ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତିର ଚାଣକ୍ୟ ଶରଦ ପାୱାରଙ୍କୁ ଏକ ବଡ଼ ଝଟକା ଦେଇଛି। ପୁତୁରା ଅଜିତ ପାୱାରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ପ୍ରକୃତ ରାଷ୍ଟ୍ରବାଦୀ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି (ଏନସିପି)ଭାବେ ବିବେଚନା କରିଛନ୍ତି। ୨୪ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଦଳ ସହିତ ଚିହ୍ନ ହରାଇବା ପରେ ଶରଦ ପାୱାର ଏବେ କ’ଣ କରିବେ ? ଏହା ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ।
୨୦୧୯ରେ ଯେତେବେଳେ ସେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ମହାବିକାଶ ଆଘାଡ଼ି (ଏମଭିଏ) ଗଠନ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ରାଜନୈତିକ ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ପୂରିବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କ ନିଜ ଦଳ ତାଙ୍କ ହାତରୁ ବାହାରି ଯାଇଥିଲା। ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରେ ଏନସିପି ବିଧାୟକମାନଙ୍କୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିବା ନେଇ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧାନସଭା ବାଚସ୍ପତିଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଏବେ କେବଳ ଏକ ଔପଚାରିକତା।
ଶିବସେନାର ଝଗଡ଼ା ଭଳି ଏନସିପିର ଲଢ଼େଇ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଥିଲା ଏବଂ ଫଳାଫଳ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଥିଲା। କମିଶନଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରେ ଶରଦ ପାୱାର ଗୋଷ୍ଠୀର ନେତାଙ୍କ ସମସ୍ୟା ବଢ଼ିପାରେ। ୨୦୨୪ ଫେବ୍ରୁଆରି ୭ ତାରିଖ ଅପରାହ୍ନ ୪ଟା ସୁଦ୍ଧା ଶରଦ ପାୱାରଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଗୋଷ୍ଠୀ ପାଇଁ ନାମ ଘୋଷଣା କରିବାକୁ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ କହିଛନ୍ତି । ଯଦି ଶରଦ ପାୱାର ଏଥିରେ ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ସହ ଥିବା ବିଧାୟକ ଓ ସାଂସଦଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯିବ।
ନିଷ୍ପତ୍ତି ହାତ ବାନ୍ଧିଲା
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧାନସଭା ବାଚସ୍ପତି ଶରଦ ପାୱାର ଶିବିର ନେତା ଜୟନ୍ତ ପାଟିଲଙ୍କ ଅଯୋଗ୍ୟତା ଆବେଦନ ଉପରେ ଯାହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶରଦ ପାୱାର ଗୋଷ୍ଠୀର ନେତାମାନଙ୍କୁ ଅଜିତ ପାୱାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ ହ୍ୱିପଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଳନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ ଶରଦ ପାୱାର ଓ ସୁପ୍ରିୟା ସୁଲେଙ୍କ ସମେତ ସମସ୍ତ ସାଂସଦ ଓ ବିଧାୟକ ଏବେ ଏହି ଅଧୀନରେ ଆସିଛନ୍ତି। ଛଅ ଦଶନ୍ଧିରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ରାଜନୀତିରେ ସକ୍ରିୟ ଥିବା ଶରଦ ପାୱାରଙ୍କ ଆଗରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ହେଉଛି ସେ ଏବେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ନିଜର ରଣନୀତିରେ କିପରି ଆଗେଇବେ ?
ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରେ ଏବେ ଅଜିତଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଚାଲିବା ବ୍ୟତୀତ ତାଙ୍କ ପାଖରେ କେବଳ ଅନ୍ୟ ଦଳ ଗଠନ କରିବାର ବିକଳ୍ପ ରହିଛି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଯେତେବେଳେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଖେଇ ଆସୁଛି ଏବଂ ଆଉ ମାତ୍ର ୧୦୦ ଦିନ ବାକି ଅଛି, ତା’ ପୂର୍ବରୁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ୬ଟି ଆସନର ରାଜ୍ୟସଭା ନିର୍ବାଚନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ଶରଦ ପାୱାର ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ କିପରି ମୁକାବିଲା କରିବେ ? ଏହା ଦେଖିବାକୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ ହେବ।
ଉଦ୍ଧବଙ୍କଠାରୁ ଶରଦଙ୍କ ସ୍ଥିତି ଦୁର୍ବଳ
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଶରଦ ପାୱାର ୨୦୧୯ରେ ମହାବିକାଶ ଆଘାଡ଼ି (ଏମଭିଏ)ର ସ୍ଥାପକ ହୋଇଥିଲେ, ଏବେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ଉଦ୍ଧବ ଠାକରେଙ୍କଠାରୁ ତାଙ୍କ ସ୍ଥିତି ଦୁର୍ବଳ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। ଏବେ ଶରଦ ପାୱାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଆହ୍ୱାନର ଭଳି ଉଦ୍ଧବ ଠାକରେଙ୍କ ପାଇଁ ନାହିଁ। ଯଦି ସେମାନେ ଏକ ଦଳ ଗଠନ କରନ୍ତି, ତେବେ ଏଥିପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ କାମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।
ଉଦ୍ଧବ ଏହି ମାମଲାରେ ଆଗୁଆ ଅଛନ୍ତି। ବିଭାଜନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଘୋଷଣା ହେବାମାତ୍ରେ ସେ ଏକ ନୂଆ ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଉଦ୍ଧବ ଠାକରେ ସାଂଗଠନିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ କାମ କରିଛନ୍ତି।ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ଓ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧାନସଭା ବାଚସ୍ପତି ରାହୁଲ ନାର୍ଭେକରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପୂର୍ବରୁ ଶରଦ ପାୱାରଙ୍କୁ ଡବଲ ଝଟକା ଲାଗିଛି।
କଂଗ୍ରେସଠାରୁ ଆଗରେ ଥିଲା ଏନସିପି
୨୦୧୯ ନିର୍ବାଚନରେ ଶରଦ ପାୱାରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଏନସିପି ରାଜ୍ୟର ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଦଳ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୧୪ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପି ୧୦୫, ଶିବସେନା ୫୬, ଏନସିପି ୫୪ ଓ କଂଗ୍ରେସ ୪୪ ଆସନ ରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା। ଏଆଇଏମଆଇଏମକୁ ୨ଟି ଆସନ ମିଳିଥିଲା।
ସେହିପରି ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଏନସିପି ସେତେବେଳେ କଂଗ୍ରେସଠାରୁ ଆଗରେ ଥିଲା।ବିଜେପି ୨୩ଟି ଓ ଶିବସେନା ୧୮ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା। ଏନସିପି ୪ଟି ଆସନ ଜିତିଥିବାବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ମାତ୍ର ୧ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଛି। ଏଆଇଏମଆଇଏମ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଖରେ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଆସନ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଶିବସେନା ପରେ ଏବେ ଶରଦ ପାୱାରଙ୍କ କ୍ଷମତା ହ୍ରାସ ପାଇଛି।