ଭୁବନେଶ୍ୱର: ସାରା ଦେଶ ସହିତ ଓଡ଼ିଶାରେ ମଧ୍ୟ ରିଲାଏନ୍ସ ଜିଓ ୨୦୧୬ ସେପ୍ଟମ୍ବର ୫ରେ ବ୍ୟବସାୟିକ ସେବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ବିଗତ ସାତ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଜିଓ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଟେଲିକମ୍ ଅପରେଟରମାନଙ୍କୁ ପଛରେ ପକାଇ ଉଭୟ ଗ୍ରାହକ ସଂଖ୍ୟା ଓ ରାଜସ୍ୱ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଏକ ନମ୍ବର ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଛି।
ଟ୍ରାଇ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରକାଶିତ ଟେଲିକମ ଗ୍ରାହକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଜୁନ ୨୦୧୩ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟରେ ରହିଥିବା ପ୍ରାୟ ୩.୩୪ କୋଟି ମୋବାଇଲ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧.୪୨ କୋଟି ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ମୋବାଇଲ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସହ ଜିଓ ଏକ ନମ୍ବର ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ସେହିଭଳି ଟ୍ରାଇ ପ୍ରକାଶିତ ସଦ୍ୟତମ ଆର୍ôଥକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଓଡ଼ିଶାରେ ଟେଲିକମ୍ କ୍ଷେତ୍ରର ମୋଟ ରାଜସ୍ୱର ପ୍ରାୟ ୫୨ ପ୍ରତିଶତ ଭାଗ ହାସଲ କରିଛି ଜିଓ ଏବଂ ଏଜିଆର (ଆଡଜଷ୍ଟେଡ଼ ଗ୍ରସ ରେଭିନ୍ୟୁ) କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜିଓ ୫୬ ପ୍ରତିଶତ ଭାଗ ହାସଲ କରିଛି।
ଜିଓ ସହିତ ଆସିଥିବା ଡାଟା କ୍ରାନ୍ତି ବଳରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ମୋବାଇଲ ଡାଟା ବ୍ୟବହାରରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ସାତ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ଟ୍ରାଇ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ୨୦୧୬ ସେପ୍ଟମ୍ବରରେ ମୋବାଇଲ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୪୧.୪ ଲକ୍ଷ ରହିଥିବାବେଳେ ୨୦୨୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ୨.୨ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ସହରାଞ୍ଚଳ ତୁଳନାରେ ରାଜ୍ୟର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଏହାର ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି । ଓଡ଼ିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଇଣ୍ଟରନେଟ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ସେପ୍ଟମ୍ବର ୨୦୧୬ରେ ରହିଥିବା ୮.୭ ଲକ୍ଷରୁ ବୃଦ୍ଧିପାଇ ୨୦୨୩ ମାର୍ଚ୍ଚ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ୧.୪୩ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ଟ୍ରାଇ ତଥ୍ୟରୁ ଜଣାଯାଇଛି । ରାଜ୍ୟର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଡିଜିଟାଲ କ୍ରାନ୍ତିରେ ଜିଓର ସର୍ବବୃହତ ୪ଜି ନେଟୱର୍କ ଓ ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳକୁ ୪ଜି ନେଟୱର୍କରେ ଯୋଡିବାକୁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ବେଶ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । କୋରାପୁଟର ଦୁର୍ଗମ ନାରାୟଣପାଟଣା ଓ ଆଲମୋଣ୍ଡାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ମାଲକାନଗିରିର କୁଟୁଣୀପଲ୍ଲୀ, ଗଜପତିର କରଚବାଡି ଓ ଗୁମ୍ମା, କନ୍ଧମାଳର ଚାଁଚେଡି, ଝାରସୁଗୁଡାର ଖୁଂଟାମାଳ ଓ କେନ୍ଦୁଝରର କାଳିଆହାତୀ ଭଳି ଶତାଧିକ ଦୁର୍ଗମ ଓ ଅପହଞ୍ଚ ଅଞ୍ଚଳକୁ ୪ଜି ମୋବାଇଲ ସେବା ସହିତ ଯୋଡିଛି ଜିଓ ।
ସେହିଭଳି ସର୍ବାଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଜିଓ ଫାଇବର ହାଇ-ସ୍ପିଡ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ସେବାର ଦ୍ରୁତ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଜରିଆରେ ରାଜ୍ୟର ୪୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରମୁଖ ସହରରେ ଉପସ୍ଥିତି ଜାହିର କରିବା ସହିତ ଘରେ ରହି କାମ (ୱାର୍କ-ଫ୍ରମ-ହୋମ୍) କରୁଥିବା ପ୍ରଫେସନାଲ ଓ ଡିଜିଟାଲ ଦୁନିଆ ସହିତ ଯୋଡି ହୋଇଥିବା ବ୍ୟବସାୟ ତଥା ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବେଶ୍ ଉପଯୋଗୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି । ଟ୍ରାଇ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଜିଓ ଫାଇବର ହାଇ ସ୍ପିଡ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୨.୩୩ ଲକ୍ଷରେ ପହଞ୍ଚିବା ସହିତ ଫିକ୍ସଡଲାଇନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ନମ୍ବର ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଛି ଜିଓ ।
ବିଗତ ସାତ ବର୍ଷରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଜିଓର ପ୍ରମୁଖ ମାଇଲ୍ଖୁଣ୍ଟ ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ସେପ୍ଟମ୍ବର ୨୦୧୬ ରେ ବ୍ୟବସାୟିକ ୪ଜି ମୋବାଇଲ ସେବା ଶୁଭାରମ୍ଭ, ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୧୭ ରେ ସୁଲଭ ୪ଜି ମୋବାଇଲ ଜିଓ ଫୋନ ଶୁଭାରମ୍ଭ, ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୮ ରେ ଜିଓ-ଫାଇ ୱାଇଫାଇ ଡିଭାଇସ ଶୁଭାରମ୍ଭ, ୨୦୧୮-୨୦୧୯ ରେ ଉଭୟ ଗ୍ରାହକ ସଂଖ୍ୟା ଓ ରାଜସ୍ୱ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟର ଏକ ନମ୍ବର ଡିଜିଟାଲ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ସ୍ଥାନ ହାସଲ, ସେପ୍ଟମ୍ବର ୨୦୧୯ ରେ ଜିଓଫାଇବର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଘୋଷଣା, ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୧ ରେ ଜିଓ ଫୋନ ନେକ୍ସଟ ସୁଲଭ ୪ଜି ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ ଶୁଭାରମ୍ଭ, ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୨ ରେ ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ପାହାଡପୁର ଗାଁରେ ଓଡିଶାର ପ୍ରଥମ ଲାଇଭ ୫ଜି ସେବା ପ୍ରଦର୍ଶନ, ଜାନୁୟାରୀ ୨୦୨୩ ରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ୫ଜି ସେବାର ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଶୁଭାରମ୍ଭ ଏବଂ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୩ ରେ ସୁଲଭ ୪ଜି ଫିଚର ଫୋନ ଜିଓ ଭାରତ ଫୋନର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଇତ୍ୟାଦି । ଏଥିସହିତ ନିକଟରେ ଜିଓ ପକ୍ଷରୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଲର୍ଣ୍ଣିଙ୍ଗ ବୁକ ଜିଓବୁକ ମାତ୍ର ୧୬୪୯୯ ଟଙ୍କାରେ ଶୁଭାରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବାବେଳେ କମ୍ପାନୀ ପକ୍ଷରୁ ଚଳିତ ମାସ ୧୯ ତାରିଖରେ ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ ଅବସରରେ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ଜିଓ ଏୟାର ଫାଇବର ସେବା ଶୁଭାରମ୍ଭ କରାଯିବ ନେଇ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି ।
ସାତ ବର୍ଷ ଜିଓ ସେବାର ପ୍ରମୁଖ ଲାଭ ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ଭଏସ୍ କଲ୍ ପାଇଁ ଅଧିକ ବିଲ୍ ଭରଣା କରୁଥିବା ଏହି ଦେଶରେ ଜିଓ ଆଉଟଗୋଇଂ ଭଏସ୍ କଲ୍କୁ ମାଗଣା ସମସ୍ତ ନେଟୱର୍କରେ ମାଗଣା କରିଛି, ଯାହା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ଅନୁଭୂତି ଥିଲା । ମୋବାଇଲ ରଖିବା ଏବେ ପୂର୍ବାପେକ୍ଷା ଅନେକ ସହଜ ହୋଇଯାଇଛି । ମୋବାଇଲ ବିଲରେ ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଜିଓର ଆଉଟ୍ଗୋଇଂ ମାଗଣା କରିଦିଆଯିବା ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ୟ ଅପରେଟରଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପଡ଼ିଥିଲା ଏବଂ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ରଣନୀତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଟାରିଫ ହ୍ରାସ କରିଥିଲେ ।
ଭାରତରେ ଡାଟା ବ୍ୟବହାର କେବଳ ଅଧିକ ନୁହେଁ, ତାହା ସହିତ ଡାଟା ମୂଲ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବିଗତ ୭ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଶୀର୍ଷ ସ୍ଥାନରୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ଥାନକୁ ଖସିଆସିଛି । ଜିଓ ପ୍ରଚଳନ ସମୟରେ ଦେଶରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ୧ ଜିବି ଡାଟା ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ରୁ ୨୫୦ ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଡାଟା ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ଜିଓର ଏକପ୍ରକାର ଯୁଦ୍ଧର ପରିଣତି ସ୍ୱରୂପ ଆଜି ଅର୍ଥାତ୍ ୨୦୨୩ ରେ ୧ଜିବି ଡାଟା ପ୍ରାୟ ୧୩ ଟଙ୍କାରେ ମିଳିଯାଉଛି । ଏହି ତଥ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯେ ଦୁନିଆର ବୃହତ ଅର୍ଥନୀତିଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ଡାଟା ମୂଲ୍ୟ ସବୁଠାରୁ କମ୍ ରହିଛି ।
ଏଥିସହିତ ରିଲାଏନ୍ସ ଜିଓ ଭାରତୀୟ ଡିଜିଟାଲ ଅର୍ଥନୀତିର ମେରୁଦଣ୍ଡ ପାଲଟିଛି । ସରକାରୀ ପ୍ରଚେଷ୍ଟାରେ ସୃଷ୍ଟି ସଚେତନତା ଏବଂ ଜିଓର ଶସ୍ତା ଡାଟା ଡିଜିଟାଲ ଅର୍ଥନୀତିରେ ନୂଆ ଜୀବନ ସଞ୍ଚାର କରିଛି । ଜିଓ ପ୍ରଚଳନ ସମୟରେ ଅର୍ଥାତ୍, ୨୦୧୬ ସେପ୍ଟମ୍ବରରେ ୟୁପିଆଇ ଜରିଆରେ କେବଳ ୩୨.୬୪ କୋଟିର କାରବାର ହେଉଥିଲା । ସମ୍ପ୍ରତି ୟୁପିଆଇରେ ଜୁଲାଇ ମାସରେ ୧୫ ଲକ୍ଷ କୋଟିରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଟଙ୍କାର କାରବାର ହୋଇଛି । ଏହାର କାରଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁସ୍ପଷ୍ଟ, ବିଗତ ୭ ବର୍ଷରେ କେବଳ ବ୍ରଡବ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଉପଭୋକ୍ତ ସଂଖ୍ୟା ୧୯.୨୩ କୋଟି (୨୦୧୬ ସେପ୍ଟମ୍ବର)ରୁ ବୃଦ୍ଧିପାଇ ୨୦୨୩ ରେ ୮୪.୬ କୋଟି ରେ ପହଞ୍ଚିଛି ।
ଜିଓଫୋନ୍ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ୪ଜି ଫିଚର ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ ଭାବରେ କୋଟି କୋଟି ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଡିଜିଟାଲ ଦୁନିଆ ସହିତ ଯୋଡିଛି । ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ୫୦ କୋଟି ଲୋକ ପୁରୁଣା ଏବଂ ମହଙ୍ଗା (କଲ୍ କରିବାକୁ) ୨ଜି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ବ୍ୟବହାର କେବଳ ଏଥିପାଇଁ କରୁଥିଲେ, କାରଣ ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ୪ଜି ପ୍ରଯୁକ୍ତିରେ ଚାଲିବା ପାଇଁ ମହଙ୍ଗା ଫୋନ କିଣିବାକୁ ଟଙ୍କା ନଥିଲା ଅଥବା ସେମାନେ ବଟନ୍ ବିଶିଷ୍ଟ ଫୋନ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । ଜିଓ ଯଥେଷ୍ଟ କମ୍ ମୂଲ୍ୟରେ ୪ଜି ଜିଓଫୋନ୍ ପ୍ରଚଳନ କରି ଏହି ଦୁଇଟିଯାକ ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂର କରିଥିଲା । ଜିଓଫୋନ ଭାରତୀୟ ବଜାରରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠାରୁ ସଫଳ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି ।
ଲକଡାଉନ ସମୟରେ ଦେଶରେ ଜିଓ ଫାଇବର ସେବା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ବଡ ସାହାରା ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଥିଲା । ୱର୍କ ଫ୍ରମ୍ ହୋମ, କ୍ଲାସ ଫ୍ରମ୍ ହୋମ ଅଥବା ଇ ସପିଙ୍ଗ ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜିଓଫାଇବର ନିଜର ବିଶ୍ୱସନୀୟ ସେବା ଏବଂ ସ୍ପିଡ ବଳରେ କୌଣସି କାମ ଅଟକିବାକୁ ଦେଇନଥିଲା ।