ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ୧୦୦ ଗିଗାୱାଟ୍ ସୌର ଶକ୍ତି କ୍ଷମତା ଅତିକ୍ରମ କରି ଏକ ଐତିହାସିକ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ହାସଲ କରିଛି ଏବଂ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ଅଗ୍ରଣୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ନିଜର ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଛି। ସ୍ୱଚ୍ଛ, ସବୁଜ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଦେଶର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଏହି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଫଳତା ପ୍ରମାଣିତ କରୁଛି ଏବଂ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ୫୦୦ ଗିଗାୱାଟ ଅଣ-ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଭିତ୍ତିକ ଶକ୍ତି କ୍ଷମତାର ମହତ୍ୱାକାଂକ୍ଷୀ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ସାକାର କରିବା ଦିଗରେ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ।
କେନ୍ଦ୍ର ନୂତନ ଏବଂ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଯୋଶୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଗତ ଦଶ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ଶକ୍ତି ଯାତ୍ରା ଐତିହାସିକ ଏବଂ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ରହିଛି। ସୋଲାର ପ୍ୟାନେଲ, ସୋଲାର ପାର୍କ ଓ ଛାତ ଉପର ସୌର ପ୍ରକଳ୍ପ ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି। ଫଳରେ ଆଜି ଭାରତ ୧୦୦ ଗିଗାୱାଟ ସୌର ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ସଫଳତାର ସହ ହାସଲ କରିପାରିଛି। ସବୁଜ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ କେବଳ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେଉନାହିଁ ବରଂ ବିଶ୍ୱକୁ ଏକ ନୂଆ ମାର୍ଗ ଦେଖାଉଛି।
କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଯୋଶୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଓ ସବୁଜ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାରୁ ପ୍ରେରଣା ପାଇଛି ଏହି ସଫଳତା। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୌର ଛାତ ମୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ ଯୋଜନା ଛାତ ଉପରେ ସୌର ଶକ୍ତିକୁ ବାସ୍ତବ ରୂପ ଦେଉଛି ଏବଂ ଏହା ସ୍ଥାୟୀ ଶକ୍ତିରେ ଏକ ଗେମ୍-ଚେଞ୍ଜର ହୋଇଛି, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରକୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶକ୍ତି ସହିତ ସଶକ୍ତ କରୁଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ।
ସୌର ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଭୂତପୂର୍ବ ଅଭିବୃଦ୍ଧି
ଗତ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ସୌର ଶକ୍ତି କ୍ଷମତାରେ ୩୪୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଅସାଧାରଣ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି, ଯାହା ୨୦୧୪ରେ ୨.୮୨ ଗିଗାୱାଟଥିବା ବେଳେ ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ୧୦୦ ଗିଗାୱାଟକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଜାନୁଆରୀ ୩୧, ୨୦୨୫ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତର ସମୁଦାୟ ସଂସ୍ଥାପିତ ସୌର କ୍ଷମତା ୧୦୦.୩୩ ଗିଗାୱାଟ ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୮୪.୧୦ ଗିଗାୱାଟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ଏବଂ ଅତିରିକ୍ତ ୪୭.୪୯ ଗିଗାୱାଟ୍ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଅଛି। ଦେଶର ହାଇବ୍ରିଡ୍ ଏବଂ ୨୪ ଘଣ୍ଟିଆ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ପ୍ରକଳ୍ପ ମଧ୍ୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଅଗ୍ରଗତି କରୁଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସମୁଦାୟ ୬୪.୬୭ ଗିଗାୱାଟ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ଏବଂ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦାଖଲ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଫଳରେ ମୋଟ ସୌର ଏବଂ ହାଇବ୍ରିଡ୍ ପ୍ରକଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟା ୨୯୬.୫୯ ଗିଗାୱାଟକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଭାରତର ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ଅଭିବୃଦ୍ଧିରେ ସୌର ଶକ୍ତିର ପ୍ରମୁଖ ଅବଦାନ ରହିଛି । ୨୦୨୪ରେ ରେକର୍ଡ ୨୪.୫ ଗିଗାୱାଟ୍ ସୌର ଶକ୍ତି କ୍ଷମତା ଯୋଡାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ୨୦୨୩ ତୁଳନାରେ ସୌର କ୍ଷମତା ସ୍ଥାପନରେ ଦୁଇଗୁଣରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ । ଗତ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ୧୮.୫ ଗିଗାୱାଟ ୟୁଟିଲିଟି ସ୍କେଲ ସୋଲାର ଇନଷ୍ଟାଲେସନ ( ଗ୍ରୀଡ ସହ ସଂଯୁକ୍ତ ବୃହତ୍ ସୌର ଶକ୍ତି ପ୍ରକଳ୍ପ) ସ୍ଥାପନ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା କି ୨୦୨୩ ତୁଳନାରେ ପ୍ରାୟ ୨.୮ ଗୁଣ ଅଧିକ । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜସ୍ଥାନ, ଗୁଜରାଟ, ତାମିଲନାଡୁ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ପ୍ରଦର୍ଶନ ଭଲ ରହିଛି, ଯେଉଁମାନେ କି ଭାରତର ମୋଟ ୟୁଟିଲିଟି ସ୍କେଲ ସୋଲାର ଇନଷ୍ଟାଲେସନରେ ସର୍ବାଧିକ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଥାନ୍ତି ।
୨୦୨୪ରେ ଭାରତରେ ଛାତ ଉପରେ ସୌର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୪.୫୯ ଗିଗାୱାଟ୍ ନୂତନ କ୍ଷମତା ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି, ଯାହା କି ୨୦୨୩ ତୁଳନାରେ ୫୩ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି। ଏହି ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ହେଉଛି ୨୦୨୪ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ପିଏମ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଘର: ମାଗଣା ବିଦ୍ୟୁତ ଯୋଜନା, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରାୟ ୯୦୦,୦୦୦ ଛାତ ସୌର ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହା ସାରା ଦେଶର ପରିବାରମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶକ୍ତି ସମାଧାନ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ସୌର ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି। ୨୦୧୪ରେ ଦେଶରେ ସୀମିତ ସୌର ମଡ୍ୟୁଲ୍ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ମାତ୍ର ୨ ଗିଗାୱାଟ୍ ଥିଲା। ଗତ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଏହା ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା ୬୦ ଗିଗାୱାଟକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଏବଂ ସୌର ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭାବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିଛି। ନିରନ୍ତର ନୀତି ସମର୍ଥନରେ ଭାରତ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ୧୦୦ ଗିଗାୱାଟ ସୌର ମଡ୍ୟୁଲ୍ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି।
କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଯୋଶୀଙ୍କ ମାର୍ଗଦର୍ଶନରେ ନୂତନ ଓ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (ଏମ୍ଏନ୍ଆରଇ) ଭାରତରେ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରୁଛି। ସୌର ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ୧୦୦ ଗିଗାୱାଟର ଏହି ସଫଳତା ଏକ ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ପାଓ୍ବାରହାଉସ ଭାବରେ ଭାରତର ଭୂମିକାକୁ ସୂଚାଇଥାଏ, ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱଚ୍ଛ, ସ୍ଥାୟୀ ଏବଂ ସୁଲଭ ଶକ୍ତି ଉପଲବ୍ଧତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ସହିତ ଏକ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଶକ୍ତି ଭବିଷ୍ୟତ ଗଠନ କରେ।
