ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ କୂଟନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ୧୦୦ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଶେଷ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶର ଜି-୨୦ ଗ୍ରୁପକୁ ସମ୍ମିଳିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଚାଲିଥିବାବେଳେ ନୂଆ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଏହି ଦୁଇ ଦିନିଆ ସମ୍ମିଳନୀ ଜି-୧୭ ବନାମ ଜି-୨ରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ଗୋଟିଏ ପଟେ ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀର ଦୁଇ ଦେଶ ଚୀନ ଓ ରୁଷିଆ ଏଥିରେ ଅସହଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି। ଅପରପକ୍ଷରେ ଆମେରିକା ଓ ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶ ମଧ୍ୟ ରହିଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୂଟନୈତିକ ସନ୍ତୁଳନ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଭାରତ ଜୋରଦାର ଉଦ୍ୟମ ଚଳାଇଛି।
ବଦଳିଲା ଜି-୧୭ ବନାମ ଜି-୨ ବ୍ଲକ
ଜି-୨୦ ଗ୍ରୁପରେ ବ୍ରାଜିଲ୍, ସାଉଦି ଆରବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଭଳି ଦେଶ ମଧ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ କୌଣସି ଗୋଷ୍ଠୀ ସହ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମେଣ୍ଟ କରିବାକୁ ଚାହୁଁନାହାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସହମତିକୁ ଅବରୋଧ କରିବା ସପକ୍ଷରେ ମଧ୍ୟ ନାହାନ୍ତି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ସମଗ୍ର ସମ୍ମିଳନୀ ଜି-୧୭ ବନାମ ଜି-୨ରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ହେଉଛି, ଉଭୟ ରୁଷିଆ ଓ ଚୀନର ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟ ଆସୁନାହାନ୍ତି। ଅଧିକାଂଶ ଦେଶ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଭାରତ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅନ୍ୟ ଏକ ଦେଶ ଥାଆନ୍ତା, ତେବେ ଏଥର ଜି-୨୦ରେ ଅଧିକ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ। କିନ୍ତୁ ବିଶ୍ୱ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ୨.୦ର କ୍ଲାଇମେକ୍ସ ଦଳ ଭିତରେ ଯେଭଳି ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଛି, ଏହି ଦୁଇ ଦିନିଆ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଭାରତ ସାମ୍ନାରେ ମଧ୍ୟ ଉଦବେଗ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ପରସ୍ପର ବିରୁଦ୍ଧରେ ସମାଲୋଚନା
ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଉଭୟ ଗୋଷ୍ଠୀର ନେତାମାନେ ପରସ୍ପର ବିରୋଧରେ ଖୋଲାଖୋଲିଭାବେ ମୁହଁ ଖୋଲିଛନ୍ତି। ଏଥିସହିତ ସେମାନେ ପରସ୍ପରର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ପୂର୍ବରୁ ରୁଷର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଆମେରିକା ୟୁକ୍ରେନର ଏଜେଣ୍ଡା ଲାଗୁ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ, ତେବେ ରୁଷିଆ ସହମତି ସମ୍ଭାବନାକୁ ଅବରୋଧ କରିବ। ରୁଷିଆର ବିପଦ ଯୋଗୁଁ ବାକି ଦେଶମାନେ ନିଜର ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ନ କରିବା ମୁଡ଼ରେ ଅଛନ୍ତି। ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ଖରାପ ହେବାକୁ ରୋକିବାରେ ଭାରତ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ରମାଗତଭାବେ ସଫଳ ହୋଇଛି।
ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ଗତବର୍ଷ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ପରେ ରୁଷିଆକୁ ଜି-୨୦ରୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଅଭିଯାନ ଚାଲିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଭାରତ ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ଏକଜୁଟ ରଖିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା।
ମୋର୍ଚ୍ଚା ସମ୍ଭାଳିଲା ଭାରତ
ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସମଗ୍ର ସମ୍ମିଳନୀ କେବଳ ରୁଷିଆ-ୟୁକ୍ରେନ କିମ୍ବା ଏହାକୁ ନେଇ କୂଟନୈତିକତା ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ରହିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। ପରିବେଶ, ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି, ଜଗତୀକରଣ, ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ର ଭଳି ସମସ୍ତ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ, ଯାହା କେବଳ ଭାରତ ନୁହେଁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ। କୋଳାହଳ ଭିତରେ ଏହି ବଡ଼ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଓ ସହମତିରୁ ଧ୍ୟାନ ହଟାଇବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।