ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଅପରାଧିକ ମାନହାନି ମାମଲାରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେବା ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ରୋକ୍ ଲଗାଇବା ପରେ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ଏବେ ଯଥାଶୀଘ୍ର ସଂସଦର ସଦସ୍ୟତା ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ମୋଦି ଉପନାମ ମାମଲାରେ ଗୁଜରାଟ ବିଜେପି ବିଧାୟକ ପୂର୍ଣ୍ଣେଶ ମୋଦିଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ କ୍ରମେ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ୨ ବର୍ଷ ଜେଲ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି। ନିମ୍ନ ଅଦାଲତଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିରୋଧରେ ରାହୁଲ ଗୁଜରାଟ ହାଇକୋର୍ଟରେ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ଖାରଜ କରାଯାଇଥିଲା। ଜନପ୍ରତିନିଧି ଆଇନର ଧାରା ୮(୩) ଅନୁଯାୟୀ ୨ ବର୍ଷ ଜେଲ୍ ଦଣ୍ଡାଦେଶ କେବଳ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଗୃହର ସଦସ୍ୟତା ରଦ୍ଦ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ତାଙ୍କୁ ୬ ବର୍ଷ ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିବାକୁ ବାରଣ କରିଥାଏ। ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା। ସେ କେରଳର ୱାୟନାଡ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଲୋକସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଦଣ୍ଡାଦେଶ ପରେ ତାଙ୍କ ସଂସଦ ସଦସ୍ୟତା ଅବଧି ଶେଷ ହୋଇଥିଲା। ଏବେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଲୋକସଭାକୁ ଫେରିବାର ଦ୍ୱାର ଖୋଲିଛି। ତେବେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ସଂସଦର ଚଳିତ ଅଧିବେଶନରେ ଯୋଗ ଦେଇପାରିବେ କି? ତାଙ୍କ ସଂସଦକୁ ଫେରିବାରେ ବିଳମ୍ବ ହେବ ନା ସେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଲୋକସଭାରେ ହାଜର ହେବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସଂସଦ ସଦସ୍ୟତା ଫେରାଇ ଆଣିବା ପାଇଁ ରାହୁଲଙ୍କୁ କେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦେଇ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିବ।
ରାହୁଲ ଏବେ କେମିତି ଲୋକସଭାକୁ ଫେରିବେ?
ନିର୍ବାଚନ ଆଇନର ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ଦୋଷମୁକ୍ତ କରିନାହାନ୍ତି। ଏହି ମାମଲାରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ରାୟ ନ ଆସିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗୁଜୁରାଟର ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଉପରେ ରୋକ ଲଗାଯିବ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ତାଙ୍କ ଆଦେଶରେ କହିଛନ୍ତି। ଅର୍ଥାତ୍ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ଏବେ ବି ଦଣ୍ଡମୁକ୍ତ ଅଛନ୍ତି। ଯେହେତୁ ରାହୁଲଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁଇ ବର୍ଷର ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଲାଗୁ ହେଉନାହିଁ, ତେଣୁ ଜନପ୍ରତିନିଧି ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ତାଙ୍କ ଉପରେ ଲାଗୁ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ସେ କହିଛନ୍ତି, ୱାୟନାଡ ଲୋକସଭା ଆସନ ଆଉ ଖାଲି ନାହିଁ। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶର କାଗଜପତ୍ର ଲୋକସଭା ସଚିବାଳୟକୁ ମିଳିଲେ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଆଦେଶ ଜାରି କରାଯାଇପାରିବ।
ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ ସାଂସଦଙ୍କ କାହାଣୀ ମନେଅଛି କି ?
ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ ସାଂସଦ ମହମ୍ମଦ ଫୈଜଲ ପିପିଙ୍କ ସହ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। ଦଣ୍ଡାଦେଶ ପରେ ତାଙ୍କୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣା କରାଗଲା, ତା’ପରେ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଉପରେ ରହିତାଦେଶ କିମ୍ବା ସ୍ଥଗିତ ରହିବା ପରେ ତାଙ୍କ ସଦସ୍ୟତା ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରାଗଲା। ହତ୍ୟା ଉଦ୍ୟମ ମାମଲାରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ୧୦ ବର୍ଷ ଜେଲ୍ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ପରେ ଏନସିପି ସାଂସଦ ଫୈଜଲଙ୍କୁ ୨୦୨୩ ଜାନୁଆରି ୧୧ତାରିଖରେ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା। ଗତ ଜାନୁଆରୀ ୧୩ ତାରିଖରେ ଲୋକସଭା ସଚିବାଳୟ ଜନପ୍ରତିନିଧି ଆଇନ (ଆରପି ଆକ୍ଟ) ୧୯୫୧ର ଧାରା ୮(୩) ଅନୁଯାୟୀ ତାଙ୍କୁ ସାଂସଦ ପଦରୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିବା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲା। ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ରାହୁଲଙ୍କୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା।
ତେବେ କେରଳ ହାଇକୋର୍ଟ ଜାନୁଆରୀ ୨୫ରେ ଫୈଜଲଙ୍କ ଆବେଦନ ଉପରେ ରାୟ ଶୁଣାଇ ତାଙ୍କ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ଓ ଦଣ୍ଡାଦେଶକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଥିଲେ। ତଥାପି ସାଂସଦ ପଦରୁ ତାଙ୍କ ନିଲମ୍ବନ ତୁରନ୍ତ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଇ ନ ଥିଲା। ଏହି ବେଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ବିରୋଧରେ ସେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହେବା ପରେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ଶୁଣାଣିର କିଛି ଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବରୁ ଲୋକସଭା ସଚିବାଳୟ ତାଙ୍କ ଅଯୋଗ୍ୟତା ରଦ୍ଦ ହୋଇଥିବା ନିଶ୍ଚିତ କରିଥିଲା।
ରାହୁଲଙ୍କ ଉପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ରାୟରେ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ମଧ୍ୟ ଖୁସି
ସେପଟେ ୱାୟନାଡ ଆସନପାଇଁ ଉପନିର୍ବାଚନ ଘୋଷଣା ପୂର୍ବରୁ ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିଉପରେ ମୋହର ଲଗାଇବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ବିଚାର କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗର ଜଣେ ପୂର୍ବତନ କର୍ମକର୍ତ୍ତା କହିଛନ୍ତି, ପୂର୍ବ ଉଦାହରଣକୁ ଦେଖିଲେ ଏହା ଅପେକ୍ଷା ଯୋଗ୍ୟ ଥିଲା। ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ରାୟ ପୂର୍ବରୁ ଯଦି ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଉପନିର୍ବାଚନ କରିଥାନ୍ତେ, ତେବେ ପୂର୍ବ ସ୍ଥିତିକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇଥାନ୍ତା। ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ପକ୍ଷପାତିତା ଓ ତରବରିଆ ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି।
ଏଥର ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି
ଖାଲି ପଡ଼ିବାର ୬ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଉପନିର୍ବାଚନ କରିବାକୁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କୁ କୁହାଯାଇଛି। ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ମାମଲାରେ ମୁଖ୍ୟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନର ରାଜୀବ କୁମାର ୱାୟନାଡ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ଖାଲି ଥିବା ନେଇ ଲୋକସଭା ସଚିବାଳୟରୁ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପାଇବା ପରେ ତୁରନ୍ତ ଉପନିର୍ବାଚନ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ତାରିଖରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ନିର୍ବାଚନ ଘୋଷଣା ହେବା ଦିନ ସିଇସି କହିଥିଲେ, ଆମେ ଅପେକ୍ଷା କରିବୁ। ନିମ୍ନ ଅଦାଲତଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ବିରୋଧରେ ଆପିଲର ସମସ୍ତ ପ୍ରତିକାର ଶେଷ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଏହାକୁ (ଉପନିର୍ବାଚନ) ଆୟୋଜନ କରିବାକୁ କୌଣସି ତତ୍ପରତା ନାହିଁ।
ମୋ. ଫୈଜଲଙ୍କ ମାମଲାରୁ ଶିକ୍ଷା ନେଲେ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ
ଶେଷରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଅଦାଲତ ରାୟ ନଦେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉପନିର୍ବାଚନ ନ କରିବାକୁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ସୂତ୍ରରୁ ପ୍ରକାଶ ଯେ ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ ଉପନିର୍ବାଚନରେ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ତେଣୁ ଏଥର ଅପେକ୍ଷା କରିବା ଭଲ। ବର୍ତ୍ତମାନର ସାଂସଦଙ୍କୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିବାର କିଛିଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଆୟୋଗ ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ ଆସନ ପାଇଁ ଉପନିର୍ବାଚନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ. ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସମୟରେ କେରଳ ହାଇକୋର୍ଟ ସାଂସଦଙ୍କ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ଓ ଦଣ୍ଡାଦେଶକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖିଥିଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ ସଂସଦୀୟ ଆସନ ପାଇଁ ଉପନିର୍ବାଚନ କରିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କୁ।
