Rail Budget 2021: ଏଥର ରେଳ ବଜେଟରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ୧,୧୦,୦୫୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟବରାଦ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ବଜେଟରେ ଏଥର ଏଲଏଚଭି କୋଚ ଚଳାଚଳ କରିବ ବୋଲି ନିଷ୍ପତି କରାଯାଇଛି। ସେହି ଅନୁସାରେ ବ୍ୟୟ ବରାଦ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି।
ରେଳ ଭିତ୍ତିଭୂମି
- ରେଳବାଇ ପାଇଁ ୧,୧୦,୦୫୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟବରାଦ କରାଯାଇଛି ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ୧,୦୭,୧୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ପୁଞ୍ଜି ବ୍ୟୟବରାଦ ରହିଛି।
- ଭାରତ ପାଇଁ ଜାତୀୟ ରେଳ ନୀତି(୨୦୩୦) : ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରେଳ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରାଯିବ।
- ଡିସେମ୍ବର, ୨୦୨୩ ସୁଦ୍ଧା ବ୍ରଡଗଜ ମାର୍ଗରେ ଶତପ୍ରତିଶତ ବିଦ୍ୟୁତିକରଣ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବ।
- ବ୍ରଡଗଜ ମାର୍ଗ କିମି (ଆରକେଏମ) ବିଦ୍ୟୁତିକରଣ ୨୦୨୧ ସୁଦ୍ଧା ୭୨ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ ୪୬,୦୦୦ ଆରକେଏମ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିବ
- ପଶ୍ଚିମ ସମର୍ପିତ ମାଲ କରିଡର (ଡିଏଫସି) ଏବଂ ପୂର୍ବ ଡିଏଫସିକୁ ଜୁନ ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧା କାର୍ୟ୍ୟକ୍ଷମ କରାଯିବ। ଏହାଫଳରେ ପରିବହନ ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ ପାଇବ ଏବଂ ମେକ ଇନ ଇଣ୍ଡିଆ ରଣନୀତିକୁ ସହାୟତା ମିଳିପାରିବ।
- ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଯୋଜନା :
- ୨୦୨୧-୨୨ରେ ପୂର୍ବ ଡିଏଫସିକୁ ସୋନନଗର-ଗୋମୋ ସେକ୍ସନ (୨୬୩.୭କିମି) ପିପିପି ମୋଡରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ।
- ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମର୍ପିତ ମାଲ କରିଡର ପ୍ରକଳ୍ପ-
- ଖଡ଼ଗପୁରରୁ ବିଜୟୱାଡ଼ା ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ପୂର୍ବ ତଟ କରିଡର
- ଭୁସାବଲରୁ ଖଡ଼ଗପୁର ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ସେଠାରୁ ଦାନକୁନୀ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ପୂର୍ବ-ପଶ୍ଚିମ କରିଡର
- ଇଟାସିରୁ ବିଜୟୱାଡ଼ା ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ କରିଡର
- ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ସୁଗମତା ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ଉପାୟ
- ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଉନ୍ନତ ଯାତ୍ରାର ଅନୁଭବ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଲାଗି ଯାତ୍ରୀବାହୀ ମାର୍ଗରେ ସୌନ୍ଦର୍ୟ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଡିଜାଇନ ହୋଇଥିବା ବିଷ୍ଟାଡୋମ ଏଲଏଚଭି କୋଚ ଚଳାଚଳ କରାଯିବ।
- ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇର ଅଧିକ ଘନତ୍ୱ ନେଟଓ୍ବର୍କ ଏବଂ ଅଧିକ ଉପଯୋଗ କରାଯାଉଥିବା ନେଟଓ୍ବର୍କ ରୁଟଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ବୟଂଚାଳିତ ଟ୍ରେନ ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ, ଯାହା ମାନବୀୟ ତ୍ରୁଟି କାରଣରୁ ଟ୍ରେନ ଧକ୍କା ଭଳି ଦୁର୍ଘଟଣାକୁ ସମାପ୍ତ କରିବ।
ସହରାଞ୍ଚଳ ଭିତ୍ତିଭୂମି
- ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ସେବା ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ବସ ସେବା ସୁବିଧା ବଢ଼ାଇବା ଜରିଆରେ ସାର୍ବଜନୀନ ପରିବହନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି କରାଯିବ
- ନୂଆ ଯୋଜନାରେ ୧୮୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କରାଯାଇ ସହରାଞ୍ଚଳ ବସ ସେବାରେ ଉନ୍ନତିକରଣ କରାଯିବ:
- ଅଭିନବ ପିପିପି ମଡେଲରେ ୨୦,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ବସ ଚଳାଯିବ।
- ଅଟୋମୋବାଇଲ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରାଯିବା ସହିତ ଆମର ଯୁବକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରାଯିବ।
- ମୋଟ ୭୦୨ କିମି ପାରମ୍ପରିକ ମେଟ୍ରୋ କାର୍ୟ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି ଏବଂ ଆହୁରି ୧୦୧୬ କିମି ମେଟ୍ରୋ ଏବଂ ଆରଆରଟିଏସ ୨୭ ସହରରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଛି।
- ଦ୍ବିତୀୟ ଏବଂ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ ସହରରେ ଶସ୍ତାରେ ମେଟ୍ରୋରେଳ ସେବା ସେବା ଯୋଗାଇ ଦେବା ଲାଗି ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ‘ମେଟ୍ରୋ ଲାଇଟ’ ଏବଂ ‘ମେଟ୍ରୋ ନିଓ’ ସେବା କାର୍ୟ୍ୟକାରୀ କରାଯିବ।
- ଯେଉଁ ଯୋଜନା ଲାଗି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବଜେଟରେ ସହାୟତା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି, ତାହା ନିମ୍ନ ପ୍ରକାରରେ-
- ୧,୯୫୭.୦୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ୧୧.୫ କିମି ଲମ୍ବ କୋଚି ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ଫେଜ-୩
- ୬୩,୨୪୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ୧୧୮.୯ କିମି ଲମ୍ବ ଚେନ୍ନାଇ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ଫେଜ-୨
- ୧୪,୭୮୮ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ୫୮.୧୯ କିମି ଲମ୍ବ ବେଙ୍ଗଲୁରୁ ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ଫେଜ-୨ ଏ ଏବଂ ୨ବି
- ୫,୯୭୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ନାଗପୁର ମେଟ୍ରୋ ରେଳ ପ୍ରକଳ୍ପ ଫେଜ-୨ ଏବଂ ୨୦୯୨ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ନାସିକ ମେଟ୍ରୋର ନିର୍ମାଣ
ବିଦ୍ୟୁତ ଭିତ୍ତିଭୂମି
- ବିଗତ ୬ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସଂଯୋଗ କ୍ଷମତାରେ ୧୩୯ ଜିଗାଓ୍ବାଟ୍ସ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି ଏବଂ ୧.୪୧ ଲକ୍ଷ କିମି ଅତିରିକ୍ତ ଟ୍ରାନ୍ସମିଶନ ଲାଇନ ଯୋଡ଼ାଯାଇଛି, ୨.୮ କୋଟି ଅତିରିକ୍ତ ଘରକୁ ବିଦ୍ୟୁତ ସଂଯୋଗ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଛି।
- ଏପରି ଫ୍ରେମଓ୍ବର୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯିବ ଯେଉଁଥିରେ ବିଦ୍ୟୁତ ବିତରକ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ଏବଂ ଉପଭୋକ୍ତଙ୍କୁ ବିକଳ୍ପ ଚୟନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିବ।
- ଆଗାମୀ ୫ ବର୍ଷରେ ୩,୦୫,୯୮୪ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ଏକ ସ୍ବଚ୍ଛ ଏବଂ ସୁଧାର ଆଧାରିତ ତଥା ପରିଣାମ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିଦ୍ୟୁତ ବିତରଣ କ୍ଷେତ୍ର ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ।
- ୨୦୨୧-୨୨ରେ ଏକ ବୃହତ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ଏନର୍ଜୀ ମିଶନ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବ।