ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଫେବୃଆରୀ ୧ ତାରିଖ ୨୦୨୫ରେ ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ର ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ। ତାଙ୍କର ବଜେଟ୍ ଭାଷଣ ସକାଳ ୧୧ ଟାରୁ ଲୋକସଭାରେ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣଙ୍କ ଏହା ଅଷ୍ଟମ ବଜେଟ୍ ଭାଷଣ ହେବ। ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଜୋରସୋରରେ ଚାଲିଛି। ନିକଟରେ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରେ ହାଲୱା ସମାରୋହ ପରେ ବଜେଟର ଲକ୍ ଇନ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ସୂଚିତ କରେ ଯେ, ବଜେଟ୍ ଚୂଡାନ୍ତ ହୋଇଛି।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ଭଳି ଏଥର ମଧ୍ୟ ଦେଶର ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ବଜେଟ ଉପରେ ବହୁତ ଆଶା ରଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ବୃଦ୍ଧିର ଯୁଗରେ ସେମାନେ ବଡ଼ ଆଶା ରଖିଛନ୍ତି। ବଜେଟରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଘୋଷଣା କରାଯିବ ତାହା କେବଳ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବଜେଟ୍ ଭାଷଣ ପରେ ଜଣା ପଡିବ। ଏଠାରେ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ ବିଷୟରେ କହିବୁ। ବିଶ୍ଵରେ ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ କେଉଁଠାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେଲା, ଏହି ଶବ୍ଦ କେଉଁଠୁ ଆସିଲା ଏବଂ ଏହି ବଜେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା କ’ଣ ଥିଲା? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା….
ଏହି ଦେଶ ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲା:
ବଜେଟ୍ ଶବ୍ଦଟି ଲାଟିନ୍ ଶବ୍ଦ ‘ବୁଲଗା’ ରୁ ଆସିଛି। ଫରାସୀ ଭାଷାରେ ଏହାକୁ ବୁଗେଟ୍ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଉଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଏହି ଶବ୍ଦ ଇଂରାଜୀରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଲା, ଏହା ବୋଗେଟ ହୋଇଗଲା, ଯାହା ପରେ ବଜେଟ୍ କୁହାଗଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନକୁ ଆସୁଛି। ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱରେ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଆସେ, ସେତେବେଳେ ଇଂଲଣ୍ଡର ନାମ ପ୍ରଥମେ ଆସେ। ଏଠାରୁ ବଜେଟ୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ୧୭୬୦ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭରେ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏଠାରୁ ବଜେଟ୍ ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା ଏବଂ ଏହାକୁ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ସରକାରମାନେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ କେବେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା?:
ସ୍ୱାଧୀନତାର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତରେ ବଜେଟ୍ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କାଳରେ ୧୮୫୭ ର ବିଦ୍ରୋହ ପରେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଜଣେ ମହାନ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଜେମ୍ସ ୱିଲସନଙ୍କୁ ଭାରତକୁ ଡାକିଥିଲେ। ସେ ୭ ଏପ୍ରିଲ ୧୮୬୦ ରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ଦେଶର ସ୍ଵାଧୀନତା ପରେ ତତ୍କାଳୀନ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଆର.କେ ଷଣମୁଗମ୍ ଚେଟ୍ଟୀ ନଭେମ୍ବର ୨୬ ତାରିଖ ୧୯୪୭ ରେ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ବଜେଟ୍ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ।