ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଅଭିଯାନ ସଠିକ୍ ମାର୍ଗରେ ରହିଛି। ଇସ୍ରୋ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଜ୍ଞାନ ରୋଭର ଚନ୍ଦ୍ରରେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ରୋଭରଟି ପାଖାପାଖି ୧୦୦ ମିଲିମିଟରର ଗର୍ଭ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ମିଶନ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପି ବୀରମୁଥୁଭେଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଜ୍ଞାନଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଏବେବି ଅନେକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଇସ୍ରୋ ରବିବାର ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡରରେ ଲାଗିଥିବା ଚାସ୍ତେ ମଡ୍ୟୁଲର ତଥ୍ୟ ଜାରି କରିଛି। ଏହା ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠକୁ ଯିବା ସମୟରେ ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ଗଭୀରତାର ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି। ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ତାପମାତ୍ରା ୫୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି। ୮ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଗଭୀରତାକୁ ଗଲେ ତାପମାତ୍ରା -୧୦ ଡିଗ୍ରୀକୁ ଖସିଯାଏ। ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ ଏସ୍ ସୋମନାଥ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଏଭଳି ଚିତ୍ର କାହା ପାଖରେ ନାହିଁ, ଯାହା ଆମ ପାଖରେ ରହିଛି। ସାମାନ୍ୟ ଭୁଲ ହେଲେ ମିଶନ ବିଫଳ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ସେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି।
ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ଅଭିଯାନ: ପ୍ରଥମ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଅତିକ୍ରମ କଲା ପ୍ରଜ୍ଞାନ ରୋଭର
ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ରୋଭର ‘ପ୍ରଜ୍ଞାନ’ ୧୦୦ ମିଲିମିଟର କ୍ରେଟର ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ଏହା ଘଟିବାମାତ୍ରେ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁର ଇସ୍ରୋ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ରୁମରେ ବସିଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଆଶ୍ୱସ୍ତିର ନିଶ୍ୱାସ ନେଇଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ରୋଭରକୁ ଅନେକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ୁଛି।
ପ୍ରଜ୍ଞାନ ଚନ୍ଦ୍ରର ରୁକ୍ଷ ପୃଷ୍ଠରେ କିପରି ମୁନ୍ ୱାକ୍ କରନ୍ତି?
• ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପି ବୀରମୁଥୁଭେଲଙ୍କ କହିବାନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଜ୍ଞାନଙ୍କୁ ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ବିନ୍ଦୁ ‘ଏ’ରୁ ‘ବି’କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପାଦ ରହିଛି।
• ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାର୍ଗ ଯୋଜନା କରିବା ପାଇଁ, ଅନବୋର୍ଡ଼ କ୍ୟାମେରାରୁ ଡାଟା ବେଙ୍ଗାଲୁରୁସ୍ଥିତ ଇସ୍ରୋ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ସେଣ୍ଟରକୁ ଡାଉନଲୋଡ୍ କରାଯାଏ। ଏହି ଡାଟାରୁ ଏକ ଡିଜିଟାଲ ଏଲିଭେସନ୍ ମଡେଲ୍ (ଡିଇଏମ୍) ତିଆରି କରାଯାଇଛି।
• ତା’ପରେ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ଆଣ୍ଡ ମେକାନିଜମ ଟିମ୍ କେଉଁ ବାଟ ଆପଣେଇବେ ତାହା ସ୍ଥିର କରନ୍ତି ଏବଂ ରୋଭରକୁ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ଆଦେଶ ଦିଅନ୍ତି।
• ରୋଭର ଚଳପ୍ରଚଳର କିଛି ସୀମା ରହିଛି। ପ୍ରତିଥର ନେଭିଗେସନ କ୍ୟାମେରା ଫଟୋ ପଠାଇବା ପରେ ୫ ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଡିଇଏମ ତିଆରି କରାଯାଇପାରିବ।
• ଅର୍ଥାତ୍ ରୋଭରକୁ ଚାଲିବା ପାଇଁ କମାଣ୍ଡ ଦିଆଗଲେ ଏହା ସର୍ବାଧିକ ୫ ମିଟର ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିପାରିବ।
ପୃଥିବୀରେ ପାରଦ ୨-୩ ଡିଗ୍ରୀ, ଚନ୍ଦ୍ରରେ ୫୦ ଡିଗ୍ରୀ ତଳକୁ ଖସିଲା
ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁରେ ତାପମାତ୍ରାରେ ବହୁତ ଭିନ୍ନତା ରହିଛି। ମହାକାଶ ଏଜେନ୍ସି ଇସ୍ରୋ ରବିବାର ଏହାର ଏକ ଗ୍ରାଫ୍ ଜାରି କରିଛି। ଏହା ଅନୁଯାୟୀ ଭୂପୃଷ୍ଠର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୭୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ଥିବାବେଳେ ମାତ୍ର ୮୦ ମିଲିମିଟର ଗଭୀରତାରେ ତାପମାତ୍ରା -୧୦ ଡିଗ୍ରୀ ରହିଛି। ତାପମାତ୍ରାରେ ଏଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି।
ଇସ୍ରୋ ଅନୁଯାୟୀ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୩ର ବିକ୍ରମ ଲ୍ୟାଣ୍ଡରରେ ଲାଗିଥିବା ପେଲୋଡ୍ ଚାସ୍ତେ (ଲୁନାର ସର୍ଫେସ୍ ଥର୍ମୋଫିଜିକାଲ୍ ଏକ୍ସପେରିମେଣ୍ଟ) ଚନ୍ଦ୍ର ପୃଷ୍ଠର ଥର୍ମାଲ ଆଚରଣ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ଚାରିପଟେ ଥିବା ମାଟିର ତାପମାତ୍ରା ମାପି ଏହାର ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ପଠାଇଛି।
ଆମେ ଆକଳନ କରିଥିଲୁ ଯେ ଭୂପୃଷ୍ଠର ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୨୦ରୁ ୩୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ରହିବ, କିନ୍ତୁ ଏହା ୭୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ରହିଛି। ଖାଲି ସେତିକି ନୁହେଁ ତାପମାତ୍ରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ବେଶ୍ ଆକର୍ଷଣୀୟ।
ପୃଥିବୀରେ ୨-୩ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଗଭୀରତାରେ ତାପମାତ୍ରାରେ ୨ରୁ ୩ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ପାର୍ଥକ୍ୟ ନଥିବା ବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ତାପମାତ୍ରା ୫୦ ଡିଗ୍ରି ପାଖାପାଖି ରହିଛି। ଆହୁରି ଗଭୀରକୁ ଗଲେ ଏହା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଏବଂ ଆମ ର ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ୭୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସରୁ -୧୦ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଛି।
ଅହମ୍ମଦାବାଦସ୍ଥିତ ଫିଜିକାଲ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଲ୍ୟାବ୍ ସହାୟତାରେ ବିକ୍ରମ ସାରାଭାଇ ସ୍ପେସ୍ ସେଣ୍ଟରର ସ୍ପେସ୍ ଫିଜିକ୍ସ ଲ୍ୟାବ୍ର ଏକ ଟିମ୍ ଚାଷ୍ଟେ ପେଲୋଡ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି। ପେଲୋଡରେ ଏକ ତାପମାତ୍ରା ମାପିବା ଯନ୍ତ୍ର ଅଛି। ଏହା ୧୦ ସେଣ୍ଟିମିଟର ଗଭୀରତାରେ ପହଞ୍ଚିପାରେ । ଏଥିରେ ୧୦ଟି ତାପମାତ୍ରା ସେନ୍ସର ରହିଛି।
