Categories
ଆଜିର ଖବର ଜାତୀୟ ଖବର

ଏବେ ୧୮ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଜଣାପଡିବ ମୌସୁମୀର ସ୍ଥିତି, ଏକ ନୂତନ AI ମଡେଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲା IIT ଦିଲ୍ଲୀ 

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଏହି ବର୍ଷ ମୌସୁମୀ ପୂର୍ବାନୁମାନର ୮ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ କେରଳରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଯେଲ୍ଲୋ ୱାର୍ଣ୍ଣିଂ ଜାରି ହେବା ସତ୍ତ୍ୱେ ବର୍ଷା ହୋଇନଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର କୁଲୁ ଏବଂ ଧର୍ମଶାଳାରେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଘଟାଇଛି। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଦୁଇଜଣଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଛି, ୯ ଜଣ ନିଖୋଜ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ୨୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ସେଠାରେ ଫସି ରହିଛନ୍ତି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ସଠିକ୍ ପାଣିପାଗ ପୂର୍ବାନୁମାନ ପୂର୍ବରୁ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାନ୍ତା, ତେବେ ହୁଏତ ଏତେ କ୍ଷତି ହୋଇନଥାନ୍ତା।

ଏବେ ଏହା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ହେବ, କାରଣ IIT ଦିଲ୍ଲୀର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ନୂତନ କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା (AI) ଆଧାରିତ ମଡେଲ ବିକଶିତ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ୧୮ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ମୌସୁମୀର ଆଗମନର ପୂର୍ବାନୁମାନ କରିପାରିବ। ଏହି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କେବଳ ପୂର୍ବ ପାଣିପାଗ ପୂର୍ବାନୁମାନ ମଡେଲ ଅପେକ୍ଷା ଦ୍ରୁତ ନୁହେଁ, ବରଂ ଅଧିକ ସଠିକ୍। ଏଥିରେ ଟ୍ରାନ୍ସଫର୍ମର ନ୍ୟୁରାଲ ନେଟୱାର୍କ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି, ଯାହା ChatGPT ଭଳି ଆଧୁନିକ ସିଷ୍ଟମରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଏହି ଗବେଷଣାରେ ପ୍ରଫେସର ଡକ୍ଟର ସନ୍ଦୀପ ସୁକୁମାରନ୍, ପ୍ରଫେସର ହରିପ୍ରସାଦ କୋଡମାନା ଏବଂ ଦୁଇ ପିଏଚଡି ଗବେଷକ କେଏମ ଅନିରୁଦ୍ଧ ଏବଂ ପଙ୍କଜ ଏକାଠି କାମ କରିଛନ୍ତି।

ଏଆଇ ମଡେଲ କିପରି ଭଲ?:

ପ୍ରଫେସର ସନ୍ଦୀପ ସୁକୁମାରନ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ଟ୍ରାନ୍ସଫର୍ମର ମଡେଲ ବହୁତ ଉନ୍ନତ ଏବଂ ଆଧୁନିକ। ଗବେଷଣା ସମୟରେ ସେ ଜାଣିପାରିଲେ ଯେ, ଏହି ମଡେଲରେ ତ୍ରୁଟି ହାର (ତ୍ରୁଟି ବୃଦ୍ଧି) ପାରମ୍ପରିକ ମଡେଲ ତୁଳନାରେ ବହୁତ କମ୍। ଯେତେବେଳେ ଏହି ମଡେଲକୁ ଆମେରିକା, ବ୍ରିଟେନ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶର ପାଣିପାଗ ପୂର୍ବାନୁମାନ ମଡେଲ ସହିତ ତୁଳନା କରାଗଲା, ଏହା ଭଲ ପ୍ରମାଣିତ ହେଲା। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ପାରମ୍ପରିକ ମଡେଲକୁ ଚଲାଇବା ପାଇଁ ବଡ଼ ସୁପରକମ୍ପ୍ୟୁଟର ଏବଂ ଭାରୀ ସମ୍ବଳ ଆବଶ୍ୟକ, ଯେତେବେଳେ ନୂତନ ଏଆଇ ମଡେଲ ଗେମିଂ ଲାପଟପରେ ବ୍ୟବହୃତ ଏକ ସରଳ GPU ସହିତ ମଧ୍ୟ କାମ କରିପାରିବ। ଏହା କେବଳ ସମୟ ବଞ୍ଚାଇବ ନାହିଁ, ବରଂ ଅନେକ ସରକାରୀ ସମ୍ବଳ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚାଇବ। ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଭୂବିଜ୍ଞାନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପାଣ୍ଠି ଦିଆଯାଇଛି ଏବଂ ଦଳ ଭାରତୀୟ ପାଣିପାଗ ବିଭାଗ (IMD) ସହିତ ସହଯୋଗରେ କାମ କରୁଛି।

୫ ବର୍ଷର ତଥ୍ୟ ସହିତ କରାଯାଇଥିବା ଅଧ୍ୟୟନ

ପିଏଚଡି ସ୍କଲାର ଅନିରୁଦ୍ଧ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସେ ଗତ ୫ ବର୍ଷର ପାଣିପାଗ ତଥ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନ କରି ଏଆଇ ଆଧାରିତ ଟ୍ରାନ୍ସଫର୍ମର ମଡେଲକୁ ପାରମ୍ପରିକ ମଡେଲ ସହିତ ତୁଳନା କରିଛନ୍ତି। ଆମେରିକା ଏବଂ ବ୍ରିଟେନର ବିଦ୍ୟମାନ ମଡେଲଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଏହାକୁ ତୁଳନା କରି, ସେ ଗ୍ରାଫ ମାଧ୍ୟମରେ ବୁଝାଇଛନ୍ତି ଯେ, ଏଆଇ ମଡେଲ କେବଳ ଅଧିକ ସଠିକ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ସମୟ ଏବଂ ଟଙ୍କା ଉଭୟ ସଞ୍ଚୟ କରେ। ପାରମ୍ପରିକ ମଡେଲରେ, ସୁପର କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସାହାଯ୍ୟରେ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିବାକୁ ବହୁତ ସମୟ ଲାଗେ, ଯେତେବେଳେ ନୂତନ ଏଆଇ ମଡେଲ କିଛି ସେକେଣ୍ଡରେ ଫଳାଫଳ ଦେଇପାରେ।

୪୦ଟି ଘୂର୍ଣ୍ଣିଝଡ଼ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗବେଷଣା କରାଯାଇଥିଲା

ପିଏଚଡି ସ୍କଲାର ପଙ୍କଜ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ତାଙ୍କ ଗବେଷଣା ସମୟରେ ସେ ଚାରି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଘଟିଥିବା ୪୦ଟି ଘୂର୍ଣ୍ଣିଝଡ଼ର ପରୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ। ପାରମ୍ପରିକ ମଡେଲଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ କିଲୋମିଟର ବ୍ୟାସାର୍ଦ୍ଧ ମଧ୍ୟରେ ଘୂର୍ଣ୍ଣିଝଡ଼ର ଦିଗ ଏବଂ ସ୍ଥିତିର ପୂର୍ବାନୁମାନ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏଆଇ ମଡେଲ ଏହି ଦୂରତାକୁ ବହୁତ ପରିମାଣରେ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା। ପଙ୍କଜଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ପାରମ୍ପରିକ ମଡେଲ କିମ୍ବା ମେସିନ୍ ଲର୍ନିଂ ମଡେଲଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ୪ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଏବଂ ଏଥିରେ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରାକ୍ ପୂର୍ବାନୁମାନ ସଠିକ୍ ନୁହେଁ। ସେହି ସମୟରେ, AI ମଡେଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ଟ୍ରାକର ସଠିକ୍ ପୂର୍ବାନୁମାନ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିଛି। IIT ଦିଲ୍ଲୀର ନୂତନ AI ଆଧାରିତ ମଡେଲକୁ ଦେଶରେ ପାଣିପାଗ ପୂର୍ବାନୁମାନ ଦିଗରେ ଏକ ବିପ୍ଳବୀ ପଦକ୍ଷେପ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି। ଏହା ଲୋକଙ୍କୁ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସଠିକ୍ ପାଣିପାଗ ସୂଚନା ଯୋଗାଇବ। ସେହି ସମୟରେ, ସରକାରୀ ସମ୍ବଳ ମଧ୍ୟ ସଞ୍ଚୟ ହେବ। ଭବିଷ୍ୟତରେ, ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପୂର୍ବରୁ ସତର୍କତା ଦେବାରେ ଏପରି ମଡେଲଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ।

Categories
ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଜାତୀୟ ଖବର ବିଶେଷ ଖବର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ

ଆଇଆଇଟି ଦିଲ୍ଲୀ ପକ୍ଷରୁ ବିକଶିତ ହେଲା ବିଶ୍ୱର ସବୁଠୁ ଶସ୍ତା କୋଭିଡ ଡାଇଗ୍ନୋଷ୍ଟିକ କିଟ୍ ‘କରୋସିଓର’

ନୂୂଆଦିଲ୍ଲୀ, କେନ୍ଦ୍ର ମାନବ ସମ୍ବଳ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ରମେଶ ପୋଖରିୟାଲ ନିଶଙ୍କ ଆଜି ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟି ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠୁ ଶସ୍ତା ଆରଟି-ପିସିଆର ଭିତ୍ତିକ କୋଭିଡ-୧୯ ଡାଇଗ୍ନୋଷ୍ଟିକ କିଟ୍‌କୁ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋନିକ ମାଧ୍ୟମରେ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛନ୍ତି । ଏହି କିଟ୍‌କୁ ଆଇସିଏମ୍‌ଆର ଏବଂ ଡିସିଜିଆଇ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି । ଏହି ଅବସରରେ ବିଭାଗୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ସଂଜୟ ଧୋତ୍ରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । ଏହାଛଡା କେନ୍ଦ୍ର ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ସଚିବ ଅମିତ ଖରେ ଏବଂ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀ ଏହି କାର‌୍ୟ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗଦେଇଥିଲେ ।

ଏହି ଅବସରରେ ପୋଖରିୟାଲ ନିଶଙ୍କ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟି ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା ଏହି କୋଭିଡ-୧୯ କିଟ୍ ‘କରୋସିଓର’ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ଦିଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ । ଏବେ ଭାରତରେ ଶସ୍ତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱସନୀୟ ଟେଷ୍ଟିଂର ଆବଶ୍ୟକତା ଯଥେଷ୍ଟ ରହିଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା କରୋନା ମହାମାରୀ ସଂକ୍ରମଣକୁ ରୋକାଯାଇପାରିବ । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେଶୀ କାରିଗରୀ ଜ୍ଞାନକୌଶଳରେ ‘କରୋସିଓର’ କିଟ୍ ତିଆରି ହୋଇଛି । ଏହା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କିଟ୍‌ଠାରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଶସ୍ତା।

ଏହି କିଟ୍ ଆଇସିଏମ୍‌ଆରର ଅନୁମୋଦନ ଲାଭ କରିଛି ଏବଂ ଏହାର ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତାକୁ ଡିସିଜିଆଇ ଉଚ୍ଚପ୍ରଶଂସା କରିଛି । ଏହି କାଯ୍ୟ ପାଇଁ ସେ ଆଇଆଇଟି ଦିଲ୍ଲୀର ଗବେଷକ ଓ ଏଥିରେ ସଂପୃକ୍ତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଛନ୍ତି ।

ପ୍ରଫେସର ବିବେକାନନ୍ଦ ପେରୁମଲ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଟିମ୍‌ର ଗବେଷଣାରେ ଏହି କିଟ୍ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି । ଏଥିରେ ଗବେଷକ ପ୍ରଶାନ୍ତ ପ୍ରଧାନ, ଆଶୁତୋଷ ପାଣ୍ଡେ, ପ୍ରବୀଣ ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ସମେତ ଡଃ ଅଖିଳେଶ ମିଶ୍ର, ଡଃ ପାରୁଲ ଗୁପ୍ତା, ଡଃ ସୋନମ୍ ଧମିଜା, ପ୍ରଫେସର ମନୋଜ ମେନନ, ପ୍ରଫେସର ବିଶ୍ୱଜିତ କୁଣ୍ଡୁ ଓ ପ୍ରଫେସର ଜେମ୍‌ସ ଗୋମ୍‌ସ ପ୍ରମୁଖ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ସମଗ୍ର ଟିମ୍‌କୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନିଶଙ୍କ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଛନ୍ତି ।

ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ପୋଖରିୟାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଶସ୍ତା କିଟ୍ ଦ୍ୱାରା ସାଂପ୍ରତିକ ସଂକଟ ସମମୟରେ କୋଭିଡ ରୋଗୀଙ୍କୁ ଚିହ୍ୱଟ କରିବା ସହଜ ହେବ । ଏହି ‘କରୋସିଓର’ କିଟ୍‌କୁ ଦିଲ୍ଲୀର ନିଉଟେକ୍ ମେଡିକାଲ ଡିଭାଇସେସ୍ ସଂସ୍ଥା ତିଆରି କରୁଛି । ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନ ଆଇଆଇଟି ଭଳି ଏକ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଗୋଟିଏ ଘରୋଇ କଂପାନୀ ସହ ମିଶି ଏହି ମହାମାରୀ ସମୟରେ ଏ ଯେଉଁ କାର‌୍ୟ୍ୟଟି କରିଛି ତାହା ବେଶ୍ ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ଏହା ଦେଶର ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ । ଆଜିର ଏହି ଉନ୍ମୋଚନ ସହିତ ‘କରୋସିଓର’ କିଟ୍ ଦେଶର ଅଧିକୃତ ଟେଷ୍ଟିଂ ଲ୍ୟାବରେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଉପଲବ୍‌ଧ ହେବ ।

ଏହି କିଟ୍‌ର ଦାମ ୩୯୯ ଟଙ୍କା ରଖାଯାଇଛି । ଏହା ସହିତ ପରୀକ୍ଷାନିରୀକ୍ଷା ଖର୍ଚ୍ଚ ମିଶିଲେ କୋଭିଡ ଟେଷ୍ଟର ମୋଟ ଖର୍ଚ୍ଚ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କିଟ୍ ତୁଳନାରେ କମ୍ ରହିବ । ଏହି ଟେକ୍‌ନୋଲଜିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି କିଟ୍ ଉତ୍ପାଦନ କରିବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟି ୧୦ଟି କଂପାନୀକୁ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରଦାନ କରିଛି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ନିଶଙ୍କ କହିଛନ୍ତି । ଏହି ଅବସରରେ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଧୋତ୍ରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏବେ କରୋନା ଟେଷ୍ଟିଂର ଚାହିଦା ଯଥେଷ୍ଟ ବଢିଥିବାରୁ ଏହି ଶସ୍ତା ଓ ଉଚ୍ଚମାନର ‘କରୋସିଓର’ କିଟ୍ କରେନା ମୁକାବିଲାରେ ବିଶେଷ ସହାୟକ ହେବ ।

ଏହି କିଟ୍ ବିକାଶରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟି ଗବେଷକମାନଙ୍କ କାଯ୍ୟକୁ ସେ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି । ନବସୃଜନ ଓ ଉଦ୍ୟମୀତା, ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ ନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ସେଥିପାଇଁ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଟେକ୍‌ନୋଲଜି ଓ ନବସୃଜନକୁ ସରକାର ବ୍ୟାପକଭାବେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି ।

ସେ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟିର ୪୦ ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ଏବଂ ଟେକ୍‌ନୋଲଜି କେନ୍ଦ୍ର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ବିକାଶରେ ନୂଆ ଟେକ୍‌ନୋଲଜି ପ୍ରୟୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭୂମିକ ଗ୍ରହଣ କରିଆସୁଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ଗ୍ରାମୀଣ ଜନତା ବିଶେଷକରି ଗରିବ ଲୋକଙ୍କର ଉନ୍ନତି ଘଟିବା ସହ ଦେଶର ଅନ୍ତିମ ନାଗରିକ ପାଖରେ ସରକାରୀ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପହଞ୍ଚିପାରୁଛି । ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଚେତନା ସୃଷ୍ଟି ସହିତ ସେମାନଙ୍କୁ ଟେକ୍‌ନୋଲଜି ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଛନ୍ତି । ଯୁବ ସମାଜ ମଧ୍ୟ ଏଥିପ୍ରତି ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇ ଏଥିରେ ସାମିଲ ହୋଇଛି ।

ଏହି ଅବସରରେ ଉଦ୍‌ବୋଧନ ଦେଇ ସଚିବ ଖରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଡାଇଗ୍ନୋଷ୍ଟିକ କିଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ଆଇସିଏମ୍‌ଆର ଅନୁମୋଦନ ପାଇବାରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟି ପ୍ରଥମ ବୈଷୟିକ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ । ଏହା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଥମ ପ୍ରୋବ୍‌-ଫ୍ରି କିଟ୍‌ଭାବେ ଆଇସିଏମ୍‌ଆର ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇଛି । ସରକାରୀ ଡାକ୍ତରୀ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଏହାର ସେନ୍‌ସିଟିଭିଟି ଓ ସ୍ପେସିଫିସିଟି ଶତପ୍ରତିଶତ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ସେ ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟି ଏହି ଉଦ୍ୟମକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି ।

ଦିଲ୍ଲୀ ଆଇଆଇଟିର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପ୍ରଫେସର ଭି. ରାମଗୋପାଳ ରାଓ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି କିଟ୍ ନିର୍ମାଣରେ ଭାରତ ସରକାର, କେନ୍ଦ୍ର ମାନବ ସମ୍ବଳ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଆଇସିଏମ୍‌ଆର ପକ୍ଷରୁ ମିଳିଥିବା ସାହାଯ୍ୟ ସହଯୋଗ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ଏଥିପାଇଁ ସେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ସହଯୋଗ ଫଳରେ ଏଭଳି ଏକ ଉଚ୍ଚମାନର ଏବଂ ଶସ୍ତା କିଟ୍ ବିକଶିତ ହୋଇପାରିଛି । କରୋନା ବିରୋଧୀ ଲଢେଇରେ ସାମିଲ ହୋଇ ଆଇଆଇଟିର ଗବେଷକମାନେ ଅଧିକ ଗବେଷଣା କରି ନୂଆ ନୂଆ ଉପକରଣ ଉତ୍ପାଦନ ଜାରି ରଖିବେ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।