ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ବଢ଼ୁଥିବା ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ରୁଷିଆ-ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ ଭଳି ଭୂ-ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ଯୋଗୁଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତ ଆଶାର କିରଣ ହୋଇ ରହିଛି ବୋଲି ସେନା ମୁଖ୍ୟ ଜେନେରାଲ ମନୋଜ ପାଣ୍ଡେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଚାଣକ୍ୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଆଲୋଚନାରେ ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପୂର୍ବ ଲଦାଖରେ ଚୀନ୍ ସହ ସୀମା ବିବାଦ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଭାରତର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସମସ୍ତ ଦେଶର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ସହିତ ବିବାଦର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଧାନ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନିୟମପାଳନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଛି।
ଜେନେରାଲ ପାଣ୍ଡେ ନିଜ ଅଭିଭାଷଣରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ନୂଆ ନୂଆ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଶାଖା ସ୍ଥାପନ କରୁଛି। ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଦେଶୀ ସହଯୋଗୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ସହ ମିଳିତ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଏବଂ ଅଭ୍ୟାସର ପରିସର ଏବଂ ବ୍ୟାପକତାକୁ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ସେନା ଚାହୁଁଛି। ଏକଦା ଆମେ ଯେଉଁ ବିଶ୍ଵୀକରଣ ଦୁନିଆକୁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଥିଲୁ, ତାହା ଏବେ ଅସୁବିଧାରେ ଭରି ରହିଛି। ଏହା ଏକାନ୍ତତା ଦିଗରେ ଗତି କରୁଛି, ବିପଦକୁ ହ୍ରାସ କରୁଛି ଏବଂ ବୋଧହୁଏ ଏକ କମ୍ ସଂଯୁକ୍ତ ଦୁନିଆ। ଏଭଳି ନିରାଶା ଭିତରେ ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ ଭାରତ ଏକ ‘ଆଶାର କିରଣ’ ହୋଇ ରହିଛି। ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଭୂ-ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସେମାନେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବ୍ୟାପାରରେ ଜାତୀୟ ନିରାପତ୍ତାର ଗୁରୁତ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ଶକ୍ତି ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ।
ଜେନେରାଲ ପାଣ୍ଡେ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉଲ୍ଲେଖ ନ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସମସ୍ତ ଦେଶର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ଅଖଣ୍ଡତା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ, ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନତା, ବିବାଦର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଧାନ, ବଳ ପ୍ରୟୋଗରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନିୟମ ଏବଂ ଆଇନପାଳନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ାରୋପ କରୁଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ସହ ସକାରାତ୍ମକ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ ହେବା ପାଇଁ ଭାରତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ‘ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଅତୁଟ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ’ ରହିଛି। ସାମରିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଦୀୟମାନ ବହୁପକ୍ଷୀୟ ଢାଞ୍ଚାରେ ଆମର ଭୂମିକାକୁ ଆମେ ବୁଝିପାରୁଛୁ। ଆମେ ଆମର ମିଳିତ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଏବଂ ଅଭ୍ୟାସ, ଉପ-ଆଞ୍ଚଳିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଏବଂ ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଦେଶୀ ଅଂଶୀଦାର ଦେଶମାନଙ୍କ ସହିତ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସଗୁଡ଼ିକର ଅଂଶୀଦାର କରିବାର ପରିସର ଏବଂ ପରିମାଣକୁ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛୁ।
ଆମର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସହଯୋଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଆମେ ବିଶ୍ୱର ନୂଆ ନୂଆ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଶାଖା ସ୍ଥାପନ କରୁଛୁ। ଆମେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଆହ୍ୱାନଗୁଡ଼ିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, କିନ୍ତୁ ସୁଯୋଗ ଏବଂ ସାମୂହିକ ଚେତନା ଏବଂ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଜେନେରାଲ ପାଣ୍ଡେ ‘ବିଶ୍ୱ ଦୃଶ୍ୟରେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ପରିସ୍ଥିତି’ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଯାହା କିଛି ନୂତନ ଧାରା ସହିତ ଅନେକ ଉନ୍ନତି ଆଣିଛି। ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବ୍ୟାପାର ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ରଣନୈତିକ ଶକ୍ତିକ୍ଷେତ୍ରରେ ଜାତୀୟ ନିରାପତ୍ତାର ଗୁରୁତ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ଆମକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟ ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଘଟଣା ଏକ ଜାତୀୟ ନିରାପତ୍ତା ଘଟଣାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା। ୟୁକ୍ରେନରେ ସଂଘର୍ଷ ଥମିନାହିଁ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମେ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ବଢୁଥିବା ସଂଘର୍ଷର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛୁ। ଉଗ୍ରବାଦ, ଆତଙ୍କବାଦ, ଡକାୟତି, ବେଆଇନ ସ୍ଥାନାନ୍ତର, ଶରଣାର୍ଥୀ ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଚିନ୍ତା ବଢ଼ାଇଛି। ଏବେ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟ ସହିତ ଏହି ଅସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଆହ୍ୱାନ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଭାରତର ବଢୁଥିବା ମାନ ସମ୍ପର୍କରେ ଜେନେରାଲ ପାଣ୍ଡେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ଆଜି ବିଶ୍ୱ ମଞ୍ଚରେ ଏକ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ସ୍ୱର, ଯାହା ‘ଗ୍ଲୋବାଲ ସାଉଥ’ର ଚିନ୍ତାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ।
‘ଗ୍ଲୋବାଲ ସାଉଥ’ ଶବ୍ଦଟି ସାଧାରଣତଃ ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ କମ୍ ବିକଶିତ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଗଣତନ୍ତ୍ର, ମାନବିକ ଅଧିକାର ଏବଂ ଆଇନର ଶାସନ ଭଳି ସାଧାରଣ ସ୍ୱାର୍ଥ ଓ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଭାରତ ତା’ର ସହଯୋଗୀ ଏବଂ ସମାନ ଚିନ୍ତାଧାରାର ଦେଶମାନଙ୍କ ସହ ବାଣ୍ଟିଛି। ମିଳିତ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଏହି ମେଣ୍ଟ ସମବାୟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ଏକ ଦୃଢ଼ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସୃଷ୍ଟି କରେ। ରଣନୈତିକ ବ୍ୟାପାର ବିଶେଷଜ୍ଞ ଲିସା କର୍ଟିସ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚୀନର ପ୍ରଭାବ ବଢ଼ିବ। ଜେନେରାଲ ପାଣ୍ଡେ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ସାମୁହିକ ପ୍ରୟାସର ଲାଭ କେବଳ ନିରାପତ୍ତା ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ ବରଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରଭାବ, ଉଦ୍ଭାବନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, ବହୁପାକ୍ଷିକ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ଏବଂ କୂଟନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ରହିଛି।
ଜେନେରାଲ ପାଣ୍ଡେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଭୂ-ରାଜନୀତିକୁ ଅଭୂତପୂର୍ବ ଢଙ୍ଗରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଉଛି, ଏହା କେବଳ ରଣନୈତିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ନୁହେଁ, ବରଂ ଯୁଦ୍ଧ ଲଢ଼ିବାର ପଦ୍ଧତିକୁ ମଧ୍ୟ ବଦଳାଉଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କେବଳ ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ଶାନ୍ତି ଭଙ୍ଗ ହେଉନାହିଁ, ବରଂ ବିଶ୍ୱ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହେଉଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପୂର୍ବ ଓ ପଶ୍ଚିମ ତଥା ବିଶ୍ୱ ଉତ୍ତର ଓ ବିଶ୍ୱ ଦକ୍ଷିଣ ମଧ୍ୟରେ ‘ନୂତନ ବିଭାଜନ’ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି। ଏକ ଚତୁର, ସ୍ଥିର ଓ ଉପଭୋକ୍ତା ଭିତ୍ତିକ ଅର୍ଥନୀତି ରୁଷିଆ-ୟୁକ୍ରେନ୍ ସଂଘର୍ଷ ଯୋଗୁଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଅର୍ଥନୈତିକ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥାକୁ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ଆମକୁ ସକ୍ଷମ କରିଛି। ସେଣ୍ଟର ଫର ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ୱାରଫେୟାର ଷ୍ଟଡିଜ୍ ସହଯୋଗରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ପକ୍ଷରୁ ‘ଚାଣକ୍ୟ ରକ୍ଷା ସମ୍ବାଦ’ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଥିଲା।
ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ଏବଂ ଭାରତ-ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ସୁରକ୍ଷା ଆହ୍ୱାନର ବ୍ୟାପକ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା ସହିତ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ‘ପ୍ରସ୍ତୁତ, ପୁନରୁଦ୍ଧାରଶୀଳ ଏବଂ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ’ ଅଂଶୀଦାର ଭାବରେ ଭାରତର ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରି ସାମୂହିକ ସୁରକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ଏକ ଢାଞ୍ଚା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଏହି ଆଲୋଚନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ।
