ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ସୁଖ ଏବଂ ଦୁଃଖ ଜୀବନର ଏକ ଅଂଶ। ଯଦି ଦୁଃଖ ଅଛି, ତେବେ ସୁଖ ମଧ୍ୟ ରହିବ। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଏକ ସୁଖମୟ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ନିଜର ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏପରି ୩ ଟି ଦୁଃଖ ଅଛି ଯାହା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବର୍ବାଦ କରିଦିଏ। ଯଦି ଆପଣ ଏହି ଦୁଃଖର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି, ତେବେ ଘରର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଯାଏ। ଦୁଃଖର ପାହାଡ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ପଡ଼େ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ତିନୋଟି ଘଟଣା ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର ସଙ୍କେତ ଅଟେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ମାନବ ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଦୁଃଖ କ’ଣ?
ସନ୍ଦେହଜନକ ପତି:
ସନ୍ଦେହର କୌଣସି ଉପଶମ ନାହିଁ। ଥରେ ସନ୍ଦେହର ଚିନ୍ତା ମନରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ, ଜୀବନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ। ସନ୍ଦେହ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନରେ ବିଷ ଭରିଦିଏ। ବିବାହିତ ଜୀବନ ଏକ କାରର ଦୁଇଟି ଚକ ପରି, ଯଦି ଗୋଟିଏ ବିଫଳ ହୁଏ, ତେବେ ଆଗକୁ ବଢିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇଯାଏ। ସେହିଭଳି, ଯଦି ପତିପତ୍ନୀ ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସନ୍ଦେହ କରନ୍ତି, ତେବେ ଅନେକ ଜୀବନ ନର୍କରେ ପରିଣତ ହୁଏ। ବେଳେବେଳେ ଏହା ଛାଡପତ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଥା ଯାଏ।
ବିଧବା ଝିଅ:
ସୁଯୋଗ୍ୟ ବାର ଏବଂ ଭଲ ଘରେ ଝିଅକୁ ବିବାହ ଦେବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିତାଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ। ଗୋଟିଏ ଝିଅର ବିଦାୟୀ ପିତାଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ କଷ୍ଟଦାୟକ ସମୟ, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ବିଧବା ଭାବରେ ଦେଖିବା ଅଧିକ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଅଟେ। ଏହା ଏପରି ଏକ ଦୁଃଖ ଯାହା କେବଳ ଝିଅର ସୁଖ ଛଡ଼ାଇ ନଥାଏ ବରଂ ଉଭୟ ଶାଶୁ ଏବଂ ମାତୃ ଘରର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ।
ମଦ୍ୟପ ପୁଅ:
ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିତାମାତା ଚାହାଁନ୍ତି ଯେ, ସେମାନଙ୍କ ପୁଅ ଜଣେ ଆଦର୍ଶବାଦୀ ହୁଅନ୍ତୁ, ବହୁତ ଅଗ୍ରଗତି କରନ୍ତୁ। ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାରେ ପିତାମାତାଙ୍କର ସାହାରା ହୁଅନ୍ତୁ, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ପୁଅ ଅଦରକାରୀ ହୋଇଯାଏ, ସେତେବେଳେ ପିତାମାତାଙ୍କ ପାଇଁ ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ଦୁଃଖ ନାହିଁ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ସନ୍ତାନ ଗୋଟିଏ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଯଦି ସେ ଦକ୍ଷ ଏବଂ ବୁଦ୍ଧିମାନ, ତେବେ ପିତାମାତାଙ୍କୁ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାରେ କେବେବି ଦୁଃଖ ରହିବ ନାହିଁ।