ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ସର୍ବାଧିକ ଲମ୍ବା ପରିବହନ ଟନେଲ୍ – ରିଷିକେଶ-କରଣପ୍ରୟାଗ ରେଲୱେ ପ୍ରକଳ୍ପର ଟନେଲ୍ ନମ୍ବର 8 ର ଟନେଲ୍ ବ୍ରେକିଂ ଅନୁଷ୍ଠାନକୁ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ, ରେଲୱେ ଓ ଆଇଟି ମନ୍ତ୍ରୀ, ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ସାଂସଦ ଅନିଲ ବାଲୁନି ନିରୀକ୍ଷଣ କରିଛନ୍ତି।
ଟନେଲ୍ ନମ୍ବର 8, ଯାହାର ଲମ୍ବ 14.58 କି.ମି. ରହିଛି, ଏହା ରିଷିକେଶ-କରଣପ୍ରୟାଗ ରେଲୱେ ପ୍ରକଳ୍ପର ଏକ ଅଂଶ ଓ ଏହି ଟନେଲ୍ ଭାରତର ସର୍ବାଧୀକ ଲମ୍ବା ପରିବହନ ଟନେଲ୍ ହେବାକୁ ଯାଉଛି।
ପ୍ରସ୍ତୁତ ପରିବହନ ଟନେଲ୍ଗୁଡ଼ିକର ତୁଳନା:
ରେଲ୍ ଟନେଲ୍: ଖାରି ଓ ସୁମ୍ବର ଷ୍ଟେସନ୍ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ 12.75 କି.ମି. (କଟରା-ବାନିହାଲ୍ – USBRL)
ସଡ଼କ ଟନେଲ୍: ଆଟାଲ୍ ଟନେଲ୍ – 9.02 କି.ମି. (ମନାଲୀ-ଲେହ ରାସ୍ତା)
ପ୍ରକଳ୍ପର ମୁଖ୍ୟ ବିଶେଷତା:
ମୋଟ ଷ୍ଟେସନ୍: 12ଟି
ବଡ଼ ବ୍ରିଜ: 19ଟି
ଛୋଟ ବ୍ରିଜ: 38ଟି
ପ୍ରକଳ୍ପର ମୋଟ ଲମ୍ବ: 125.20 କି.ମି.
83% ଟନେଲ୍ (104 କି.ମି.)
14.72% ଖୋଲା ଆକୃତି (18.4 କି.ମି.)
2.21% ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ରିଜ (3.07 କି.ମି.)
ଟନେଲ୍ ବିବରଣୀ:
ମୁଖ୍ୟ ଟନେଲ୍ ସଂଖ୍ୟା: 16ଟି
ମୋଟ ଟନେଲ୍ ଲମ୍ବ: 213.57 କି.ମି.
ମୁଖ୍ୟ ଟନେଲ୍: 104 କି.ମି.
ଏସ୍କେପ୍ ଟନେଲ୍: 97.72 କି.ମି.
କ୍ରସ୍ ପ୍ୟାସେଜ: 7.05 କି.ମି.
ସର୍ବାଧୀକ:
ଟନେଲ୍: 14.58 କି.ମି. (T-08)
ବ୍ରିଜ ଲମ୍ବ: ଅଧା କି.ମି. (ଶ୍ରୀନଗର ବ୍ରିଜ 09)
ବ୍ରିଜ ଉଚ୍ଚତା: 46.9 ମି. (ଗୌଚାର ବ୍ରିଜ 15)
ଦୀର୍ଘତମ ସ୍ପାନ୍: 125 ମି. (ଦେବପ୍ରୟାଗ ବ୍ରିଜ 06)
ଟନେଲିଂ ଅବସ୍ଥା:
କି.ମି. 6.00 ପରେ ସମସ୍ତ ଆଲାଇନ୍ମେଣ୍ଟ ଟନେଲ୍ରେ
16 ଟି ଟନେଲ୍ 10ଟି ପ୍ୟାକେଜରେ ବିଭକ୍ତ
ସମସ୍ତ ଟନେଲର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଏକ ସମୟରେ
ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଗତି: 195 କି.ମି. (ମୁଖ୍ୟ, ଏସ୍କେପ୍, ଆଡିଟ୍, କ୍ରସ୍ ପ୍ୟାସେଜ)
TBM ବ୍ୟବହାର:
ହିମାଳୟ ଭୂତତ୍ତ୍ୱିକ ପ୍ରଦେଶରେ ପ୍ରଥମ TBM ବ୍ୟବହାର
IR ରେ ପ୍ରଥମ TBM ବ୍ୟବହାର
TBM single shield – 9.11 ମି. ଡାଏା ଦ୍ୱାରା 10.4 କି.ମି. ଟନେଲିଂ
NATM ଦ୍ୱାରା 4.11 କି.ମି. ଟନେଲିଂ
ଭୂତତ୍ତ୍ୱିକ ସୂଚନା:
1. ଅବସ୍ଥାନ: ଚାନ୍ଦପୁର ଫର୍ମେସନ୍ – ଜଉନସାର ଗ୍ରୁପ୍
ପ୍ରମୁଖ ଶିଳା: ଫିଲାଇଟ୍, କ୍ୱାର୍ଜାଇଟ୍
2. ଶିଳା ଗୁଣ:ଅତ୍ୟଧିକ ଫୋଲିଏଟେଡ୍, ଜଏାଇଣ୍ଟେଡ୍
ମଧ୍ୟମ ଶକ୍ତି ଓ ଅଳ୍ପ ପ୍ରଶିର୍ଣ୍ଣ
3. ତଦନ୍ତ ସମସ୍ୟା:ଅଗ୍ରଗମ୍ୟ ହିମାଳୟ ପରିବେଶ
7ଟି ବୋରହୋଲ୍ – 1196 ମି.
2ଟି ଅତିରିକ୍ତ ବୋରହୋଲ୍ – 1077 ମି.
4. ଓଭରବର୍ଡେନ୍:
ଅଧିକତମ – 800 ମି.
ନ୍ୟୁନତମ – 70 ମି.
5. ଟନେଲ୍ ବ୍ୟବହାର:
ଅତ୍ୟଧିକ ସ୍କ୍ୱିଜିଂ ବ୍ୟବହାର ଅନୁମାନ
ଟିବିଏମ୍ (TBM) ଟନେଲ୍ ନିର୍ମାଣରେ ମୁଖ୍ୟ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡିକ :
1. ଭୌଗଳିକ ଜଟିଳତା:
ଦୁର୍ବଳ ରୁ ମଧ୍ୟମ ଓ କଠିନ ଶିଳା ଅବସ୍ଥା ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମିଶ୍ରିତ ଶିଳାରେ ଖନନ ଓ ସମର୍ଥନ ଦେବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମସ୍ୟା ହୁଏ।
ପ୍ରାୟ 20% ଟନେଲ୍ ରୁଟ୍ରେ “ସ୍କୁଇଜିଂ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ କଣ୍ଡିସନ୍” ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି, ଯାହାରେ ନିର୍ବାଧ ଟିବିଏମ୍ ଚାଳନା ଆବଶ୍ୟକ ଅଟକା ଅଂଶ ବ୍ୟତୀତ।
ମଧ୍ୟମ ରୁ ଉଚ୍ଚ ଓଭରବର୍ଡେନ୍ ଓ ଗଭୀର ଭୂସ୍ଖଳନ ଅଞ୍ଚଳ ଭାଗ ଉଲ୍ଲେଖ ହୋଇଥିବା ଦ୍ୱାରା ଅଧିକ ପରିମାଣର ଚଳାଚଳ/ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହେବାର ସମ୍ଭାବନା।
2. ଟିବିଏମ୍ ଚାଳନା ଓ ବାଧାସମୂହ:
ନିର୍ବାଧ ଟିବିଏମ୍ ଚାଳନା ସହିତ ସମୟ ସମୟରେ ଭୌଗଳିକ ଓ ଭୌଗୋଳିକ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଜାରି ରଖିବା ଦରକାର।
“ସ୍କୁଇଜିଂ ଜୋନ୍” ରେ ଟିବିଏମ୍ ଅଟକିଯିବାର ଝୁମ୍କି।
ବିଭିନ୍ନ ଭୂଗତିକ ସ୍ଥିତି ଓ ଦୁର୍ଗମ ପଥ ଅଟକି ନ ଯିବା ପାଇଁ ଟିବିଏମ୍ ସିଷ୍ଟମର ଉଚ୍ଚ ଭରସାଯୋଗ୍ୟତା ଓ ତୁରନ୍ତ ସମର୍ଥନ ଆବଶ୍ୟକ।
3. ଜଳ ପ୍ରବାହ (Water Ingress):
ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ପାଣି ପ୍ରବାହ ଚିହ୍ନଟ, ଅଧିକତମ ପ୍ରବାହ ହାର 2000 ଲିଟର/ମିନିଟ୍ – ଯାହା ଉପକରଣ, ସୁରକ୍ଷା ଓ ମୁନାଫା ହାରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ।
4. ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ:
ଲୋଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଓ ପରିବହନ:30 କି.ମି. ଜାତୀୟ ରାସ୍ତା ମାର୍ଗରେ ନିର୍ବାଧ ଭାବେ ମାଟିରିଅଲ୍ ଓ ସେଗ୍ମେଣ୍ଟ୍ ପଠାଇବା, ବର୍ଷା ଋତୁରେ ଭୂସ୍ଖଳନ ଓ “ଯାତ୍ରା” ଋତୁରେ ଭୀଡ଼ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ।
ଲୋଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଓ ସପ୍ଲାୟ ଚେନ୍ର ଭରସାଯୋଗ୍ୟତା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ।
ବ୍ୟାକଫିଲ୍ ଗ୍ରାଉଟିଂ ସିଷ୍ଟମ୍:11 କି.ମି. ଓ ଅଧିକ ଦୂରତା ବ୍ୟାପି ଥିବା ଗ୍ରାଉଟିଂ ପାଇପ୍ଲାଇନ୍, ଯାହା ଆବଶ୍ୟକ ଅନୁସାରେ ସାଫ କରିବା ଓ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ମାନେଜ୍ମେଣ୍ଟ ଆବଶ୍ୟକ।
ବିଭିନ୍ନ ଭୌଗଳିକ ଓ ସ୍ଂରଚନାଗତ ଅଞ୍ଚଳ ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ରାଉଟ୍ ମିକ୍ସ ଡିଜାଇନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବା ଲାଗି ପ୍ରସ୍ତୁତି ରଖିବା ଦରକାର।
ସମାନ୍ତରାଳ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ:
କ୍ରସ୍ ପାସେଜ୍, ଟନେଲ୍ ଖନନ ଓ ଟିବିଏମ୍ ଚାଳନା ସହିତ ଏକାସାଥି କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଥିବା।
ରେଲୱେ ବ୍ରିଜ୍ ଗୁଡିକ :
ସମୁଦାୟ 19ଟି ବଡ ବ୍ରିଜ୍, 5ଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ 38ଟି ଛୋଟ ବ୍ରିଜ୍।
ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ରିଜ୍ – 1ଟି ଗଙ୍ଗା ଉପରେ, 1ଟି ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ଉପରେ, 3ଟି ଅଳକାନନ୍ଦା ଉପରେ।
08ଟି ମେଜର ବ୍ରିଜ୍ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି। ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ 3ଟି ବ୍ରିଜ୍ ସମ୍ପନ୍ନ – 1ଟି ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ଓ 2ଟି ଅଳକାନନ୍ଦା ଉପରେ।
ରିଷିକେଶରେ 1ଟି ROB ଓ 1ଟି RUB ସମ୍ପନ୍ନ।
ଗୌଚର, ଶ୍ରୀନଗର ଓ ସିବାଇରେ କାର୍ଯ୍ୟସ୍ଥଳ ପାଇଁ 3ଟି ମେଜର ରୋଡ୍ ବ୍ରିଜ୍ ସମ୍ପନ୍ନ।
ବାକି ଅନ୍ୟ 11ଟି ମେଜର ବ୍ରିଜ୍ ଉପରେ କାମ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଚାଲିଛି।
କମିଶନିଂ ଟାର୍ଗେଟ୍:
ବୀରଭଦ୍ରା – ଯୋଗନଗରୀ ରିଷିକେଶ ଅଞ୍ଚଳ 20.03.2020 ରେ କମିଶନ୍ ହୋଇଛି।
ଟନେଲ୍ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ 2026-27 ର ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଶେଷ ଭିତରେ ସମ୍ପନ୍ନ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ।
ଟ୍ରାକ୍ ଓର୍କ୍ସ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକାଲ୍, OHE ଓ S&T ଓର୍କ୍ସ ଶୀଘ୍ର ଆରମ୍ଭ ହେବ।