The Samikhsya Odia
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କା ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ହୋଇଥିବା ନୋଟ୍ ଉପରେ ବଡ଼ ସୂଚନା ଦେଇଛି। ୮ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ପରେ ମଧ୍ୟ ଶତପ୍ରତିଶତ ନୋଟ୍ ଫେରସ୍ତ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ୯୩୩୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ନୋଟ୍ ଅଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ମୋଟ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ମଧ୍ୟରୁ ଆରବିଆଇ ମୋଟ ୯୭.୩୮ ପ୍ରତିଶତ ନୋଟ୍ ଫେରସ୍ତ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛି।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର ଚାରି ମାସର ଉଚ୍ଚରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ୬ ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର ୬୦୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ଆରବିଆଇ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଡିସେମ୍ବର ୧ ତାରିଖ ୨୦୨୩ ଶେଷ ସପ୍ତାହରେ ଫୋରେକ୍ସ ରିଜର୍ଭ ୬.୧୦ ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାରରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ୬୦୪.୦୪ ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଏହା କ୍ରମାଗତ ତୃତୀୟ ସପ୍ତାହ ଯାହା ଫରେକ୍ସ ରିଜର୍ଭରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିବାର ଦେଖାଯାଇଛି।
ବ୍ୟାଙ୍କ ସେକ୍ଟର ନିୟାମକ ଆରବିଆଇ ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ସଂରକ୍ଷଣର ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଡିସେମ୍ବର ୧ ସୁଦ୍ଧା ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ସଂରକ୍ଷଣ ୬୦୪.୦୪ ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାରକୁ ଖସି ଆସିଛି, ଯାହା ପ୍ରଥମ ସପ୍ତାହରେ ୫୯୭.୩୯୫ ବିଲିୟନ ଡ଼ଲାର ଥିଲା।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ମୁଦ୍ରା ନୀତି କମିଟିର ଦ୍ୱି-ମାସିକ ମୁଦ୍ରା ସମୀକ୍ଷା ବୈଠକ (MPC ମିଟ୍) ବୁଧବାର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଆଜି ଅର୍ଥାତ୍ ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ବୈଠକରେ ନିଆଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଆରବିଆଇ) ର ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଆର୍ବିଆଇ ରେପୋ ରେଟକୁ ୬.୫୦ ପ୍ରତିଶତରେ ବଜାୟ ରଖିଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କର ଘର ଋଣ, କାର ଋଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଋଣ ଉପରେ EMI ରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ନାହିଁ।
ମୁଦ୍ରା ନୀତି କମିଟି (ଏମପିସି) ବୈଠକରେ ନିଆଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେଇ ଆରବିଆଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବା ପରେ ଏମପିସିର ସମସ୍ତ ୬ ଜଣ ସଦସ୍ୟ ସର୍ବସମ୍ମତି କ୍ରମେ ରେପୋ ରେଟକୁ ୬.୫ ପ୍ରତିଶତ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆରବିଆଇ ସୂଚନା ଦେଇଛି ଯେ, ମଇ 19, 2023 ରେ 2000 ଟଙ୍କା ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଘୋଷଣା ହେବା ପରଠାରୁ, ଜୁନ୍ 30, 2023 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, 2.72 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର 2000 ନୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ସିଷ୍ଟମକୁ ଫେରିଛି। ଆରବିଆଇ କହିଛି ଯେ, ବର୍ତ୍ତମାନ 84,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର 2,000 ଟଙ୍କାର ନୋଟ ଆସିବା ବାକି ଅଛି।
ସେପ୍ଟେମ୍ବର 30 ନୋଟ୍ ଜମା କିମ୍ବା ବିନିମୟ ପାଇଁ ଶେଷ ତାରିଖ:
ଆରବିଆଇ କହିଛି ଯେ, ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକରୁ ମିଳିଥିବା ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, 19 ମଇ 2023 ରୁ ଜୁନ୍ 30, 2023 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋଟ 2.72 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର 2000 ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ସିଷ୍ଟମକୁ ଫେରିଛି। ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ କେବଳ 0.84 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ଅର୍ଥାତ୍ 84,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ଆସିବା ବାକି ଅଛି। ସେପ୍ଟେମ୍ବର 30, 2023 ହେଉଛି ଏହି ନୋଟଗୁଡିକ ବିନିମୟ କିମ୍ବା ଜମା କରିବାର ଶେଷ ତାରିଖ।
ଆରବିଆଇ କହିଛି ଯେ, ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକରୁ ସଂଗୃହିତ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକରେ ସର୍କୁଲେସନରୁ ଫେରସ୍ତ ହୋଇଥିବା 2000 ଟଙ୍କିଆ ନୋଟଗୁଡିକର 87 ପ୍ରତିଶତ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଜମା କରାଯାଇଛି। ଯେତେବେଳେ କେବଳ 13 ପ୍ରତିଶତ ନୋଟ୍ ଅନ୍ୟ ନାମର ନୋଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ବିନିମୟ ହୋଇଛି।
ଆସନ୍ତା ତିନି ମାସର ସଠିକ୍ ସମୟ ବ୍ୟବହାର କରି 2,000 ଟଙ୍କା ନୋଟ୍ ଜମା କିମ୍ବା ବିନିମୟ କରିବାକୁ ଆରବିଆଇ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛି। ଆରବିଆଇ କହିଛି ଯେ, ନୋଟ୍ ଜମା କିମ୍ବା ବିନିମୟ ପାଇଁ ଶେଷ ତାରିଖ ହେଉଛି 30 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2023 ରହିଛି। ଶେଷ ଦିନରେ ଭିଡକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଶୀଘ୍ର ଜମା କିମ୍ବା ନୋଟ୍ ବିନିମୟ ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ, ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ବଜାରରୁ ୫୦୦ ଟଙ୍କା ନୋଟ୍ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେବାର ଖବରକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରିଛି ଏବଂ ଏହା ଉପରେ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ଜାରି କରିଛି। ଗତକାଲି ଆରବିଆଇ ଏକ ପ୍ରେସ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ କହିଛି ଯେ, ଏହାର ସିଷ୍ଟମରୁ ୮୮,୦୩୨.୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ନିଖୋଜ ହେବାର ଖବର ଭୁଲ। RTI ରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ତଥ୍ୟର ଭୁଲ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ହେତୁ ଏହା ଘଟିଛି। ଆରବିଆଇ କହିଛି ଯେ, ଦେଶର ତିନୋଟି ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସରୁ ୫୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ବିଷୟରେ ଆରଟିଆଇ ଅଧୀନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ସୂଚନାକୁ ଭୁଲ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି।
ଗତକାଲି ଅନେକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ରିପୋର୍ଟ କରାଯାଇଥିଲା ଯେ, ମନୋରଂଜନ ରୟ ରାଇଟ୍ ଟୁ ଇନଫର୍ମେସନ୍ ଯଥା ଆରଟିଆଇ ଅଧୀନରେ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ଉତ୍ତରରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ, ନୂତନ ଡିଜାଇନ୍ ର ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ନୋଟ୍ ଗାଏବ ହୋଇଯାଇଛି, ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ୮୮,୦୩୨.୫ କୋଟି ଟଙ୍କା। ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଦେଶର ତିନୋଟି ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସ୍ ମିଳିତ ଭାବେ ନୂତନ ଡିଜାଇନ୍ ସହିତ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ୮୮୧୦.୬୫ କୋଟି ନୋଟ୍ ଛାପି ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏଥିରୁ ମାତ୍ର ୭୨୬ କୋଟି ନୋଟ୍ ପାଇଥିଲା। ମୋଟ ଉପରେ ୫୦୦ ର ୧୭୬୦.୬୫ କୋଟି ନୋଟ୍ ଗାଏବ ହୋଇଯାଇଛି, ଯାହାର ମୂଲ୍ୟ ୮୮,୦୩୨.୫ କୋଟି ଟଙ୍କା।
ଆରବିଆଇ କ’ଣ କହିଲା?:
ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ନିଜର ପ୍ରେସ ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ ଏବଂ ଟ୍ୱିଟରରେ ପୋଷ୍ଟରେ କହିଛି ଯେ, ଆରବିଆଇ ସୂଚନା ପାଇଛି ଯେ ବିଭିନ୍ନ ମିଡିଆ ରିପୋର୍ଟରେ ସିଷ୍ଟମରୁ ୫୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେବାର ଖବର ଭୁଲ। ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସରୁ ମିଳିଥିବା ସୂଚନାକୁ ଭୁଲ ବୁଝାମଣା କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ଜାଣିବା ଜରୁରୀ ଯେ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସରେ ଯାହା କିଛି ନୋଟ୍ ପ୍ରିଣ୍ଟ୍ ହୋଇଛି ତାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁରକ୍ଷିତ। ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କ ନୋଟଗୁଡିକର ଉତ୍ପାଦନ, ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ବିତରଣକୁ ଆରବିଆଇ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ସହିତ ତଦାରଖ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ଏକ ମଜବୁତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଛି।
ଆରବିଆଇ ଦ୍ଵାରା ଜାରି କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରେସ ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ ବ୍ୟାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଜେନେରାଲ ମ୍ୟାନେଜର ଯୋଗେଶ୍ୱର ଦୟାଲଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଏହା ଲେଖାଯାଇଛି ଯେ, ଏହିପରି କୌଣସି ସୂଚନା ପାଇଁ ସମସ୍ତେ କେବଳ ଆରବିଆଇ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ସୂଚନା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବା ଉଚିତ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆଜି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଆଶ୍ବସ୍ତିକର ଖବର ମିଳିଛି। ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ରେପୋ ରେଟ୍ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରଖିଛି। ରେପୋ ରେଟ୍ ୬.୫%ରେ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରଖାଯାଇଥିବା ଗଭର୍ଣ୍ଣର୍ ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି।
ଆଜି ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଉଦ୍ବୋଧନ ଦେଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣର୍ ଦାସ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ରେପୋ ରେଟ୍ ୬.୫%ରେ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରଖିବା ଲାଗି ‘ମନିଟାରି ପଲିସି କମିଟି’ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଫଳରେ, ‘ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍ ଡିପୋଜିଟ୍ ଫେସିଲିଟି’ (ଏସ୍ଡିଏଫ୍) ରେଟ୍ ୬.୨୫% ରହିଥିବା ବେଳେ ‘ମାର୍ଜିନାଲ୍ ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍ ଫେସିଲିଟି’ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ରେଟ୍ ୬.୭୫% ରହିଛି।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆଜି ସକାଳେ ଭାରତର ପୂର୍ବତନ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) ଗଭର୍ଣ୍ଣର ରଘୁରାମ ରାଜନ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି।
ଆଜି ରାଜସ୍ଥାନର ସୱାଇ ମାଧୋପୁରରୁ କଂଗ୍ରେସର ପଦଯାତ୍ରା ପୁଣି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ ରାଜନ ଏବଂ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ହେଉଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ଆରବିଆଇର ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟପାଳ ରଘୁରାମ ରାଜନଙ୍କ ଫଟୋ ମଧ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ ଟ୍ୱିଟର ଆକାଉଣ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ସେୟାର କରିଛି।
କଂଗ୍ରେସ ଏହାର କ୍ୟାପସନରେ ଲେଖିଛି ଯେ, ଘୃଣା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଦେଶକୁ ଏକଜୁଟ କରିବାକୁ ଛିଡା ହୋଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଆମେ ସଫଳ ହେବୁ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଖୁବ ଶିଘ୍ର ଦେଶରେ ଜାରୀ ହେବ ଇ-ମୁଦ୍ରା। ଏହି ସଙ୍କେତ ପ୍ରଦାନ କରିଛି ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ବା ଆରବିଆଇ। ତେବେ ଏହି ମୁଦ୍ରା କଣ, ଏହାର ଡିଜାଇନିଂ କିପରି, କେମିତି ପ୍ରଚଳନ ହେବ ସେ ନେଇ ଲୋକଙ୍କ ମତ ଲୋଡିଛି ଆରବିଆଇ। ଏହା ପ୍ରବେଶ ପୂର୍ବରୁ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଇବା ପାଇଁ ଆରବିଆଇ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଛି।
ଏଥିରେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଏବଂ ଡିଜାଇନ୍ ପସନ୍ଦ, ଡିଜିଟାଲ୍ ମୁଦ୍ରାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବ୍ୟବହାର, ପ୍ରଦାନ ପ୍ରଣାଳୀ ଏବଂ ସିବିଡିଟି ପ୍ରବର୍ତ୍ତନରେ ଆରବିଆଇର ଭୂମିକା ଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି। ଏହା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାଙ୍କିଂ ସିଷ୍ଟମ, ମୁଦ୍ରା ନୀତି, ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଗୋପନୀୟତା ଉପରେ ଡିଜିଟାଲ ମୁଦ୍ରାର ପ୍ରଭାବର ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥାଏ। ଏହା ପରେ ଆରବିଆଇ ଖୁବ ଶୀଘ୍ର ପାଇଲଟ ଆଧାରରେ ଡିଜିଟାଲ ମୁଦ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିବ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଅନ୍ୟ ଏକ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏକ ବଡ଼ ଧରଣର ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। ବାସ୍ତବରେ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଲିମିଟେଡର ଲାଇସେନ୍ସ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) ବାତିଲ କରିଛି। ଏଥିସହ ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆକାଉଣ୍ଟଧାରୀଙ୍କୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଫେରସ୍ତ କରୁ।
ଭାରତର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ଆଦେଶ ପରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କ କାରବାର କିମ୍ବା ବ୍ୟବସାୟ ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆର୍ଥିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବ ନାହିଁ। ଆରବିଆଇ ଦ୍ଵାରା ଜାରି ଏକ ବିବୃତ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜମାକାରୀ DICGC ଅଧିନିୟମ, ୧୯୬୧ ଅନୁଯାୟୀ ଜମା ବୀମା ଏବଂ କ୍ରେଡିଟ୍ ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି କର୍ପୋରେସନ୍ (DICGC) ରୁ ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦାବି କରିବାର ଅଧିକାର ପାଇବେ।
ଲାଇସେନ୍ସ ବାତିଲ ହେବାର କାରଣ:
ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପୁଞ୍ଜି ଅଭାବ ଦର୍ଶାଇ ଆରବିଆଇ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କର ଲାଇସେନ୍ସ ବାତିଲ କରିଛି। କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଜାରି ବିବୃତ୍ତିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଲିମିଟେଡର ଲାଇସେନ୍ସ ବାତିଲ କରାଯାଇଛି। କାରଣ ଏହାର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପୁଞ୍ଜି ଏବଂ ରୋଜଗାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ।
ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ପୁଣେର ରୂପୀ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଆଜିଠାରୁ ତାଲା ପଡିଛି। ଏହା ସହିତ ବ୍ୟାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସେବା ମଧ୍ୟ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ। ଆରବିଆଇ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ ପାଳନ ନକରିବାରୁ ଆରବିଆଇ ଗତ ମାସରେ ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କର ଲାଇସେନ୍ସ ବାତିଲ କରିଦେଇଥିଲା। କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ କହିଛି ଯେ, ବ୍ୟାଙ୍କର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପୁଞ୍ଜି ନାହିଁ ଏବଂ ରୋଜଗାରର ଆଶା ନାହିଁ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଏପରି ସମସ୍ୟା ଅନେକ ବ୍ୟାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଆସିଥାଏ, ଯେତେବେଳେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ପଡ଼ିଥିବା ରାଶି ଉପରେ କାହାର ଅଧିକାର ନଥାଏ। ଏଗୁଡିକ ଏପରି ଖାତା ଯାହାକୁ ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଲୁଚାଇ ଚଲାଇଥାଅନ୍ତି। କିମ୍ବା ଏହି ଖାତାଗୁଡ଼ିକରେ କୌଣସି ନୋମିନ ନାହାନ୍ତି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟରେ ପଡ଼ିଥିବା ଟଙ୍କାକୁ କେହି ପାଇପାରିବେ ନାହିଁ। ଏହି ଆକାଉଣ୍ଟରେ ହଜାର ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଜମା ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିପାଇଁ କୌଣସି ଦାବିଦାର ଆଗକୁ ଆସିନାହାଁନ୍ତି। ପ୍ରକାଶ ଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଏଥିରେ ଏହିପରି ସଞ୍ଚୟ/ଚାଲୁ ଆକାଉଣ୍ଟ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୧୦ ବର୍ଷ ଧରି କୌଣସି କାରବାର ହୋଇନାହିଁ।
ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକରେ ଅନାବଶ୍ୟକ ଜମା ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦାବିଦାର ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଏକ ଜାତୀୟ ଅଭିଯାନ ଚଳାଉଛି। ଏହି ଅଭିଯାନ ୮ ଟି ରାଜ୍ୟରେ ଚାଲିଛି, ଯେଉଁଠାରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଅନାବଶ୍ୟକ ଜମା ସର୍ବାଧିକ।
ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) ର ବାର୍ଷିକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୧-୨୨ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକରେ ଅନାବଶ୍ୟକ ପରିମାଣ ୪୮ ହଜାର ୨୬୨ କୋଟି ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଗତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଏହି ପରିମାଣ ୩୯ ହଜାର ୨୬୪ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା। ଆରବିଆଇ ଅନୁଯାୟୀ ସର୍ବାଧିକ ପରିମାଣ ତାମିଲନାଡୁ, ପଞ୍ଜାବ, ଗୁଜୁରାଟ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ବଙ୍ଗଳା, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ବିହାର ଏବଂ ତେଲେଙ୍ଗାନା/ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ଜମା ହୋଇଛି।
ଏଭଳି ଟଙ୍କା କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଆସେ:
ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକରେ ଜମା ହୋଇଥିବା ଏହିପରି ଅନାବଶ୍ୟକ ପରିମାଣ ଜମାକାରୀ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସଚେତନତା (DIA) ପାଣ୍ଠିକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇଛି। ଅନେକ ଥର ଗ୍ରାହକମାନେ ନୂଆ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲନ୍ତି ଏବଂ ପୁରୁଣା ଆକାଉଣ୍ଟରେ କୌଣସି କାରବାର କରାଯାଏ ନାହିଁ। ମୃତ ଜମାକାରୀଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟଗୁଡିକର ମଧ୍ୟ ମାମଲା ଅଛି, ଯେଉଁଠାରେ ନୋମିନ/ ଆଇନଗତ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀମାନେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କ ସହିତ ଦାବି କରିବାକୁ ଆଗକୁ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଏପ୍ରିଲ୍ ୮ ତାରିଖରେ ଆରବିଆଇ ପକ୍ଷରୁ ଏକ ବଡ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି। ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ କ୍ରେଡିଟ୍ ପଲିସି ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶର ସମସ୍ତ ଏଟିଏମ୍ ଗୁଡିକରୁ କାର୍ଡଲେସ୍ ନଗଦ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବା ସୁବିଧା ମିଳିବ। କୁହାଯାଉଛି ଯେ, ଏଟିଏମରୁ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବାର ଚିତ୍ର ବଦଳିଯିବ। କାରଣ ଏହି ନଗଦ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବା UPI ଅର୍ଥାତ୍ ୟୁନିଫାଏଡ୍ ପେମେଣ୍ଟ ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ହେବ। ତଥାପି, ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଅଛି ଏବଂ ଏଠାରେ ଆପଣଙ୍କୁ ସେଗୁଡିକ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଉଛି।
ଜାଣନ୍ତୁ କିପରି ATM ରୁ UPI ମାଧ୍ୟମରେ କାର୍ଡଲେସ୍ ନଗଦ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଇପାରିବ?:
ବର୍ତ୍ତମାନ କାର୍ଡ ବିନା ଏଟିଏମରୁ ଟଙ୍କା କିପରି ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯିବ, ସେନେଇ ଆରବିଆଇ ସୂଚନା ଦେଇନାହିଁ। ବରଂ ୟୁପିଆଇ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା କରାଯିବ ବୋଲି ଏତେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି। ତେଣୁ, ଏହି ଆକଳନ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ସୁବିଧା ପାଇଁ, ଏଟିଏମରେ UPI ମାଧ୍ୟମରେ ନଗଦ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବା ପାଇଁ ଏକ ପୃଥକ ବିକଳ୍ପ ରହିବ। ଏହି ବିକଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଗ୍ରାହକମାନେ ମୋବାଇଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଏଟିଏମରୁ ନଗଦ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବାକୁ ସକ୍ଷମ ହେବେ।
ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା କ’ଣ ହୋଇପାରେ – ଏଠାରେ ଜାଣନ୍ତୁ:
– ପ୍ରତ୍ୟାହାର ହେବାକୁ ଥିବା ନଗଦ ପରିମାଣକୁ ଏଟିଏମର UPI ମୋଡ୍ ବିକଳ୍ପରେ ପୋଷ୍ଟ ଦ୍ୱାରା ଏଣ୍ଟର୍ କରିବାକୁ ପଡିବ।
– ଏହା ପରେ, UPI ରୁ ATM ମେସିନରେ QR କୋଡ୍ ସୃଷ୍ଟି ହେବ।
– ଏହି କୋଡ୍ ମୋବାଇଲର UPI ଆପ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସ୍କାନ୍ କରିବାକୁ ପଡିବ।
– ଏଥିପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ PIN ମଧ୍ୟ ବାଛିବାକୁ ପଡିବ, ଯାହାକୁ ଆପଣ UPI ଆପରୁ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବାକୁ ବାଛିଛନ୍ତି।
– QR କୋଡ୍ ପ୍ରବେଶ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ UPI ଆପ୍ ସହିତ ସ୍କାନ୍ କରିବା ପରେ, ପିନ୍ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ପଡିବ ଏବଂ ଏହା ସହିତ କାର୍ଡ ବିନା ATM ରୁ ଟଙ୍କା ବାହାର କରାଯାଇପାରିବ।
କେତେକ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଏଟିଏମ୍ ମାଧ୍ୟମରେ କାର୍ଡଲେସ୍ ନଗଦ ଟଙ୍କା ଉଠାଇବା ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି। ଏଟିଏମ୍ ମାଧ୍ୟମରେ କାର୍ଡଲେସ୍ ନଗଦ ଟଙ୍କା ଦେଶର କିଛି ବ୍ୟାଙ୍କ ନିଜ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ନିଜ ନିଜ ଏଟିଏମରେ ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ଆଇସିଆଇସିଆଇ ବ୍ୟାଙ୍କ, ଏସବିଆଇ, HDFC ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ କୋଟାକ୍ ମହିନ୍ଦ୍ରା ବ୍ୟାଙ୍କର ନାମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
କାର୍ଡ ସ୍କିମିଂ, କାର୍ଡ କ୍ଲୋନିଂ, ଡିଭାଇସ୍ ଟ୍ୟାମ୍ପରିଂ ଭଳି ଠକେଇକୁ ରୋକିବାରେ ଏହା ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଆରବିଆଇର ବିବୃତ୍ତିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର NPCI, ATM ନେଟୱାର୍କ ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ଅଲଗା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯିବ ଏବଂ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଏଟିଏମରେ ଏହି ସୁବିଧା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଯାହାଦ୍ୱାରା ଲୋକମାନେ ସହଜରେ ନଗଦ ଟଙ୍କା ପାଇପାରିବେ। UPI ଆଧାରିତ ଏଟିଏମରେ ଡେବିଟ୍ କାର୍ଡ ସ୍ୱାଇପ୍ କରିବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଖୁବ ଶିଘ୍ର ଦେଶରେ ମୋବାଇଲ ପେମେଣ୍ଟର ଆସୁଛି ଏକ ନୂଆ ନିୟମ। ସେହି ନିୟମ ଅନୁସାରେ ଆପଣଙ୍କର ଇଣ୍ଟରନେଟ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆପଣ ଟଙ୍କା ପେମେଣ୍ଟ କରିପାରିବେ। ତେବେ ଏହାର ପରିମାଣ ମାତ୍ର 200 ଟଙ୍କାରେ ସୀମିତ ରଖାଯାଇଛି। ତାହା ପୁଣି ଦୋକାନି ପାଖରେ ପେମେଣ୍ଟ କରିପାରିବେ। ଦୂରରେ ଥିବା କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଏହି ପେମେଣ୍ଟ କରିପାରିବେ ନାହିଁ।
ମୁଖ୍ୟତଃ ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଛି। ଏଥିପାଇଁ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ପରୀକ୍ଷା ମୂଳକ ଭାବେ ଏହି ସେବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ଗତ 2020 ମସିହାରୁ ଏହି ସେବା ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଠ କେତେକ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ନେଇ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ଯେଉଁ ଅସୁବିଧା ବାହାରିଲା ତାହାକୁ ସମାଧାନ କରି ଆରବିଆଇ ଏହା ଲାଗୁ କରିବାକୁ ଯାଉଛି।
ମୁଖ୍ୟତଃ ଯେଉଁମାନେ ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଇଣ୍ଟରନେଟର ସୁବିଧା ନ ଥାଏ। ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟରେ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଉଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ମୋବାଇଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ଥିବା, ହେଲେ ରିଚାର୍ଯ୍ୟ ନ କରିବାରୁ ଇଣ୍ଟରନେଟ କଟିଯାଇଥିବ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଅପଲାଇନ ପେମେଣ୍ଟ କରିପାରିବେ।
ତେବେ ଏହି ପେମେଣ୍ଟରେ କେତେକ ସର୍ତ୍ତ ରଖାଯାଇଛି। ଯେପରି ଗ୍ରାହକ ଦୋକାନୀ ଆଗରେ ଏହି ପେମେଣ୍ଟ କରିପାରିବେ। ଦୂରରୁ ରହି ପେମେଣ୍ଟ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ସେହିପରି ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଠ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବମୋଟ ମାତ୍ର 2000 ଟଙ୍କା ପେମେଣ୍ଟ ହୋଇପାରିବ। ଅର୍ଥାତ ଦିନସାରା 200 ଟଙ୍କା ଲେଖାଏଁ ଦୁଇ ହଜାରରୁ ଅଧିକା କରିପାରିବେ ନାହିଁ।
ଏହି ସେବା ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଆରବିଆଇ କେତେକ କଂପାନୀ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରିଛି। ସେମାନେ ଯେପରି ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କ ପେମେଣ୍ଟ ସଂପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ ସେ ନିଶ୍ଚିତତା ଦେବା ପାଇଁ କୁହାଯାଇଛି। ଏ ନେଇ କେତେକ କଂପାନୀ ଆଗ୍ରହୀ ଥିବାରୁ ଖୁବ ଶିଘ୍ର ଦେଶରେ ଏହି ଅପଲାଇନ ପେମେଣ୍ଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଲାଗୁ କରାଯିବ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି।