପାଇଁ ଫାଇନାଲ୍ ଲୋକେସନ୍ ସର୍ଭେ (FLS) ମଧ୍ୟ ରେଳ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ଉନ୍ନତି ଏବଂ ରେଳ ପରିବହନର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ମଞ୍ଜୁର କରାଯାଇଛି।
ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରୋଡ୍-ବଲାଙ୍ଗିର ରେଳ ଲାଇନ ପ୍ରକଳ୍ପ:
1994-95 ମସିହାରେ ମଞ୍ଜୁର ହୋଇଥିବା ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣ ଆହ୍ୱାନ ଯୋଗୁଁ ବିଳମ୍ବର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା। ତଥାପି, ଏହି ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ₹1160 କୋଟି ବ୍ୟୟ ବରାଦ ହେବା ସହିତ, ଜାନୁଆରୀ 2025 ସୁଦ୍ଧା ଖର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରାୟ ₹913 କୋଟି ଖର୍ଚ ହୋଇଛି। ଆଶା କରାଯାଉଛି ଯେ ଏହି ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଖର୍ଚ୍ଚ ପରିମାଣ ₹1,100 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ହେବ। ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଜମି ଅଧିଗ୍ରହଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ସହଜ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଖର ଭାବରେ ଆଗେଇ ଚାଲିଛି ଓ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରମୁଖ ଅନୁମୋଦନ ଏବଂ ଅନୁମତି ହାସଲ କରାଯାଇଛି। ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ସୋନପୁର ଏବଂ ପୁରୁଣାକଟକ ମଧ୍ୟରେ 74 କିଲୋମିଟର ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରୋଡ୍-ବଲାଙ୍ଗିର ରେଳ ଲାଇନ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ରେଳ ଲାଇନ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ସମାପ୍ତ ହୋଇସାରିଛି ଯାହା ଏହି ଜନକେନ୍ଦ୍ରିକ ରେଳ ଲାଇନ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଏକ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।
ପ୍ରମୁଖ ରେଳ ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକର ପୁନର୍ବିକାଶ:
ଭୁବନେଶ୍ୱର, ପୁରୀ ଏବଂ କଟକ ରେଳ ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକର ପୁନର୍ବିକାଶ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଗ୍ରଗତି ହାସଲ କରୁଛି:
ଭୁବନେଶ୍ୱର ରେଳ ଷ୍ଟେସନ: ₹269 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି ଏବଂ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟ 60% ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି। ଜୁନ୍ 2022 ରେ ରେଳ ବୋର୍ଡ ଦ୍ୱାରା ଭୁବନେଶ୍ୱର ଷ୍ଟେସନର ପୁନର୍ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମଞ୍ଜୁର କରାଯାଇଥିଲା। କାର୍ଯ୍ୟ ଅଗ୍ରୀମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅଛି ଏବଂ ଷ୍ଟେସନର ଉଭୟ ପାର୍ଶ୍ୱରେ କୋଠା ନିର୍ମାଣ ଶେଷ ହୋଇଛି ଏବଂ ଶେଷ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରହିଛି। ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରବେଶ (ପଶ୍ଚିମ) ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଉଚ୍ଚ ରାସ୍ତାର କାମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପୁରୀ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ 50 କୋଟି ଟଙ୍କା ଏବଂ କଟକ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ 168.39 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇଛି।
ଟ୍ରାକ୍ ନବୀକରଣ:
2024-25 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ପୂର୍ବତଟ ରେଳପଥ ଟ୍ରାକ୍ ନବୀକରଣ ପାଇଁ ₹1,134 କୋଟି ଟଙ୍କା ବଜେଟ ଅଟକଳ କରିଥିବାବେଳେ ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ଜାନୁୟାରୀ ମାସ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ₹935.77 କୋଟି ଟଙ୍କା (ବଜେଟର ପ୍ରାୟ 80%) ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇସାରିଛି। ଚଳିତ ବର୍ଷ 365 କିଲୋମିଟର ଟ୍ରାକ୍ ନବୀକରଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ 341 କିଲୋମିଟର ଟ୍ରାକ୍ ନବୀକରଣ ସମାପ୍ତ ହୋଇଛି।
ସୁରକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପ:
ପୂର୍ବତଟ ରେଳପଥରେ ସୁରକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ₹1,290.36 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇଛି ଯାହା ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଆବଣ୍ଟିତ ବଜେଟର ପ୍ରାୟ 78% ଅଟେ। ଏଥିରେ ଲେଭଲ୍ କ୍ରସିଂ, ରୋଡ଼ ଓଭର ବ୍ରିଜ, ରୋଡ଼ ଅଣ୍ଡର ବ୍ରିଜ, ଟ୍ରାକ୍ ନବୀକରଣ, ସେତୁ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସିଗନାଲିଂ ଏବଂ ଟେଲିକମ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ରେଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ନିକଟରେ ରେଳ ଟ୍ରାକ୍ ସହିତ ସୁରକ୍ଷା ବାଡ଼ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ₹275.01 କୋଟି ମଞ୍ଜୁର କରିଛି। ବ୍ରହ୍ମପୁର-ଗୋଳନ୍ଥରା ରେଳ ସେକ୍ସନ ସହିତ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରୋଡ୍ ଡିଭିଜନର ଭୁବନେଶ୍ୱର ଏବଂ ପଲାସା ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ନିକଟରେ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରାରମ୍ଭ କରାଯାଇଅଛି।
ସିଗନାଲ ଏବଂ ଟେଲିକମ୍:
ଜଖପୁରା-ନିର୍ଗୁଣ୍ଡି ଏବଂ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ରୋଡ୍-ଗୋଳନ୍ଥରା ରେଳ ସେକ୍ସନ ସମେତ ପ୍ରମୁଖ ରେଳ ସେକ୍ସନ ଗୁଡ଼ିକରେ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ବ୍ଲକ ସିଗନାଲିଂ (ABS) ସିଷ୍ଟମ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଉଛି। ଏହି ଉନ୍ନତ ପ୍ରଣାଳୀ ଟ୍ରେନର ପରିଚାଳନା କ୍ଷମତା ଏବଂ ଟ୍ରେନଗୁଡ଼ିକର ସୁରକ୍ଷାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ। ପୂର୍ବତଟ ରେଳପଥ ଓଡ଼ିଶାର ରାଣିତାଲ (ଭଦ୍ରକ) ଏବଂ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଦୁଭାଡା (ବିଶାଖାପାଟଣାମ) ମଧ୍ୟରେ ଉନ୍ନତ କବଚ ପ୍ରଣାଳୀ ସ୍ଥାପନ ଯୋଜନା କରି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସୁରକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିଛି, ଯାହା ହାଓଡ଼ା-ଚେନ୍ନାଇ ମୁଖ୍ୟ ରେଳ ମାର୍ଗର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ଏବଂ 595 କିଲୋମିଟର ଦୈର୍ଘ୍ୟ କବଚ ଉପକରଣର ସର୍ଭେ, ଡିଜାଇନ୍, ଯୋଗାଣ, ସ୍ଥାପନ, ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ପାଇଁ ଟେଣ୍ଡର ବିଜ୍ଞପ୍ତି କରାଯାଇଛି ଯାହାର ଆନୁମାନିକ ମୂଲ୍ୟ ₹280 କୋଟି ଅଟେ।
ରେଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଓଡ଼ିଶାରେ ଯାତାୟାତ ସଂଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି, ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ରେଳ ପରିବହନରେ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ। ଦୃଢ଼ ନିବେଶ, ରାଜ୍ୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ସହିତ ସକ୍ରିୟ ସହଯୋଗ ଏବଂ ଅକ୍ଳାନ୍ତ ପରିଶ୍ରମ ସହିତ, ଆଗାମୀ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ରେଳ ନେଟୱାର୍କ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପ୍ରଗତି ହାସଲ କରିବା ସହିତ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଲାଭ ପ୍ରଦାନ କରାଇବ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ବିକାଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ।