ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସୋମବାର ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ‘ପ୍ରାଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠା’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବା ପରେ ଭଗବାନ ବାଳକ ରାମଙ୍କ ଚେହେରା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିବା ପରଠାରୁ ମହୀଶୂରର ମୂର୍ତ୍ତିଶିଳ୍ପୀ ଅରୁଣ ଯୋଗୀରାଜ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରହିଛନ୍ତି । ମୂର୍ତ୍ତିର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ, ବିଶେଷକରି ଏହାର ଆଖି ଏବଂ ହସ ଦେଖି ଲୋକମାନେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଉଥିବାବେଳେ ଯୋଗୀରାଜ ମୂର୍ତ୍ତିକୁ କିପରି ତିଆରି କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିବା ଆହ୍ୱାନ ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ଏକ ସାକ୍ଷାତ୍କାରରେ ଯୋଗୀରାଜ କହିଛନ୍ତି, ‘‘ମେରେ ଲଲା ନେ ମୁଜେ ଆଦେଶ ଦିୟା, ମୈନେ ଫଲୋ କିୟା’’ (ଭଗବାନ ରାମ ମୋତେ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ମୁଁ ଏହାକୁ ପାଳନ କରିଥିଲି) ।
ମୂର୍ତ୍ତିକୁ କିପରି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରାଯିବ ସେ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ସମୟରେ ଯୋଗୀରାଜ ଗତ ସାତ ମାସକୁ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ । ‘‘ମୋତେ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଲା ଯେ ମୂର୍ତ୍ତିଟି ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷପୁରୁଣା ରୂପର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ଶିଳ୍ପଶାସ୍ତ୍ରକୁ ପାଳନ କରିବ, ଯାହା ଏକ ଶିଶୁର ନିର୍ଦ୍ଦୋଷତାକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବ,’’ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
ଚେହେରାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ (ଆଖି, ନାକ, ଚିପୁଡ଼ି, ଓଠ, ଗାଲ ଇତ୍ୟାଦି) ମୂର୍ତ୍ତି ଜଗତର ପବିତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର ଶିଳ୍ପଶାସ୍ତ୍ରକୁ ଅନୁସରଣ କରିଥାଏ । ମୂର୍ତ୍ତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ ମନ୍ଦିର ଟ୍ରଷ୍ଟ ଅରୁଣ ଯୋଗୀରାଜଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାନଦଣ୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା, ତାହା ହେଉଛି:-
ହସୁଥିବା ମୁହଁ
ଦିବ୍ୟ ରୂପ
୫ ବର୍ଷର ସ୍ୱରୂପ
ରାଜକୁମାର/ଯୁବରାଜ ଚେହେରା
ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଖୁସି
ବିଗତ ଦୁଇଦିନ ହେଲା ଲୋକମାନେ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଭଲ ପାଉଥିବାରୁ ମୁଁ ଆନନ୍ଦିତ । ମୋ ମୂର୍ତ୍ତି ଚୟନ ହୋଇଛି ବୋଲି ଭାବିବା ଅପେକ୍ଷା ଲୋକଙ୍କୁ ଖୁସି ଦେଖିବା ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାମଲଲାଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ସମସ୍ତଙ୍କର; ଏହା କେବଳ ମୋର ନୁହେଁ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
“ଆମ ପରିବାର ଗତ ୩୦୦ ବର୍ଷ ଧରି ମୂର୍ତ୍ତିଶିଳ୍ପୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି, ଏବଂ ମୁଁ ନିଜକୁ ଭାଗ୍ୟବାନ ମନେକରୁଛି ଯେ ଭଗବାନ ରାମ ମୋତେ ଏହି କାମ ଦେଇଛନ୍ତି ।’’
“ଗତ ସାତମାସ ହେଲା ମୁଁ ଏହା ସହିତ ବହୁତ ଭାବପ୍ରବଣ ଭାବରେ ବିତାଇଥିଲି । ମୋର ଗୋଟିଏ ପୁଅ ଓ ଗୋଟିଏ ଝିଅ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ମୁଁ କେବଳ ମୋର ୭ ବର୍ଷର ଝିଅକୁ ମୂର୍ତ୍ତିର ଫଟୋ ଦେଖାଉଥିଲି ଏବଂ ପଚାରିଲି ଯେ ସେ କିପରି ଦେଖାଯାଉଛନ୍ତି; ସେ ଉତ୍ତର ଦେଉଥିଲା ‘ବଚ୍ଚେ ଜାଇସେ ହି ହୈ ଆପ୍ପା (ସେ ପିଲା ଭଳି ଦେଖାଯାଉଛନ୍ତି, ବାପା) ।’’
କେବଳ ମୂର୍ତ୍ତି ଶେଷ କରିବା ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ ବୋଲି ଯୋଗୀରାଜ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ; ସେ ଚାହୁଁଥିଲେ ଯେ ସବୁକିଛି ଠିକ୍ ଭାବେ ଚାଲିଯାଉ । “ନିର୍ମାଣ ହୋତେ ସମୟ ଅଲଗା ଥେ, ସ୍ତାପିତ ହୋନେ କେ ବାଦ ଅଲଗା ଥେ । ମୁଝେ ଲାଗା କି ୟେ ମେରା କାମ ନେହିଁ ହୈ । ୟେ ତୋ ବହୁତ ଅଲଗା ଦିଖତେ ହେ । ଭଗବାନ ନେ ଅଲଗା ରୂପ ଲେ ଲିଏ ହେ (ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ମୂର୍ତ୍ତିଟି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଭିନ୍ନ ଦେଖାଯାଉଥିଲା । ପ୍ରାଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ରାମଲାଲା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ଦେଖାଯାଉଛନ୍ତି ।
ରାମଲଲାଙ୍କ ହସ ଓ ଆଖି
ରାମଲଲାଙ୍କ ମଧୁର ହସ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରି ଯୋଗୀରାଜ କହିଥିଲେ ଯେ ପଥର ସାହାଯ୍ୟରେ ତୁମର କାମ କରିବାର କେବଳ ଗୋଟିଏ ସୁଯୋଗ ଅଛି । ମୋତେ ପିଲାମାନଙ୍କ ସହିତ ବହୁତ ସମୟ ବିତାଇବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା, ଏବଂ ମୁଁ ବାହ୍ୟ ଦୁନିଆରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଯାଇଥିଲି । ମୁଁ ଶୃଙ୍ଖଳା ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲି ଏବଂ ପଥରରେ ମଧ୍ୟ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ବିତାଇଥିଲି ବୋଲି ଯୋଗୀରାଜ କହିଛନ୍ତି ।
ଯୋଗୀରାଜ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ ଯେ ରାମଲଲାଙ୍କ ଆଖି ଠିକ୍ ଲାଗୁଛି କି ? “ଭାଭ (ଭାବନା)କୁ ପଥରରେ ଆଣିବା ସହଜ ନୁହେଁ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହା ସହିତ ବହୁତ ସମୟ ବିତାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ । ତେଣୁ ମୁଁ ସ୍ଥିର କଲି ଯେ ମୁଁ ପଥର ସହିତ ବହୁତ ସମୟ ବିତାଇବି, ମୋର ହୋମୱାର୍କ କରିବି, ପିଲାମାନଙ୍କର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ପଢ଼ିବି ଏବଂ ଅନ୍ୟ ସବୁକିଛି ରାମଲଲାଙ୍କ କାରଣରୁ ଘଟିବ ।’’
ଯୋଗୀରାଜଙ୍କ ପତ୍ନୀ ବିଜେତା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯୋଗୀରାଜ ଚେହେରା ଏବଂ ଶରୀରର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ପାଇଁ ମାନବ ଆନାଟୋମି ପୁସ୍ତକ ପଢ଼ିଥିଲେ, ଯାହା ମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଏତେ ବାସ୍ତବ ଦେଖାଇଥିଲା । ସେ ସ୍କୁଲକୁ ଯାଇ ପିଲା ଓ ଛୋଟ ପିଲାଙ୍କୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିବା ସହ ସେମାନେ କିପରି ହସନ୍ତି ତାହା ଗଭୀର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲେ ।
ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ଦୀପାବଳି ପାଳନ କରିବା ସମୟରେ ମୁଁ ଭାଗ୍ୟବାନ ହୋଇଥିଲି ଏବଂ ଛୋଟ ପିଲାମାନେ ଏହି ପର୍ବ ପାଳନ କରୁଥିବା ଦେଖିଥିଲି । ଏବଂ ସେଠାରୁ ମୋ ମନରେ ଏକ ଛବି ଥିଲା । ତେଣୁ ଆପଣ କହିପାରିବେ ଯେ ଭଗବାନ ରାମଙ୍କଠାରୁ ସବୁ କିଛି ଆସିଛି ।
“ମୁଁ ପଥରରେ ଯେକୌଣସି ମୁହଁକୁ ୨ ଘଣ୍ଟାରେ ଶେଷ କରିପାରିବି, କିନ୍ତୁ ଏଠାରେ ମୁଁ ଖାଲି ଥିଲି । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଦୀପାବଳି ଉତ୍ସବରୁ ଫେରିଲି, ଅଳଙ୍କାର ସମାରୋହ ସମୟରେ ମୁଁ ପିଲାମାନଙ୍କର କିଛି ଫଟୋ ଦେଖିଥିଲି । ଉପଯୁକ୍ତ ଆଲୋକ ଏବଂ ଭଲ ଚେହେରାର ହାବଭାବ ସହିତ ମୁଁ ପିଲାମାନଙ୍କର ଭଲ ଫଟୋ ପାଇଲି ।’’
