କେଦାର ମିଶ୍ର
ଦୁଇ ଦିନ ତଳେ ଆମର ସଂସଦରେ ଦେଶର ମାନ୍ୟବର ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ଦେଶରେ ବଢି ଚାଲିଥିବା ଗଣ ଧର୍ଷଣ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ହେଉଥିବା ବର୍ବରୋଚିତ ହିଂସାକାଣ୍ଡ ବିରୋଧରେ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ କ୍ରୋଧ ଓ ଉଦବେଗ ସହିତ ସାରା ଦେଶବାସୀଙ୍କର ଭାବନା ଜଡିତ ରହିଛି। ହାଇଦ୍ରାବାଦରେ ଡାକ୍ତର ପ୍ରିୟାଙ୍କା ରେଡ୍ଡୀଙ୍କୁ ଯେଉଁ ପ୍ରକାର ନୃଶଂସ ଗଣ ଧର୍ଷଣ ପୂର୍ବକ ଜୀଅନ୍ତା ପୋଡି ମାରି ଦିଆଗଲା, ତାହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅମାନବୀୟ। ଏମିତି ଆହୁରି ଘଟଣା ଇତି ମଧ୍ୟରେ ଖବରର କେନ୍ଦ୍ରରେ ରହିଛି। ଓଡିଶାର ପୁରୀ ସହରରେ ମଧ୍ୟ ଏମିତି ଏକ ଜଘନ୍ୟ କାଣ୍ଡ ଘଟିଛି ଓ ଏହା ଆମର ବିବେକକୁ ବିଚଳିତ କରିଛି। କୌଣସି ସଭ୍ୟ ସମାଜ ଅମାନବୀୟ ଅପରାଧକୁ ଦେଖି ବିଚଳିତ ଓ କ୍ରୋଧିତ ହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ। ତେବେ ଅପରାଧକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖିବାକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ବିଚାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଅମାନବୀୟ ଓ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ହେଉ ବୋଲି ଦାବି କରିବା, ଆଉ ଏକ ପାଗଳାମିର ଲକ୍ଷଣ ବୋଲି କହିବାକୁ ଆମେ ବାଧ୍ୟ।
ଗୋଟେ ଖବର କାଗଜର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ସଂସଦରେ ଆମର ମାନ୍ୟବର ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧି ମାନଙ୍କର ଦାବି ଥିଲା “ପିଟି ପିଟି ମାରି ଦିଆଯାଉ, ଫାଶୀ ଦିଆଯାଉ, ନପୁଂଷକ କରି ଦିଆଯାଉ”। ରାଜ୍ୟସଭା ସଦସ୍ୟ ଜୟା ବଚ୍ଚନ ପାଦେ ଆଗକୁ ଯାଇ କହିଲେ, ଏ ପ୍ରକାର ଅପରାଧୀଙ୍କୁ ରାସ୍ତାରେ ପିଟି ପିଟି ମାରିଦେବା ଉଚିତ। ଏହା କଣ ଏକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରରେ ନ୍ୟାୟ ପାଇବାର ବାଟ? କିଏ ପିଟିବ, କେମିତି ପିଟିବ ଓ ପିଟି ପିଟି ମାରିଦେବା ପରେ କି ପ୍ରକାର ନ୍ୟାୟ ମିଳିବ? ଖୋଲାଖୋଲି ହିଂସାକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ଆମର ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ଭାବ ପ୍ରବଣ ହୋଇ ଏ ପ୍ରକାର ଯୁକ୍ତି ବାଢୁଛନ୍ତି ନା ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଆଇନକୁ ନେଇ ଭରସା ତୁଟି ଯାଇଛି?
ନୂଆ ପୋକ୍ସୋ ଆଇନ ଆସିଲା ପରେ ଧର୍ଷଣକାରୀଙ୍କ ଦଣ୍ଡ ପ୍ରମାଣିତ ହେଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦଣ୍ଡର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି। ତେବେ ତୁରନ୍ତ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଉ ବୋଲି ଯାହା କୁହା ଯାଉଛି, ତାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଲୋକେ ଯାହା କହୁଛନ୍ତି ତାକୁ ମାନି ନେଇ ବିନା ବିଚାରରେ ଜଣକୁ ଫାଶୀ ରେ ଝୁଲାଇ ଦିଆଯାଉ। ଏହା କୌଣସି ଆଇନରେ ବିଶ୍ଵାସୀ ସମାଜ କହି ପାରିବ କି? ଧର୍ଷଣ ଭଳି ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧକୁ ହିଂସ୍ର ଦଣ୍ଡ ମାଧ୍ୟମରେ ଯଦି ରୋକା ଯାଇ ପାରୁଥାନ୍ତା, ତାହେଲେ ଏ କଥା ସମ୍ଭବ ହିଁ ହୁଅନ୍ତା ନାହିଁ। ଦେଶରେ ଆଇପିସି ଓ ସିଆରପିସି ଲାଗୁ ହେବା ଆଗରୁ ଏମିତି ଜଙ୍ଗଲ ଆଇନ ସବୁ ରହିଥିଲା। ଅପରାଧୀଙ୍କୁ ଶୂଳିରେ ଚଢାଇବା, ପଥର ଫିଙ୍ଗି ମାରିବା ଭଳି ଦଣ୍ଡ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବହୁ ଆଗରୁ ଥିଲା। ସେଥିରେ ଅପରାଧ କମି ଯାଇଥିଲା କି?
ମଣିଷର ମନସ୍ତତ୍ତ୍ଵରେ ଅପରାଧର ଛାଇ ସବୁବେଳେ ରହି ଆସିଛି ଓ ରହିବ। ଏହାକୁ ସମୂଳେ ଲିଭାଇ ହେବନାହିଁ। ତେବେ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରିହେବ। ଅପରାଧୀକୁ ଦଣ୍ଡ ଦେବା ସହିତ ତାକୁ ସୁଧାରିବାର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆଧୁନିକ ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅପରିହାର୍ୟ ଅଂଶ ବିଶେଷ। ଅପରାଧୀକୁ ସବୁଠୁ ବିରଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଦିଆ ଯାଇଥାଏ। ଏହି ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସାମାଜିକ ଭାବ ପ୍ରବଣତାର ଚାପରେ ଖାରଜ କରିବା, ଏକ ଭୟଙ୍କର ଭୁଲ ହେବ। ଆମର ଭାବ ପ୍ରବଣତା ଅନେକ ସମୟରେ ଏକ ଭାସମାନ ଖବରକୁ ଆଧାର କରି ଗଢି ଉଠିଥାଏ। ଆମେ ପ୍ରିୟାଙ୍କା ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ଧର୍ଷଣ ଓ ହତ୍ୟାର ଖବର ପଢି କ୍ରୋଧିତ ଓ ବିଚଳିତ ହେଉଛୁ। ହେବା ସ୍ଵାଭାବିକ। ଏହାକୁ ନେଇ ଆମର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟ ଅପରିହାର୍ୟ। ହେଲେ ଆମର ଭାବ ପ୍ରବଣତା ଅନୁସାରେ ଆଇନ ଚାଲୁ ବୋଲି ଆମେ ବାଧ୍ୟ କରିପାରିବା ନାହିଁ।
ଆଇନ ସବୁବେଳେ ଅପରାଧୀକୁ ତାର ଅପରାଧ ପ୍ରମାଣିତ ହେବାଯାଏ, ଏକ ସୁଯୋଗ ଦେବା। ତାହାହିଁ ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ମାର୍ଗ। ତଳ ଅଦାଲତରୁ ସୁପ୍ରିମ କୋର୍ଟ ପର୍ୟନ୍ତ ଯାଇ ପାରିବାର ମୌଳିକ ଅଧିକାରରୁ କାହାକୁ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚିତ କରି ହେବନାହିଁ। ତେବେ ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ ସବୁର ତୁରନ୍ତ ବିଚାର ଲାଗି “ଫାଷ୍ଟ ଟ୍ରାକ କୋର୍ଟ” କଥା ଆମେ କହି ଆସୁଛୁ, ହେଲେ ତାହା କାର୍ୟକାରୀ ହେଉନାହିଁ। ଆମର ବିଚାର ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅନେକ ଗୁଡାଏ ବ୍ୟବସ୍ଥାଗତ ସମସ୍ୟା ରହିଛି। ତାକୁ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ ଆମେ ଉଦ୍ୟମ କାରୁନାହୁଁ। ନିର୍ଭୟା ଘଟଣା ପରେ ଭାରତର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତି ଜଷ୍ଟିସ ଜେ.ଏସ.ବର୍ମା ଓ ଜଷ୍ଟିସ ଲୀଲା ସେଠ କମିଟି ଯେଉଁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ସବୁ ଦେଇଥିଲେ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସରକାର ଓ ସଂସଦ ନିଜର ସଠିକ ଦାୟିତ୍ଵ ତୁଲାଇନାହାନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ବି ଏମିତି କିଛି ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ ଘଟୁଛି, ତାକୁ ନେଇ ଗୁଡାଏ ଭାବପ୍ରବଣ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ ବ୍ୟତୀତ ଏହାର ନିରାକରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆମେ କରି ପାରୁନାହୁଁ।
ଗଣ ଧର୍ଷଣ ଭଳି ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ ପଛରେ ଆମର ଉଗ୍ର ପୁରୁଷ ତାନ୍ତ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ନାରୀକୁ ଉପଭୋଗର ସାମଗ୍ରୀ ବୋଲି ଭାବିବାର ମାନସିକତା ବିଶେଷ ଭାବରେ ଦାୟୀ। ଏ ପ୍ରକାର ଅପରାଧୀ ମାସିକତାକୁ ଆମର ସମାଜ, ରାଜନୀତି ଓ ସଂସ୍କୃତିରେ ବାରମ୍ବାର ସ୍ଵୀକୃତି ମିଳୁଛି। ଏହା ପ୍ରଥମେ ବଦଳିବା ଦରକାର। ନାରୀ ଜିଲାବି କି ଚିକେନ ଟିକ୍କା ଓ ସେ ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗ୍ୟ ବୋଲି କହୁଥିବା ଗୀତକୁ ଆମେ କେବେ ବିରୋଧ କରିଛୁ କି? ନାରୀକୁ ବିଜ୍ଞାପନର ସବୁଠୁ ସହଜ ମାଧ୍ୟମ ବୋଲି କିଏ ଉପସ୍ଥାପନ କରୁଛି? ରାଜନୀତିରେ ମହିଳାଙ୍କର ସମାନ ଭାଗୀଦାରୀ ପାଇଁ ମହିଳା ସଂରକ୍ଷଣ ବିଲ କୁ କିଏ ବାରମ୍ବାର ବିରୋଧ କରୁଛି? ମନେ ରଖନ୍ତୁ, ରାଜନୈତିକ କ୍ଷମତା ବିନା ମହିଳାଙ୍କର ସାମୁହିକ ଶକ୍ତିର ବାସ୍ତବ ଉପଯୋଗ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ।
ଯେଉଁ ଆଇନ ଅଛି ତାର ସଠିକ ରୂପାୟନ କରି ପାରିଲେ, ଅପରାଧର ମାତ୍ରା କମିଯିବ। ଆଇନ ଓ ବିଚାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିରୋଧରେ ଠିଆ ହୋଇ କୌଣସି ସମାଜ ଅପରାଧ କମାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇନାହିଁ କି ହୋଇ ପାରିବ ନାହିଁ। ଯେଉଁ ସାଂସଦମାନେ ଏକ ହିଂସ୍ର ସମାଜ ଓ ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସପକ୍ଷରେ ଯୁକ୍ତି ବାଢୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ବୁଝିବା ଉଚିତ ଯେ, ଏକ ହିଂସ୍ର ସମାଜ ଅଧିକ ଅପରାଧୀ ତିଆରି କରିଥାଏ।
