Categories
ବିଶେଷ ଖବର ବ୍ୟବସାୟ

ଓଡିଶା ବଜେଟ-୨୦୧୯, ଲୋକ କଲ୍ୟାଣ ଲାଗି ବହୁ ଯୋଜନା, ହେଲେ ଅର୍ଥ ଆସିବ କେଉଁଠୁ ?

କେଦାର ମିଶ୍ର

ଲୋକକଲ୍ୟାଣ ଓ ଜନମଙ୍ଗଳ ଯଦି ଆମ ସମ୍ବିଧାନର ମୌଳିକ ବିଚାର ବୋଲି ଆମେ ଗ୍ରହଣ କରୁ ତାହେଲେ, ଓଡିଶାର ଚଳିତ ବଜେଟ ସେ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏକ  ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ବଜେଟ। ସାରା ଦେଶରେ ଯେତେବେଳେ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର ଲାଗି ସରକାରୀ ପୁଞ୍ଜି ଲଗାଣ କମିଯାଉଛି ସେହି ସମୟରେ ଓଡିଶା ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ନିଜର କୃଷି ବଜେଟକୁ ତିନିଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି। ଚାଷୀଙ୍କ ସାମାଜିକ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି ଲାଗି ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏକ ଉପଯୋଗୀ ପଦକ୍ଷେପ। ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା, ଆଦିବାସୀ ଓ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ବିକାଶ, କୃଷି ଇତ୍ୟାଦି କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ଏହି ବଜେଟରେ ସର୍ବାଧିକ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଆଯାଇଛି। କାଳିଆ ଯୋଜନା(୫୬୧୧କୋଟି), ବିଜୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା(୧୨୦୩କୋଟି),ପାର୍ବତୀ ଗିରି ବୃହତ ଉଠା ଜଳସେଚନ ପ୍ରକଳ୍ପ(୧୭୭୭କୋଟି), ପ୍ରେରଣା ବୃତ୍ତି ଯୋଜନା(୧୪୨୫କୋଟି), ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମିଶନ(୧୩୬୫କୋଟି) ଇତ୍ୟାଦି ସିଧାସଳଖ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ ଓ ଜୀବିକା ଲାଗି ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ। ଶିଳ୍ପ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ ତୁଳନାରେ କୃଷି ତଥା ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ବଜେଟ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦେଇଛି। ବଜାର ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରାବଲ୍ୟ ସମୟରେ ଏମିତି ଏକ ନେହେରୁ ପରମ୍ପରାର ବଜେଟକୁ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞମାନେ “ବେକାର ବଜେଟ” ବୋଲି କହିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ। ଲୋକଙ୍କୁ ଦେବାକଥା ଏ ବଜେଟରେ ବହୁତ ଅଧିକ କୁହାଯାଇଛି। ତେବେ ନୂଆ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଦେବା ଅପେକ୍ଷା ଲୋକଙ୍କଠୁ ଅଧିକ ନେବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ଵ ଆରୋପ କରାଯାଇଥାଏ। ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କ ଏ ବଜେଟ ଅନେକାଂଶରେ ଏକ ସମାଜବାଦୀ ବଜେଟ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରିବ।

ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବଜେଟ ବିଶ୍ଳେଷଣର ଦୁଇଟି ଧାରା ସବୁବେଳେ ରହି ଆସିଛି। ଗୋଟେ ରାଜନୈତିକ ଧାରା ଓ ଅନ୍ୟଟି ଅର୍ଥନୈତିକ ଧାରା। ରାଜନୀତିରେ ଶାସକ ଦଳ ନିଜ ବଜେଟକୁ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ କହନ୍ତି ଓ ବିରୋଧୀ ଏହା ଲୋକ ବିରୋଧୀ ବୋଲି କୁହନ୍ତି। ହେଲେ ଏଥର ବଜେଟକୁ ଲୋକ ବିରୋଧୀ ବୋଲି କହିବାକୁ ବିରୋଧୀ ମଧ୍ୟ ସାହସ କରିନାହାନ୍ତି। ବଜେଟ ଆରମ୍ବହରୁ ଶେଷ ପର୍ୟନ୍ତ ଏତେ ଗୁଡିଏ ଲୋକକଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନା ଅଛି ଯେ, ତାକୁ ଲୋକବିରୋଧୀ କହିଲେ ଲୋକହସା ହେବା ସାର ହେବ! ତେବେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବଜେଟକୁ ନେଇ ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚରାଯାଇପାରିବ।ତେବେ ସେ ପ୍ରଶ୍ନ ବିରୋଧୀ ଦଳଙ୍କ ଭଳି ପଚାରିଲେ, ସେଟା ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ ଇ ହେବ। ଯେମିତି ରାଜ୍ୟର ନିଜସ୍ଵ ଟିକସ ଆୟ ୨୪.୮୮% କୁ ଇ କେବଳ ରାଜ୍ୟର ଆୟ ଓ ବାକି ସବୁ ଋଣ ତଥା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅନୁଦାନ ବୋଲି ବିରୋଧୀ ଦଳ କହୁଛନ୍ତି। ଏହା ଅର୍ଥନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ବାଚାଳ ଯୁକ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ। କେନ୍ଦ୍ର ରୁ ବିଭିନ୍ନ ଟିକସ, କର, ସେସ ଓ ରୟାଲିଟି ବାବଦକୁ  ରାଜ୍ୟ ୨୯.୫୫% ଅର୍ଥ ପାଇବ ଓ ଏହା ରାଜ୍ୟର ରାଜସ୍ୱ ଅଧିକାର। ଏହା କେନ୍ଦ୍ରର ଅନୁଦାନ ନୁହେଁ। କେନ୍ଦ୍ରର ଅନୁଦାନ ରାଜ୍ୟ ଆୟରେ ମାତ୍ର ୧୯.୯୮%। ବଜେଟକୁ କେନ୍ଦ୍ର ଆଭିମୁଖି ବୋଲି କହିବା ହୁଏତ ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭଲ ଶୁଭିପାରେ, ତେବେ ତାହା ଅସତ୍ୟ।

ତେବେ ବଜେଟର ସବୁଠୁ ଚିନ୍ତାଜନକ ଦିଗଟି ହେଉଛି ବଜେଟର ପାଖାପାଖି ୪୦% ଅର୍ଥ କେବଳ ପ୍ରଶାସନିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି। ମୋଟ ୧ ଲକ୍ଷ ୩୯ ହଜାର କୋଟିରୁ ପ୍ରଶାସନିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ବାବଦରେ ୫୭,୩୧୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ। ବାକି ୭୦,୬୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ବିଭିନ୍ନ କାର୍ୟକ୍ରମରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ। ଲୋକ କଲ୍ୟାଣ ଖର୍ଚ୍ଚ ତୁଳନାରେ ପ୍ରଶାସନିକ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ କମ କରିବା ସରକାରଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେବ ଉଚିତ ନୁହଁ କି? ଯଦିଓ ଏ କଥା ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ ଯେ ୨୦୦୭-୦୮ ମସିହା ବେଳକୁ ରାଜ୍ୟରେ ଲୋକକଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ମାତ୍ର ୫,୧୦୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିବା ବେଳେ ଆଜି ତାହା ୬୨,୦୦୦ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଅର୍ଥାତ ୧୨ ବର୍ଷରେ ଏହି ବ୍ୟୟ ବରାଦ ୧୨ ଗୁଣ ବଢିଛି। ରାଜ୍ୟର ରାଜସ୍ୱ ବଢିଛି ଓ ସମ୍ବଳ ଯୋଗାଡ କରିବାରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି। ନଚେତ ଏତେ ପରିମାଣରେ କାର୍ୟକ୍ରମ ଲାଗୁ କରିବା ସମ୍ଭବ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ।

ଋଣ ଆଣିବାକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ଗୁଡାଏ ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ତଥ୍ୟ ଦିଆ ଯାଉଛି। ୧୫.୬୮% ଋଣ ସେମିତି କିଛି ଉଦବେଗଜନକ ନୁହେଁ। ଋଣ ବିନା ଦେଶ ବା ରାଜ୍ୟର ଅର୍ଥନୀତି ଚାଲିବ ନାହିଁ। ତେବେ କମ ଋଣ କାଲେ କମ ସୁଧ ଦେବାକୁ ପଡିବ ଓ ସେଥିରୁ ବଳକା ଅର୍ଥ ଲୋକ କଲ୍ୟାଣ କାମରେ ଲାଗିପାରିବ। ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ଥିତିରେ ରାଜ୍ୟର ଋଣ ଭାର ଉତ୍କଟ ଅବସ୍ଥାରେ ନାହିଁ। ସରକାର ଚାହିଁଲେ ୨୫% ପର୍ୟନ୍ତ ଋଣ ଉଠାଇପାରିବେ।

ଏହି ବଜେଟକୁ ଲୋକଙ୍କ ବଜେଟ ବୋଲି କହିବାରେ କୌଣସି ଦ୍ଵିଧା ନାହିଁ। ତେବେ ସରକାର ସବୁବେଳେ ଦାତା ହୋଇ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା ଲୋକଙ୍କ ଅର୍ଥନୈତିକ ମାନବୃଦ୍ଧି କରାଇବାରେ ସହାୟକ ଭୂମିକା ନେବା ଜରୁରୀ। ରାଜ୍ୟର ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ୮-୮.୫% ରହୁଥିବାବେଳେ ଏଥିରୁ କର୍ମଯୋଗାଣ ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ। କର୍ମହୀନ ଅଭିବୃଦ୍ଧିରୁ ମୁକୁଳିବାର ବାଟ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ବାହାର କରିବାକୁ ପଡିବ ଓ ରାଜ୍ୟର ନିଜସ୍ଵ ରାଜସ୍ବକୁ ଅତି କମରେ ଆହୁରି ୧୦% ବଢାଇବାକୁ ପଡିବ।

Categories
Uncategorized

ବିଧାନସଭାର ବଜେଟ ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ : ଅଭିଭାଷଣ ରଖିଲେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଗଣେଶୀ ଲାଲ୍

ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି ବିଧାନସଭା ବଜେଟ୍ ଅଧିବେଶନ ।  ପଞ୍ଚଦଶ ବିଧାନସଭାର ଶେଷ ଅଧିବେଶନ ଆଜି ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଏହା ୧୨ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବ । ରାଜ୍ୟପାଳ ପ୍ରଫେସର ଗଣେଶୀ ଲାଲ ବଜେଟ୍‌ ଅଧିବେଶନର ଆରମ୍ଭରେ ଅଭିଭାଷଣ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ନବୀନ ସରକାରଙ୍କ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ପାଳିର ଶେଷ ବଜେଟ୍‌ ଅଧିବେଶନ୍‌ରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ ସରକାରଙ୍କ ଲୋକାଭିମୁଖୀ ଯୋଜନା ସହିତ ଓଡ଼ିଶାର ବିକାଶର ଗାଥା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।  ରାଜ୍ୟରେ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ଶିଳ୍ପାୟନ ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି ବୋଲି କହିବା ସହିତ ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଓଡ଼ିଶା ଦେଶରେ ନମ୍ବର ଓ୍ବାନ୍‌ ବୋଲି ରାଜ୍ୟପାଳ କହିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ନବୀନ ସରକାରଙ୍କ କଲ୍ୟାଣୀକାରୀ ଯୋଜନା ’ବିଜୁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ କଲ୍ୟାଣ ଯୋଜନା’ ରାଜ୍ୟର ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ଉପକୃତ କରାଉଛି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ନିକଟରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ନୂତନ ଯୋଜନା ‘କାଳିଆ’ ଚାଷୀ ଓ ଭାଗଚାଷୀଙ୍କୁ ପାଇଁ ଏକ ଉନ୍ନତ ପଦକ୍ଷେପ ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି ରାଜ୍ୟପାଳ । ସେହିପରି ‘ମମତା’ ଯୋଜନା ଜରିଆରେ ଓଡ଼ିଶାର ଗରିବ ଗର୍ଭବତୀ ଓ ପ୍ରସୂତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ଉତ୍ତମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା ସହ ସୁରକ୍ଷିତ ମାତୃତ୍ବ ପାଇଁ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମୂଳକ ବୋଲି ରାଜ୍ୟପାଳ କହିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ଅବହେଳିତ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋପବନ୍ଧୁ ସହାୟତା ଯୋଜନା, ଆଦିବାସୀ ବହୁଳ ଜିଲ୍ଲାରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଉନ୍ନୟନ ପରିଷଦ ଗଠନ କରାଯାଇଛି । ସେହିପରି ଶାଳ କଳାକାରମାନଙ୍କୁ ମାସିକ ୧୨୦୦ଟଙ୍କା ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ସହ ଶାଳ ପତ୍ର ଉପରେ ରୟାଲିଟି ଉଚ୍ଛେଦ ଏକ ଉତ୍ତମ ପଦକ୍ଷେପ ବୋଲି ରାଜ୍ୟପାଳ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟରେ ୨୮ଟି ଆଦର୍ଶ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ରାଜ୍ୟ ୫ଥର କୃଷିକର୍ମଣ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛି । ରାଜ୍ୟ ପୋଲାଭରମ୍‌ ଓ ମହାନଦୀ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ସହ ଲଢେଇ ମଧ୍ୟ ଜାରି ରଖିବ ବୋଲି ରାଜ୍ୟପାଳ ଶ୍ରୀଗଣେଶୀ ଲାଲ୍‌ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ କହିଛନ୍ତି ।

Categories
ବିଶେଷ ଖବର

କେନ୍ଦ୍ର ବଜେଟ-୨୦୧୯; ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଛୋଟ “କାଳିଆ” ଯୋଜନା

କେଦାର ମିଶ୍ର

ଆସନ୍ତା ମେ ମାସରେ ମୋଦୀ ସରକାରର କାର୍ୟକାଳ ପୂରିବାକୁ ଯାଉଥିବାରୁ ସଂସଦରେ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ବଜେଟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାର ଅଧିକାର ତାଙ୍କର ନାହିଁ। ତେଣୁ ଏକ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ବଜେଟକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ବଜେଟ ଭାବରେ ପରିବେଷଣ କରିବା ସହିତ ଏହାକୁ ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାରର ଏକ ଜରିଆ ଭାବରେ ସରକାର ବ୍ୟବହାର କରିଛନ୍ତି। ବଜେଟକୁ ନେଇ ବହୁ କଥା କୁହାଯାଇଛି ଓ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା ଦିନେ ଦୁଇ ଦିନ ଚାଲିଲା ପରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ। କିନ୍ତୁ ବଜେଟରେ ଦିଆ ଯାଇଥିବା ପ୍ରତିଶୃତିଗୁଡିକ ପାଳନ ହେବ କେମିତି?ଚଳିତ ବର୍ଷ  ଜୁନ ମାସ ପର୍ୟନ୍ତ ଏ ବଜେଟର ବୈଧାନିକ ସମୟସୀମା ରହିଥିବାରୁ ପାଞ୍ଚ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯନ୍ତ ଆୟକର ଛାଡ ଘୋଷଣାର ବାସ୍ତବ ରୂପାୟନକୁ ନେଇ ଆଜି ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ତେବେ ବଜେଟର ସବୁ ଦିଗକୁ ନଯାଇ, ଏହାର ଗୋଟିଏ ଦିଗ ବିଷୟରେ ତର୍ଜମା କରିବାକୁ ଆମେ ଚାହୁଁଛୁ।

ବଜେଟରେ କୃଷି ଓ କୃଷକର କଲ୍ୟାଣ ଲାଗି ଏକ ବଡ ଯୋଜନାର ଘୋଷଣା ହୋଇଛି ବୋଲି ବିଜେପି ସରକାର କହୁଛନ୍ତି। କଂଗ୍ରେସର ଋଣଛାଡ ଅସ୍ତ୍ରକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବାଲାଗି ଚାଷୀଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେବାକୁ ମୋଦୀ ସରକାର ତାଙ୍କର ଅନ୍ତରୀଣ ବଜେଟରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି। ତେବେ ଏହି ଯୋଜନା ସିଧାସଳଖ ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କ “କାଳିଆ” ଯୋଜନାର ଅନୁସରଣରେ କରାଯାଇଥିବା ଭଳି ମାନେ ହେଉଛି। ଓଡିଶା ସରକାର ଦୁଇଟି କିସ୍ତିରେ ଚାଷୀଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତାକୁ ବର୍ଷକୁ ଦଶ ହଜାର ଟଙ୍କା ସହାୟତା ରାଶି ଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରି ପ୍ରଥମ କିସ୍ତିର ପାଞ୍ଚ ହଜାର ଟଙ୍କା ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇ ସାରିଥିବା ବେଳେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏ ବାବଦରେ ପିଛିଲା ତାରିଖରୁ ଘୋଷଣା କରି ତିନୋଟି କିସ୍ତିରେ ଛଅ ହଜାର ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ନିଜର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରଖି ଯାହା କହିଛନ୍ତି ସେଥିରେ ରାଜନୀତିର ଗନ୍ଧ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ହିଁ ହେଉଛି ଏ ବଜେଟର ବାସ୍ତବତା। ଦିନକୁ ମାତ୍ର ୧୭ ଟଙ୍କାର ସହାୟତା ରାଶି ଯୋଗାଇ ଚାଷୀର କି ପ୍ରକାର ସହାୟତା କରାଯାଇପାରିବ?

ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କ କାଳିଆ ଯୋଜନା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିଶାନ ଯୋଜନାଠାରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ବ୍ୟାପକ ଓ ଚାଷୀ ଉପଯୋଗୀ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଯଦିଓ ଉଭୟ ଯୋଜନାରେ ନିର୍ବାଚନୀ ଗଣିତ ରହିଛି ତଥାପି ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାବରେ ଓଡିଶା ସରକାର ନିଜ ଯୋଜନାରେ ଭୂମିହୀନ ଚାଷୀ, ଭାଗ ଚାଷୀ ଓ କୃଷି ଶ୍ରମିକଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିଛନ୍ତି। କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କେବଳ ଦୁଇ ଏକରରୁ କମ ଜମି ଥିବା ଚାଷୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଏ ନାମମାତ୍ର ସହାୟତା ଦେବେ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ତେବେ ଏ ବାବଦରେ ହିତାଧିକାରୀ କେବେ ଚିହ୍ନଟ ହେବେ, କିଏ ତାଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଓ କେମିତି ଚାଷୀଙ୍କ ଖାତାରେ ପଇସା ଜମା ହେବ ସେ ବିଷୟରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଚିତ୍ର ଅସ୍ପଷ୍ଟ ରହିଛି। ଚଳିତ ମାସ କୌଣସି ବି ସମୟରେ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ଘୋଷଣା ହେବାକୁ ଥିବାରୁ, ଆଦର୍ଶ ଆଚରଣ ବିଧି ଲାଗୁ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଏହା ଯେ କାର୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରିବ ସେ ସମ୍ଭାବନା ବେଶ କ୍ଷୀଣ। ପୁନଶ୍ଚ ଏହାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଲାଗୁ କରିବେ ନା ସିଧାସଳଖ ଦିଲ୍ଲୀରୁ ଏହାକୁ ଲାଗୁ କରାଯିବ? କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ଭୂମି ଅଧିକାର ଓ ଚୂଡାନ୍ତ ହିତାଧିକାରୀ ତାଲିକା ରହିଛି କି?

ଜମି, ରାଜସ୍ୱ ଓ କୃଷି ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତୀୟ ଡାଟା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଗୁଡିକ ପାଖରେ ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ। ଏହାକୁ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଡାଟା ଗ୍ରୀଡ ମାଧ୍ୟମରେ ପରିଚାଳିତ କରାଯାଇପାରିବ କି? ଏ ସଙ୍କ୍ରାନ୍ତରେ ବହୁ ପ୍ରଶ୍ନ ରହିଛି, ଯାହାର ଉତ୍ତର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଭାଷଣରେ ନାହିଁ। ଓଡିଶାରେ ବିଜେପି କାଳିଆ ଯୋଜନାକୁ ତୀବ୍ର ଗାଳି ଗୁଲଜ କରିଛି। ଏବେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସେହି ଯୋଜନାର ଅନୁସରଣ କରିବା ପରେ ବିଜେପିର ରାଜ୍ୟ ନେତୃତ୍ୱ ଆଉ କଣ କହିବେ? ସେମାନେ ଏବେ ବଜେଟ ଓ ଜରୁରୀ କାଳୀନ ପାଣ୍ଠିରୁ ଟଙ୍କା ଆସିଥିବାକୁ ନେଇ କିଛି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଉଛନ୍ତି। ଜରୁରୀକାଳୀନ ପାଣ୍ଠିରୁ ଯେଉଁ ଅର୍ଥ ଯାଇଛି ତାହା ଆଇନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏଇ ସପ୍ତାହର ବଜେଟରେ ଭରଣା ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ। ତେଣୁ ତାକୁ ନେଇ ଅଯଥା ଯୁକ୍ତି କରିବାର କୌଣସି ଅର୍ଥ ନାହିଁ। ଏବେ କୃଷକଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେବାର ଯୋଜନା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ଶିଖିଛନ୍ତି ବୋଲି ଆମକୁ କହିବାକୁ ପଡିବ।

ତେବେ ଅସଲ କଥା ହେଉଛି, ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଏ ପ୍ରକାର ଆର୍ଥିକ ସହାୟତାରୁ ନିର୍ବାଚନୀ ଲାଭ ମିଳିବ କି? ଚାଷୀଙ୍କର ଯେଉଁ ମୌଳିକ ସମସ୍ୟା ଓ ହତାଶା ରହିଛି, ତାହା ଏ ପ୍ରକାର ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦ୍ଵାରା ସମାଧାନ ହେବନାହିଁ। ଜଳସେଚନ, ଉତ୍ପାଦନର ଯଥାର୍ଥ ମୂଲ୍ୟ, କୃଷି ବଜାର ଓ ଚାଷ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୁଞ୍ଜି ଲଗାଣ ଭଳି ଅନେକ ସମସ୍ୟା ରହିଛି ଯାହା ବିଷୟରେ ମୋଦୀ ସରକାର ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଧରି ନୀରବ ରହି ଆସିଛନ୍ତି। ଆଜି ହଠାତ ଏ ଦୁଇ ହଜାର ଟଙ୍କାର ଲଲିପପ ଦେଖାଇ ଚାଷୀଙ୍କ ଭୋଟ କିଣା ଉଦ୍ୟମ ବିଷୟରେ କୃଷକ ଓ କୃଷକ ସଙ୍ଗଠନ ଗୁଡିକ ବେଶ ଭଲ ଭାବରେ ଜାଣନ୍ତି।

Categories
ବିଶେଷ ଖବର ବ୍ୟବସାୟ

୨୦୧୯-୨୦ ବର୍ଷ ଲାଗି ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ବଜେଟ୍‌ ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କଲେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ପୀୟୂଷ ଗୋଏଲ

ସମୀକ୍ଷା ବ୍ୟୁରୋ

କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପୀୟୂଷ ଗୋଏଲ ଆଜି ଲୋକସଭାରେ ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଏକ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ବଜେଟ୍‌ ଆଗତ କରିଛନ୍ତି । ନୂତନ ବଜେଟ୍‌ରେ ମୋଟ ବ୍ୟୟ ପରିମାଣ ୨୭, ୮୪,୨୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ରଖାଯାଇଛି, ଯାହାକି ଚଳିତ ୨୦୧୮-୧୯ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୧୩.୩ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ । ଏଥିରେ ମୂଳଧନ ବ୍ୟୟ ପରିମାଣ ୩,୩୬.୨୯୨ କୋଟି ଟଙ୍କା ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଛି । ଆଗାମୀ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଲାଗି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ନିମେନ୍ତ ମୋଟ ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ୩,୨୭,୬୭୯ କୋଟି ଟଙ୍କା ସ୍ଥିର ହୋଇଛି । ରାଜକୋଷୀୟ ନିଅଣ୍ଟ ୨୦୨୦-୨୧ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ବିତ୍ତୀୟ ନିଅଣ୍ଟ ମୋଟ ଜିଡିପିର ୩.୪ ପ୍ରତିଶତ ରଖାଯିବାକୁ ବଜେଟ୍‌ରେ ସଂକଳ୍ପ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ଚଳିତ ୨୦୧୮-୧୯ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ସଂଶୋଧିତ ବଜେଟ୍‌ ଅଟକଳ ଅନୁସାରେ ବିତ୍ତୀୟ ନିଅଣ୍ଟକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ୩.୪ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏହା ୭ ବର୍ଷ ତଳେ ୬ ପ୍ରତିଶତରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ଗତ ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶରେ ୨୩୯ ବିଲିୟନ ଡଲାର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବୈଦେଶିକ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ହୋଇଛି ।

ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଗୋଏଲ୍‌ ତାଙ୍କ ବଜେଟ୍‌ ଅଭିଭାଷଣ ପ୍ରଦାନବେଳେ ମଧ୍ୟମବର୍ଗ ଓ ଚାଷୀକୂଳ ପାଇଁ ବଡ଼ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏକ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ବଜେଟ୍‌ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଚାଷୀ ଓ ମଧ୍ୟବିତ୍ତବର୍ଗ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ବଜେଟ୍‌କୁ ଅପେକ୍ଷା କରିପାରିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ କଲ୍ୟାଣମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ଆୟ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଏକ ଐତିହାସିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିଷାନ ସମ୍ମାନ ନିଧି ବା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିଷାନ ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ୨ ହେକ୍ଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜମି ଥିବା ଛୋଟ ଚାଷୀଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ଲାଭ ମିଳିବ ।

ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଆୟ ଦ୍ବିଗୁଣିତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଆଉ କେତେକ ବାସ୍ତବବାଦୀ ପଦକ୍ଷେପ ମଧ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ଶ୍ରୀ ଗୋଏଲ୍‌ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ରିହାତି ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ସୁଧ ରିହାତି ୨ଗୁଣ କରାଯିବ ।

ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପ୍ରଭାବିତ ଅଞ୍ଚଳର ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ବଡ଼ ଧରଣର ସୁଧ ରିହାତି ମିଳିବ । ସୁଧ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଯୋଜନାରେ ଦୁଇ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ଠିକ୍‌ ସମୟରେ ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିଥିବା ଚାଷୀଙ୍କୁ ଆଉ ତିନି ପ୍ରତିଶତ ଏହିପରି ମୋଟ ୫ ପ୍ରତିଶତ ସୁଧ ରିହାତି ମିଳିବ । ଇତିମଧ୍ୟରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ୨୨ଟି ପ୍ରମୁଖ ଫସଲ ଉପରେ ଉତ୍ପାଦନ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ସମର୍ଥନ ଯୋଗାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ୨୦୧୮-୧୯ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ କୃଷିଋଣ ପରିମାଣ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟଠାରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୧୧.୬୮ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିବ ବୋଲି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ।

ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଆୟକୁ ଦ୍ବିଗୁଣିତ କରିବା ଉପାୟ ସ୍ବରୂପ ଚଳିତ ବଜେଟ୍‌ରେ ମତ୍ସ୍ୟ ଓ ପଶୁପାଳନ ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ଅଧିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦିଆଯାଇଛି । ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ବିଭାଗ ଗଠନ ସକାଶେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ମତ୍ସ୍ୟ ଓ ପଶୁପାଳନ ଲାଗି ଚାଷୀଙ୍କୁ ୨ ପ୍ରତିଶତ ସୁଧ ରିହାତି ଦେବାକୁ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଗୋକୁଳ ମିଶନ ଲାଗି ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ସକାଶେ ୭୫୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ବଜେଟ୍‌ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ଦେଶୀୟ ପ୍ରଜାତିର ଗାଈ ସଂରକ୍ଷଣ ଲାଗି ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କାମଧେନୁ ଆୟୋଗ ଗଠନର ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖାଯାଇଛି ।

ମଧ୍ୟମ ବର୍ଗକୁ ଏକ ବଡ଼ ଉପହାର ସ୍ବରୂପ କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆୟକର ଛାଡ଼ ସୀମା ବାର୍ଷିକ ଅଢେଇ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାରୁ ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି । ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଡିଡକ୍ସନ ପରିମାଣ ୪୦ ହଜାରରୁ ୫୦ ହଜାର ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି । ବ୍ୟାଙ୍କ ଓ ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ ସଂଚୟ ଜମା ରାଶିରେ ମିଳୁଥିବା ସୁଧ ଉପରେ ଟିଡିଏସ୍‌ ରିହାତି ପରିମାଣ ୧୦ ହଜାରରୁ ୪୦ ହଜାର ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି । ଘରଭଡ଼ା ଉପରେ ଟିଡିଏସ୍‌ ପରିମାଣ ୧ ଲକ୍ଷ ୮୦ ହଜାରରୁ ୨ ଲକ୍ଷ ୪୦ ହଜାର ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି । ଅଧିକନ୍ତୁ, ନିଜ ଅଧୀନରେ ଥିବା ଦ୍ଵିତୀୟ ଘରର ନୋସନାଲ୍‌ ରେଣ୍ଟ ଉପରୁ ଟିକସ ଛାଡ଼ କରାଯିବା ବିଷୟ ଘୋଷଣା ହୋଇଛି ।  ଆୟକର ସେହିପରି ଅବସର ନେଉଥିବା କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ସକାଶେ ଗ୍ରାଚ୍ୟୁଇଟି ସୀମା ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ୩୦ ଲକ୍ଷଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଢାଇ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହା ଦ୍ଵାରା ପ୍ରାୟ ୩ କୋଟି ମଧ୍ୟବିତ୍ତ କରଦାତା ଲାଭ ପାଇବେ ଏବଂ ଏଥିଲାଗି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ୨୩ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର ଆର୍ଥିକ ବୋଝ ପଡ଼ିବ।

ନୂତନ ବଜେଟ୍‌ରେ ରେଳବାଇ ପାଇଁ ମୋଟ ବ୍ୟୟ ପରିମାଣ ୧ ଲକ୍ଷ ୫୮ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ୬୪ ହଜାର ୫୮୭ କୋଟି ଟଙ୍କାର ବଜେଟ୍‌ ସହାୟତା ଦେବେ । ଦିଲ୍ଲୀରୁ ବାରଣାସୀ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶର ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଦ୍ରୁତଗାମୀ ଟ୍ରେନ୍‌ – ୧୮ ଚଳାଚଳ କରିବ । ଏହି ଟ୍ରେନ୍‌ର ନାମ ଖରାଯାଇଛି ‘ବନ୍ଦେ ଭାରତ ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍‌ ।’

ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଲାଗି ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୩ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟୟ ବରାଦ କରାଯାଇଛି । ମନରେଗା ପାଇଁ ୬୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯିବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଶିକ୍ଷା ମିଶନ ଅଧୀନରେ ୨୦୧୯-୨୦ ବର୍ଷ ଲାଗି ୩୮,୫୭୨ କୋଟି ଟଙ୍କାର ବ୍ୟୟବରାଦ କରାଯାଇଛି, ଯାହାକି ଚଳିତ ବର୍ଷ ଅପେକ୍ଷା ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ । ସମନ୍ବିତ ଶିଶୁ ବିକାଶ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ବ୍ୟୟବରାଦ ଚଳିତ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୧୮ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୨୭, ୫୮୪ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି ।

ତଫସିଲଭୁକ୍ତ ଜାତି ଉପଜାତିର କଲ୍ୟାଣ ନିମେନ୍ତ ଉଦ୍ଦିଷ୍‌ଟ ବଜେଟ୍‌ରେ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ଧରଣର ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ତଫସିଲଭୁକ୍ତ ଜାତିଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ସକାଶେ ଆଗାମୀ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ନିମେନ୍ତ ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ୭୬,୮୦୧ କୋଟି ଟଙ୍କା ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି । ଯାହାକି, ଚଳିତ ବର୍ଷଠାରୁ ୩୫.୬ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ । ସେହିପରି ତଫସିଲଭୁକ୍ତ ଉପଜାତି ବର୍ଗର କଲ୍ୟାଣ ଲାଗି ବଜେଟ୍‌ ପରିମାଣ ୫୦,୦୮୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ଧାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି, ଯାହାକି  ଚଳିତ ୨୦୧୮-୧୯ ବର୍ଷର ବଜେଟ୍‌ଠାରୁ ୨୮ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ।

ପୁଞ୍ଜି ପ୍ରତ୍ୟାହାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜରିଆରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୮୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଆୟ କରିବେ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ପ୍ରକଟ କରିଛନ୍ତି । ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଗୋଏଲ୍‌ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ପ୍ରଶାସନରେ ସ୍ବଚ୍ଛତା ଆଣିବା ପାଇଁ ସରକାର ପଳାତକ ଆର୍ଥିକ ଅପରାଧୀ ବିଲ୍‌, ଦେବାଳିଆ ଓ ଦେବାଳିଆପଣ ସଂହିତା ଏବଂ ଜିଏସ୍‌ଟି ଭଳି ଐତିହାସିକ ଟିକସ ସଂସ୍କାରମାନ ଆଣିଛନ୍ତି । ସ୍ବଚ୍ଛ ଭାରତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବେ ବିଶ୍ବର ସର୍ବବୃହତ୍‌ ବ୍ୟବହାର ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ଦେଶର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୯୮ ପ୍ରତିଶତ ଏରିଆରେ ପରିମଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପହଞ୍ଚିଛି । ୫.୪୫ ଲକ୍ଷ ଗ୍ରାମକୁ ଖୋଲା ଶୌଚମୁକ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଛି । ମୋଟ ୧୭ ଲକ୍ଷ ଜନବସତି ମଧ୍ୟରୁ ୧୫ ଲକ୍ଷ ବସତିକୁ ପକ୍କା ରାସ୍ତା ନିର୍ମାଣ ହୋଇଛି । ଗରିବର ଗ୍ରାମକୁ ଏବେ ବସ୍‌ ଯାତାୟତ କରିପାରୁଛି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଗ୍ରାମସଡକ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବେଶ୍‌ ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି । ଏଥିଲାଗି ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ସକାଶେ ୧୯ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟବରାଦ କରାଯାଇଛି । ଦେଶର ଦୈନିକ ୨୭ କିଲୋମିଟର ସଡ଼କ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି, ଯାହାକି ପୂର୍ବ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକ ତୁଳନାରେ ୫ଗୁଣ ଅଧିକ । ଗତ ସାଢ ୪ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶରେ ୧୪୩ କୋଟି ଏଲ୍‌ଇଡି ବଲବ ବିତରଣ କରାଯାଇଛି । ଏହାଦ୍ବାରା ୫୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ବିଦ୍ୟୁତ ବିଲ୍‌ ବାବଦରେ ଲୋକମାନେ ସଂଚୟ କରିପାରିଛନ୍ତି । ଆସନ୍ତା ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୯ ସୁଦ୍ଧା ସବୁ ଆଗ୍ରହୀ ଘରକୁ ବିଜୁଳି ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ ବୋଲି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି।

ଭାରତ ଏବେ ବିଶ୍ଵର ଷଷ୍ଠ ବୃହତ୍‌ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଥିବାବେଳେ ଦେଶର ୫୦ କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶ୍ଵର ସର୍ବବୃହତ୍‌ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନ ଆରୋଗ୍ୟ ଯୋଜନା – ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ଅଧୀନରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଆଧୁନିକ ଚିକିତ୍ସା ସୁବିଧା ପାଇଛନ୍ତି, ଯାହାଦ୍ଵାରା ସେମାନଙ୍କର ୩ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ସଂଚୟ ହୋଇଛି ।

ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ସ୍ଵଚ୍ଛଳ କରିବା ଲାଗି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଗତ ୫ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୨.୬ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପୁନଃପୁଞ୍ଜିକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଲାଗୁ କରିଛନ୍ତି । ନୂତନ ପେନ୍‌ସେନ୍‌ ସ୍କିମ୍‌ – ଏନ୍‌ପିଏସ୍‌ ଅଧୀନରେ ଆସୁଥିବା କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ଦେୟ ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ତାଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ୧୦ରୁ ୧୪ ପ୍ରତିଶତକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି । ଇପିଏଫ୍‌ଓ ପକ୍ଷରୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶି ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ସକାଶେ ଅଢେଇ ଲକ୍ଷରୁ ୬ ଲକ୍ଷକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି । ଅଙ୍ଗନଓ୍ବାଡ଼ି ଓ ଆଶାକର୍ମୀମାନଙ୍କ ପାରିଶ୍ରମିକ ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଲାଗି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖିଛନ୍ତି ।

ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ସକାଶେ ବିଶ୍ଵର ସର୍ବବୃହତ୍‌ ପେନ୍‌ସନ୍‌ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଯୋଜନାର ନାମ ରଖାଯାଇଛି – ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରମଯୋଗୀ ମନ୍‌ଧନ୍‌ ଯୋଜନା । ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ଜଣେ ଶ୍ରମିକ ମାସକୁ ୧୦୦ ଟଙ୍କାରେ ଜମା ଦେବେ ଏବଂ ୬୦ ବର୍ଷ ପରେ ତାଙ୍କୁ ୩ ହଜାର ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାସିକ ପେନ୍‌ସନ୍‌ ମିଳିବ । ଏହି ଯୋଜନା ଚଳିତ ୨୦୧୮-୧୯ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରୁ ପାଇଲଟ୍‌ ଭିତ୍ତିରେ ଲାଗୁ କରାଯିବ । ବଜେଟ୍‌ରେ ଏଥିପାଇଁ ୫୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଅତିରିକ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଉଜ୍ଜ୍ବଳା ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେଇ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ବଜେଟ୍‌ ଅଭିଭାଷଣରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ସୁଦ୍ଧା ଦେଶରେ ୮ କୋଟି ଗରିବ ମହିଳାଙ୍କୁ ଏଲ୍‌ପିଜି ସଂଯୋଗ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ । ପ୍ରତି ଗରିବ ଘରକୁ ସ୍ଵଚ୍ଛ ଇନ୍ଧନ ଯୋଗାଇବ ଲକ୍ଷ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଥିବା ଏହି ଯୋଜନା ଦ୍ଵାରା ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ୬ କୋଟି ବିପିଏଲ୍‌ ମହିଳାଙ୍କୁ ଏଲ୍‌ପିଜି ସଂଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

ମୁଦ୍ରାଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ୧୫.୫୬ କୋଟି ୟୁନିଟ୍‌ କ୍ଷୁଦ୍ର ଋଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୭୦ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଉଦ୍ୟୋଗୀ ରହିଛନ୍ତି । କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର, ସୂକ୍ଷ୍ମ କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ମଧ୍ୟମ ଉଦ୍ୟୋଗଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ବାରା ଉତ୍ପାଦିତ ସାମଗ୍ରୀର ୨୫ ପ୍ରତିଶତ କ୍ରୟ ନିମେନ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖିଛନ୍ତି । ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ଛୋଟ ଓ ମଧ୍ୟମ ବିମାନ ବନ୍ଦର ଉଡ଼ାଣ ଯୋଜନାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଛି । ଫଳରେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଓ ନିମ୍ନ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରମାନେ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରେନ୍‌ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଶସ୍ତାରେ ବିମାନ ଯାତ୍ରା କରିପାରୁଛନ୍ତି । ସେହିପରି ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଜଳପଥରେ ଉତ୍ସଗୀକୃତ ମାଲ୍‌ ପରିବହନ ସେବା ଆରମ୍ଭ କରାଯିବାର ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉଛି ।

ଗତ ସାଢେ ଚାରିବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ମୋବାଇଲ୍‌ ନିର୍ମାତାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨ରୁ  ୨୬୮କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଏବେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ୧ ଲକ୍ଷ ଡିଜିଟାଲ୍‌ ଗ୍ରାମ ନିର୍ମାଣର ପ୍ରସ୍ତାବ ରଖିଛନ୍ତି । କୃତ୍ରିମ ବୌଦ୍ଧିକତା କ୍ଷେତ୍ରର ବିକାଶ ଲାଗି ୯ଟି ପ୍ରମୁଖ କ୍ଷେତ୍ର ବଛାଯାଇଛି ଏବଂ ଏଥିଲାଗି ଏକ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ । ଦେଶର ୧ କୋଟି ଯୁବକଙ୍କୁ କୌଶଳ ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ । ସେମାନେ ଆତ୍ମନିଯୁକ୍ତିର ସୁବିଧା ପାଇବେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଲାଗି ନିଯୁକ୍ତିର ସୁଯୋଜଗ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବେ ।

ଐତିହାସିକ ଟିକସ ସଂସ୍କାର ଜିଏସ୍‌ଟି ଆକଳନ ରଖି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଗୋଏଲ୍‌ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜିଏସ୍‌ଟି ଏବଂ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ପରେ ଆୟକର ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଦାଖଲକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୩.୭୯ କୋଟିରୁ ୬.୮୫ କୋଟିକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଟିକସ ପରିସର ୮୦ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । କମ୍ପୋଜିଟ୍‌ ସ୍କିମ୍‌ ଅଧୀନରେ ବ୍ୟବସାୟ ୟୁନିଟ୍‌ଗୁଡ଼ିକୁ ୧୮ ପ୍ରତିଶତ ବଦଳରେ ୬ ପ୍ରତିଶତ ଜିଏସ୍‌ଟି ବସାଯିବାକୁ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଛି । ୨୦୧୮-୧୯ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ମାସିକ ହାରାହାରି ୯୭,୧୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ରାଜସ୍ଵ ମିଳୁଛି । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନର ଟିକସ ଆଦାୟର ଧାରାକୁ ନେଇ ନଜର ରଖିଲେ ଜାନୁଆରୀରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ହାର ମାସିକ ୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ବଳିଯିବ । ଏଣୁ ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ ଜିଏସ୍‌ଟି ଆଦାୟ ହାର ଆହୁରି ବଢିବ ବୋଲି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଏକ ଉଜ୍ଜ୍ବଳ ଭବିଷ୍ୟତ ଆଶା କରୁଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏବେ ଜିଏସ୍‌ଟି ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଦାଖଲକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଅନ୍‌ଲାଇନ୍‌ କରାଯାଇଛି । ଆୟକର ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଦାଖଲ ପରେ ରିଫଣ୍ଡ୍‌ ଲାଗି ୨୪ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଫେରସ୍ତ ପାଇବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଉଛି । କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାର ମାନଙ୍କ ଗୃହ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଜିଏସ୍‌ଟି ପରିଷଧକୁ ଟିକସ ହାର କମ୍‌ ରଖିବା ସକାଶେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ପରେ ଦେଶରେ ୩.୩୮ ଲକ୍ଷ ଜାଲ୍‌ ଓ ନକଲି କମ୍ପାନୀର ପଞ୍ଜିକରଣ ରଦ୍ଦ କରାଯାଇଛି । ୧.୩ କୋଟି ଲୋକ ଆୟକର ନେଟ୍‌ଓ୍ବାର୍କ ମଧ୍ୟକୁ ଆସିଛନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ୫୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କାର କଳାଧନ ଜବତ ଅଥବା ବାଜ୍ୟାପ୍ତି କରାଯାଇଛି । ଭାରତ ଏବେ ୫ ଟ୍ରିଲିୟନ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି । ଅପରପକ୍ଷରେ ୩୬ଟି ମହତ୍ତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ସୀମାଶୁଳ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଇଛି । ଏହା ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଆହୁରି ମଜବୁତ୍‌ କରିବ । ଆଗାମୀ ୮ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆମ ଦେଶ ୧୦ ଟ୍ରିଲିୟନ୍‌ ଡଲାରର ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।

ଦେଶକୁ ଏକ ନୂତନ ଶିଖରରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଏବଂ ନ୍ୟୁ ଇଣ୍ଡିଆ ନିର୍ମାଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ ୨୦୧୯-୨୦ ବଜେଟ୍‌ରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଗୋଏଲ୍‌ ଏକ ଦଶସୂତ୍ରୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି  । ୧) ଭୌତିକ ଓ ସାମାଜିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ, ୨) ଡିଜିଟାଲ୍‌ ଭାରତ ଓ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ସୁଦୃଢ କରିବା, ୩) ଏକ ପ୍ରଦୂଷଣ ମୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଗଠନ, ୪) ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉଦ୍ୟୋଗୀକରଣର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ, ୫) ସ୍ବଚ୍ଛ ନଦୀ  ଓ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ପାନୀୟ ଜଳ, ୬) ବେଳାଭୂମି ଓ ସମୁଦ୍ର ଜଳରୁ ଶକ୍ତିର ବିକାଶ, ୭) ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧଶ ମହାକାଶରେ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ପଦାର୍ପଣ କରାଇବା ୮) ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନରେ ଭାରତକୁ ସ୍ବାବଲମ୍ବୀ କରାଇବା, ୯) ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରଦ ଭାରତ ଏବଂ ୧୦) ଛୋଟ ସରକାର, ସର୍ବୋତ୍ତମ ପ୍ରଶାସନ ।