Tag: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ସତ୍ ଲୋକଙ୍କର ସଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆପଣ କେବେବି ଭାନ୍ତୁ ନାହିଁ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ସତ ଲୋକେ ଥିବେ। ଚାଣକ୍ୟ କେତେକ ଉଦାହରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ମାଣିକ ହେଉଛି ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥର ଯାହା ପାହାଡରେ ଥାଏ। ହେଲେ ସବୁ ପାହଡରେ ମାଣିକ ମିଳେ ନାହିଁ। ସେହିପରି ମୋତି ହେଉଛି ଏକ ଜୀବଜ ପଦାର୍ଥ। ଏହା ଶାମୁକାରୁ ମିଳିଥାଏ। ହେଲେ ସବୁ ଶାମୁକାରୁ ମୋତି ମିଳି ନ ଥାଏ। ଚନ୍ଦନ କାଠରୁ କେବଳ ଚନ୍ଦନ ବାହାରିବ, ହେଲେ ସବୁ କାଠରୁ ଚନ୍ଦନ ବାହାରିବ ନାହିଁ।

ସେଥିପାଇଁ ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ସତ୍, ଭଦ୍ର, ଶିକ୍ଷିତ, ଜ୍ଞାନୀ, ଚରିତ୍ରବାନ, ଧର୍ମପରାୟଣ, ମାର୍ଜିତ ହୋଇଥିବ ବୋଲି କେବେ ଭାବିବେ ନାହିଁ।

ଭୁବନେଶ୍ବର: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ବହୁ ଅଦ୍ଭୁତ ତଥା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷଣୀୟ କଥା କହିଛନ୍ତି। ଶହଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଏହି ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଆଜି ବି ବେଶ୍ ଉପକାରିତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି। ସେ ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ଘଟୁଥିବା ପ୍ରତିଟି ଘଟଣାର ଶିକ୍ଷଣୀୟ କଥାକୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ଏହି ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିଛନ୍ତି।

ସେହିପରି ବାପାମା ନିଜ ସନ୍ତାନକୁ କିପରି ପାଳନ କରିବେ ସେ ନେଇ ଅଦ୍ଭୁତ ଉପଦେଶ ଚାଣକ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ଯାହା ପ୍ରତିଟି ପିତାମାତା ଜାଣିବା ଉଚିତ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପିଲାଙ୍କୁ ଜନ୍ମରୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ନେହ ପ୍ରଦାନ କରିବେ। ଏହାପରେ ଦଶ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ଶାସନ କରିବା ଉଚିତ।

ଷୋହଳ ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ ତାହା ସହିତ ମିତ୍ରତା ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଦାନ କରିବେ। ଏହାଦ୍ବାରା ଶିଶୁଟି ପିଲାଟି ଦିନରୁ ବାପାମାଙ୍କ ପ୍ରତି ସ୍ନେହ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା ପରିଲକ୍ଷିତ ହେବ। ପିଲାଟି ବୟସ ହେବା ପରେ ତାହାକୁ ଯଦି ଶାସନ କରିବେ ତେବେ ସେ ତାହା ଗ୍ରହଣ କରିବ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ କେଉଁ ବୟସରେ ପିଲାମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କଣ କରିବା ଉଚିତ ତାହା ସୁନ୍ଦର ଭାବ ଚାଣକ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି।

ଭୁବନେଶ୍ବର: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ବହୁ ଅଦ୍ଭୁତ ତଥା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷଣୀୟ କଥା କହିଛନ୍ତି। ଶହଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଏହି ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଆଜି ବି ବେଶ୍ ଉପକାରିତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି। ସେ ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ଘଟୁଥିବା ପ୍ରତିଟି ଘଟଣାର ଶିକ୍ଷଣୀୟ କଥାକୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ଏହି ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିଛନ୍ତି।

ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ସେ ମୁର୍ଖ ସହିତ ବ୍ୟବହାର କିପରି କରିବ ସେ ନେଇ ସୁନ୍ଦର ଉପସ୍ଥାପନା କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିବା କ୍ଷମତା ନ ଥିବ, ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଯଦି କେହି ପାଠପଢାଇବ ତେବେ ତାହା ବଡ ଭୁଲ ହେବ।

ଏହାର ଉଦାହରଣ ଦେଇ ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି ଜଣେ ଅନ୍ଧଙ୍କୁ ଆପଣ ଦର୍ପଣ ଦେଖାଇବେ ତେବେ ସେଥିରେ କାହାର କିଛି ଲାଭ ହେବ ନାହିଁ। ବରଂ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ଧକୁ ଦର୍ପଣ ଦେଖାଇବ ସେ ଜଣେ ମୁର୍ଖ ବୋଲି କହିବାକୁ ହେବ। ଠିକ ସେହିପରି ମୁର୍ଖକୁ ଜ୍ଞାନ ଦେବା ଜ୍ଞାନୀଲୋକଙ୍କର ମୁର୍ଖାମୀପଣ ବୋଲି କୁହାଯିବ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଯିଏ ଜୀବନରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ନୀତି ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ, ସେ ସଫଳତାର ପଥରେ ପହଞ୍ଚିଥାଏ। ମହାନ ରାଜନୈତିକ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ଆଜିର ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ରହିଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ ସଫଳତା ସହିତ ମାନ ସମ୍ମାନ ପାଇବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି। ସମାଜରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ସେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନିଶ୍ୱାସରେ ପଦକ୍ଷେପ ନିଅନ୍ତି। ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ଗୋଟିଏ ନୀତିରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମାନବ ଜୀବନରେ ସବୁବେଳେ ଗୋଟିଏ ଜିନିଷକୁ ଭୟ କରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ମାନବ ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଭୟ କ’ଣ?

– ଧନ ଏବଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷର ଇଚ୍ଛା। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ରୋଜଗାର ଦ୍ଵାରା ଧନପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ମାନ ସମ୍ମାନ ପାଇବା ସହଜ ନୁହେଁ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ନିନ୍ଦା ଅପବାଦ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଭୟ ଅଟେ।

– ଅପବାଦର ନିଆଁ ମନୁଷ୍ୟର ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦିଏ। ବଦନାମ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ ଅନ୍ୟ ଲୋକଙ୍କ ସହ ଆଖିରେ ଆଖି ମିଶାଇ କଥା ହୋଇପାରେନାହିଁ। ଜୀବନରେ ଥରେ ଅପବାଦର ଦାଗ ଲାଗିଲେ, ଲଜ୍ଜାଜନକ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିବାକୁ ପଡେ।

– ଅପବାଦ ଏପରି ଏକ ଜିନିଷ ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅନେକ ଜୀବନ ପାଇଁ ଛାଡି ନଥାଏ। ଏହାର ଭୟ ମଣିଷକୁ ଆଘାତ ଦେଇଥାଏ, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଅନେକ ଥର ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ଚାରି କାନ୍ଥରେ ବନ୍ଦୀ କରିଦିଏ ଯାହାଦ୍ୱାରା କେହି ତାଙ୍କୁ ହୀନ ଭାବନାରେ ଦେଖିପାରିବ ନାହିଁ। ଯଦି ଏହା ମନ ଉପରେ ଅଧିକ ଚାପ ଦେଇଥାଏ, ବେଳେବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖକୁ ଯାଏ।

ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯଦି ଏକ ବୁନ୍ଦା ଲେମ୍ବୁ ରସ କ୍ଷୀରରେ ମିଶ୍ରିତ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ସମଗ୍ର କ୍ଷୀରକୁ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ। ଅପବାଦର ଭୟ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପ୍ରକାର ହୋଇଥାଏ। ପରିଷ୍କାର ପ୍ରତିଛବି ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜୀବନରେ ଅପବାଦର ଦାଗ ଥରେ ଲାଗିଗଲେ ତାଙ୍କ ଜୀବନକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦିଏ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ରହିଛି ଯେ , ଯଦି ଆପଣ କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ବ ପୂର୍ଣ୍ଣ କାମଟିଏ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ତେବେ ତାହାକୁ ବାହାରେ ପ୍ରଘଟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ଏକ ଭଲ କାମ ବା ଚାକିରୀ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଠା କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ ତାହା ସଫଳ ହେବା ପରେ କୁହନ୍ତୁ। ଆପଣଙ୍କ କାମ ଶେଷ ନ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଯଦି ପ୍ରଘଟ କଲେ ତେବେ ତାହା ଆଉ ହେବ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଆପଣଙ୍କ କାମ ଗୋପନରେ କରନ୍ତୁ। ଏହି କାମରେ ଯଦି କାହାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଏ ତେବେ ତାଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତୁ। କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ କାହା ସହିତ ନୁହେଁ।

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଆଉ ଏକ କଥା କହିଛନ୍ତି। ତାହା ହେଲା ଯଦି କୌଣସି କାମ ପୂର୍ବରୁ ଆପଣ ପ୍ରଘଟ କଲେ ଏବଂ କାମଟି ପରେ ବିଫଳ ହେଲା, ତେବେ ଆପଣ ଲୋକହସା ହେବେ। ଆପଣଙ୍କ କାମଟି ସଫଳ ହେବେ କି ନାହିଁ ତାହା କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଚାଲାକ ବ୍ୟକ୍ତି କେବେ ବି ନିଜର କାମ ସଫଳ ବା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନ ହେବା ପୂର୍ବରୁ କାହାକୁ କହେ ନାହିଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ପ୍ରତ୍ୟେକ ମଣିଷର କିଛି ଶକ୍ତି ଏବଂ ଦୁର୍ବଳତା ଥାଏ। ଜୀବନରେ ସଫଳ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ହୋଇଥାଏ, ଯିଏ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ବିଚାର କରେ। କେଉଁଟି ଠିକ୍ ଏବଂ କେଉଁଟି ଭୁଲ୍ ତାହା ଜାଣିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଆପଣ କେବଳ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିସ୍ଥିତିର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବେ। ବିଜୟ ଏବଂ ପରାଜୟ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ସହିତ ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭର କରେ। ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ, କେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ ପରାସ୍ତ ହେବା କଷ୍ଟକର, ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା…

ଜୀବନରେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ସିଦ୍ଧ ନୁହନ୍ତି। ତ୍ରୁଟି ସବୁଠୁ ଅଧିକ ଘଟେ। କିନ୍ତୁ ଭୁଲଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଏବଂ ତାହାଠାରୁ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିବା ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସହଜ ନୁହେଁ। ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଏହି ସାହସ କରିପାରିବେ। ଏହି ବାକ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଭୁଲକୁ ବିବେଚନା କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କେହି ସାମ୍ନା କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ।

ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଯିଏ ନିଜର ଭୁଲଗୁଡ଼ିକର ପୁନର୍ବିଚାର କରେ, ସେ କେବେହେଲେ ହାର ମାନି ପାରିବ ନାହିଁ। କାରଣ ସେ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ଏହି ପ୍ରକୃତିର ଲୋକମାନେ ଭୁଲ୍ କରନ୍ତି, ସେମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତି ଯେ ଏହା କିପରି ଘଟିଲା, ଏହା କାହିଁକି ଘଟିଲା, ଏହାର ପରିଣାମ କ’ଣ ହେବ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏପରି ଭୁଲ୍ ଯେପରି ନହୁଏ। ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନ ଅନ୍ୟ କେହି କରିବା ପୂର୍ବରୁ, ସେ ନିଜେ ସେଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି। ମଣିଷ ଭୁଲରୁ ଶିକ୍ଷା କରି ଆଗକୁ ବଢେ। ଯଦି ଆପଣ ଭୁଲକୁ ପୁନରାବୃତ୍ତି ନକରନ୍ତି, ତେବେ ଜୀବନରେ ଆପଣଙ୍କର ବିଜୟ ନିଶ୍ଚିତ। ଏହି ଗୁଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ଭିତରେ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଯଦି ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ତେବେ କେହି ଆପଣଙ୍କୁ କେବେ ବି ହରାଇବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବେ ନାହିଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ପ୍ରଗତିର ରାସ୍ତା ସହଜ ନୁହେଁ, ଅନେକ ଅସୁବିଧାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବା ପରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷର ସଂଘର୍ଷ ପରେ ସଫଳ ହୁଏ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସଫଳତା ମିଳେ, ଯିଏ ବିଫଳତାକୁ ଭୟ କରେ ନା। ଯେଉଁମାନେ ପରାଜୟକୁ ଭୟ କରନ୍ତି, ସେମାନେ ଜୀବନରେ କଦାପି ଅଗ୍ରଗତି କରିପାରିବେ ନାହିଁ। କୁହାଯାଏ ନିର୍ଭୟ ଆଗରେ ବିଜୟ ଅଛି।

ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଆପଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ କିଛି ଜିନିଷକୁ କେବେବି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏହା ଦ୍ଵାରା ହାତକୁ ଆସୁଥିବା ସଫଳତା ଖସିଯାଏ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନେ ଆପଣଙ୍କୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ଆଗକୁ ବଢିଯାନ୍ତି। ସଫଳତା ପାଇବାକୁ ହେଲେ ଭୁଲରେ ମଧ୍ୟ କେଉଁ ଜିନିଷ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।

୧- ଭାଗ୍ୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବା:

ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପରିଶ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ସଫଳତା ହାସଲ କରାଯାଇପାରିବ। ଯେଉଁମାନେ କଠିନ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ଦୃଢ ଭାବରେ ଠିଆ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରନ୍ତି, ସଫଳତା ସେମାନଙ୍କ ପାଦକୁ ଚୁମ୍ବନ କରେ। ଅନ୍ୟ ପଟେ, ଯେଉଁମାନେ ଭାଗ୍ୟକୁ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି, ଅର୍ଥାତ୍ ଯେଉଁମାନେ ଭାବନ୍ତି ଯେ ଭାଗ୍ୟରେ ଯାହା ଲେଖା ହୋଇଛି ତାହା ହିଁ ହେବ, ସେମାନେ ସର୍ବଦା ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି। ଏପରି ଲୋକମାନେ ସଫଳତାର ନିକଟତର ହେଲେ ମଧ୍ୟ ସଫଳତା ହାସଲ କରିପାରନ୍ତି ନାହିଁ।

ଭାଗ୍ୟ ଉପରେ ନୁହେଁ କର୍ମ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତୁ। ଜଣେ କେବଳ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ସଫଳତା ପାଇପାରିବ। ସଫଳତାର ଉତ୍ସ ହେଉଛି ପ୍ରୟାସ, ପ୍ରୟାସ କଦାପି ବୃଥା ହୁଏ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ଅଗ୍ରଗତି କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଏହି ଚାରୋଟି ଗୁଣ ଚତୁରତା, ବୁଦ୍ଧି, କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଏବଂ ମନୋବଳ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ।

୨- ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ଭରସା:

ସେହିମାନଙ୍କ ସ୍ଵପ୍ନଗୁଡ଼ିକ ପୂରଣ ହୁଏ, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ପାଖରେ ନିଜେ ହାସଲ କରିବାର କ୍ଷମତା ଥାଏ। ଯଦି ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର କାମକୁ ଅନ୍ୟ ଉପରେ ଛାଡିଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଲକ୍ଷ୍ୟରୁ ଦୂରେଇ ଯିବେ। କାରଣ ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ସ୍ୱପ୍ନ ଆପଣଙ୍କର, ତେବେ ସେଗୁଡିକ ପୂରଣ କରିବା ଦାୟିତ୍ଵ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କର। ଅନ୍ୟମାନେ ହୁଏତ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟ କରନ୍ତି କିମ୍ବା ଅବହେଳା ହେତୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ତାହା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ନିଜ ବଳରେ ବଳୀୟାନ ହୁଅନ୍ତୁ, ଏହା ଆପଣଙ୍କୁ ଶୀର୍ଷକୁ ନେଇପାରେ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠତା କଣ ଏବଂ ଏହା କିପରି କରାଯାଏ ସେ ସଂପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଇଛନ୍ତି। ସେଥିପାଇଁ ସେ ପାଞ୍ଚୋଟି ପ୍ରସଂଗକୁ ଉତଥାପନ କରିଛନ୍ତି। ସେଗୁଡିକ ହେଲା…

ଅଭ୍ୟାସରୁ ବିଦ୍ୟାର ଶ୍ରେଷ୍ଠତା– ସାଧାରଣତଃ ବିଦ୍ୟା ଅଧ୍ୟୟନ କରିଦେଲେ ଯେ ସବୁକିଛି ହୋଇଗଲା ତାହା ନୁହେଁ। ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଢିଥିବା ପାଠକୁ ଅଭ୍ୟାସ ନ କରିଛନ୍ତି ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଦ୍ୟାର ଶ୍ରେଷ୍ଠତା ପ୍ରତିପାଦନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଆଉ ଶ୍ରେଷ୍ଠତା ଜାଣିବା ପରେ ତାହାକୁ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ବିନିଯୋଗ କରାଯାଇପାରିବ।

ଆଚରଣରୁ ବଂଶର ଶ୍ରେଷ୍ଠତା– ମଣିଷ ଆଚରଣରୁ ତାହାର ବଂଶର ଶ୍ରେଷ୍ଠତା ବିଷୟରେ ଜାଣିହେବ ବୋଲି ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି। ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଆଚରଣରେ ଖରାପ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ, ତେବେ ଭାବି ନେବ ଯେ ଏହାଙ୍କ ବଂଶ ପରଂପରା ଭଲ ନୁହେଁ।

ଗୁଣାବଳୀରୁ ମାନବିକତା– ମଣିଷ ସହିତ ଚାଳିଚଳନ କରିବା ପରେ ତାହାର ଗୁଣ କଣ ଅନ୍ୟମାନେ ଜାଣିପାରିବେ। ଆଉ ଏହି ଗୁଣ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହେବା ପରେ ତାହାର ମାନବିକତାର ଶ୍ରେଷ୍ଠତା କେତେ ମାପି ହେବ।

ଚାହାଣୀରୁ କ୍ରୋଧ– ମଣିଷର ଚାହାଣୀରୁ କେତେ କ୍ରୋଧ ରହିଛି ତାହା ଜଣାପଡିବ ବୋଲି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ସାଧାରଣ ମଣିଷ ତା ଜୀବନ କାଳ ମଧ୍ୟରେ କଣ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ତାହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ହିସାବରେ ମଣିଷ ସତ୍ ବାଟରେ ଯିବା ପାଇଁ ସତ୍ କର୍ମ କରିବା ଉଚିତ। ସେଥିପାଇଁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କେତୋଟି ଉପଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି।

ପ୍ରଥମ କଥା ହେଲା ସତ୍ ପାତ୍ରରେ କନ୍ୟାଦାନ କରିବା ମଣିଷର ବଡ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ। ସେହିପରି କନ୍ୟା ଓ ପୁତ୍ରକୁ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଉଚିତ। ଝିଅକୁ ଶିକ୍ଷିତା କରି ସତ ପାତ୍ରରେ କନ୍ୟାଦାନ କରିବା ମଣିଷର ବା ପିତାମାତାଙ୍କର ଏକ ବଡ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ।

ସେହିପରି ଶତ୍ରୁଙ୍କୁ ବିପଦରେ ପକାଇବା ଏବଂ ମିତ୍ରଙ୍କୁ ସଠିକ ରାସ୍ତା ଦେଖାଇବା ହେଉଛି ମଣିଷର ଭଲ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଶତ୍ରୁକୁ ଏପରି ବିପଦ ଭିତରେ ପକାଇ ଦିଅନ୍ତୁ ଯେପରି ସେ ସେହି କାମରେ ଲାଗି ରହିବ। ଆପଣଙ୍କ ପଛରେ ଲାଗିବା ପାଇଁ ଆଉ ସମୟ ପାଇବ ନାହିଁ। ଅନ୍ୟପଟେ ମିତ୍ରଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସଠିକ ମାର୍ଗ ଦର୍ଶନ କରାଇବା ମଣିଷ ଜୀବନରେ ବଡ ଧର୍ମ ଅଟେ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଟଙ୍କା ଦୁନିଆର ସବୁକିଛି ନୁହେଁ। ଟଙ୍କା ରହିବା ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କିନ୍ତୁ ଏହାର ଅର୍ଥ ନୁହେଁ ଯେ ଟଙ୍କା ହେଉଛି ସବୁକିଛି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଟଙ୍କା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜିନିଷ ମଧ୍ୟ ଅଛି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଧନ ନଷ୍ଟ ହେବା ପରେ ଆସିପାରେ, କିନ୍ତୁ ଥରେ ଏସବୁ ଜିନିଷ ଚାଲିଯିବା ପରେ ତାହା ଆଉ ଫେରେ ନାହିଁ। ତେବେ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ହିସାବରେ କଣ ସେହି ଜିନିଷ ଯାହା ଟଙ୍କା ଅପେକ୍ଷା ବେଶ୍ ମୂଲ୍ୟବାନ  ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ…

ଅର୍ଥ ଅପେକ୍ଷା ଧର୍ମ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଧନ ଅପେକ୍ଷା ଧର୍ମ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଧର୍ମ ଛାଡିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଜଣେ ସର୍ବଦା ଧର୍ମର ମାର୍ଗ ଅନୁସରଣ କରିବା ଉଚିତ୍। ଧର୍ମର ପଥରେ ଚାଲୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ ସମ୍ମାନ ପାଇଥାଏ। ଧର୍ମ ପାଇଁ ଟଙ୍କା ବଳିଦାନରେ କିଛି ଭୁଲ ନାହିଁ ।

ଟଙ୍କା ଅପେକ୍ଷା ପ୍ରେମ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରେମ ଟଙ୍କା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ ଅଟେ। ପ୍ରେମ ପାଇଁ ଟଙ୍କା ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବାରେ କିଛି ଭୁଲ୍ ନାହିଁ । ତୁମେ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରିପାରିବ କିନ୍ତୁ ତୁମେ କାହାର ପ୍ରେମ କିଣି ପାରିବ ନାହିଁ | ସମ୍ପର୍କର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସର୍ବଦା ବୁଝିବା ଉଚିତ୍। ଯଦିଓ ପ୍ରେମ ପାଇଁ ଟଙ୍କା ନଷ୍ଟ ହୁଏ, ତେବେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ନାହିଁ।

ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ଟଙ୍କାଠାରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ସର୍ବଦା ଟଙ୍କା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟବାନ ଅଟେ। ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ କେବେବି ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ହରାଇବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ତୁମେ ହଜିଯାଇଥିବା ଟଙ୍କା ପାଇ ପାରିବ କିନ୍ତୁ ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ ହରାଇବା ପରେ ତାହା ମିଳିବା କଷ୍ଟକର।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି, ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନକୁ ସଫଳ କରିବା ପାଇଁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କିଛି କଥା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଜିନିଷଗୁଡିକ ଅନୁସରଣ କଲେ ବିବାହିତ ଜୀବନ ସୁଖରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ନୀତି ଆଜି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ନୀତି ଅନୁସରଣ କରି ଜୀବନକୁ ସଫଳ କରିପାରିବ। ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନକୁ ସୁଖୀ କରିବା ପାଇଁ କିଛି ଜିନିଷର ଯତ୍ନ ନେବା ଉଚିତ୍।

ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ବିବାହିତ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା …

ଏକତ୍ର ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରନ୍ତୁ

• ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ଏକତ୍ର ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବା ଉଚିତ୍। ଜୀବନରେ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସାଧାରଣ କଥା । ଯଦି ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ଏକତ୍ର ସମସ୍ୟାର ବିଚାର କରନ୍ତି, ତେବେ ଶୀଘ୍ର ସେହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ମିଳିବ।

ସଂପର୍କରେ ପ୍ରେମ ଜରୁରୀ

• ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଜବୁତ କରିବାକୁ ପ୍ରେମ ରହିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଅଟେ। ଯେଉଁ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରେମ ନାହିଁ, ଏହା ଶୀଘ୍ର ଭାଙ୍ଗିଯାଏ। ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କରେ କଦାପି ପ୍ରେମର ଅଭାବ ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ହୁଅ।

ସଂପର୍କରେ ହୁଅନ୍ତୁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ

• ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ସର୍ବଦା ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ହେବା ଉଚିତ୍। ଯଦି ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀ ସର୍ବଦା ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ହୁଅନ୍ତି ତେବେ ସମ୍ପର୍କରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହେବ ନାହିଁ ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ନିଜ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଅନୁଭୂତିରୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହ ବାଣ୍ଟିଛନ୍ତି ଯାହା ଆଜି ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହେଉଛି। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଷୟ ଉପରେ ଗଭୀର ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ପରେ ଏହାର ଭଲ ଏବଂ ଖରାପ ଫଳାଫଳ ନୀତି ଶାସ୍ତ୍ରରେ କୁହାଯାଇଛି। ସେ ଅଦ୍ଭୁତ ପରିସ୍ଥିତିର ସାମ୍ନା କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ କେବେ ହାର ମାନିନଥିଲେ ଏବଂ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ଯଦି ଆପଣ ଜୀବନକୁ ସଫଳ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ।

୪ ଟି ଜିନିଷରୁ ସାବଧାନ ରୁହନ୍ତୁ:

ଅଗ୍ନି-ଜଳ: ଅଗ୍ନି ଏବଂ ପାଣି ସହିତ କେବେବି ଖେଳନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଯେତେବେଳେ ଏହା ଏକ ଭୟଙ୍କର ରୂପ ନେଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନ ପ୍ରତି ବିପଦ ଦେଖାଯାଏ।

ହିଂସ୍ର ପ୍ରାଣୀ: ସିଂହ, ଭାଲୁ, ବାଘ ଇତ୍ୟାଦି ହିଂସାତ୍ମକ ପଶୁମାନଙ୍କୁ କେବେବି ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ, ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତି ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ଅଟେ। ଏମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯିବା ବିପଦ ମୁକ୍ତ ନୁହେଁ।

ଖରାପ ବନ୍ଧୁ: ଖରାପ ବନ୍ଧୁ ଆପଣଙ୍କୁ କେବଳ ଅନ୍ଧକାର ଭିତରକୁ ନେଇଯାଏ ନାହିଁ ବରଂ ଏହା ଆପଣଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ।

ଅସ୍ତ୍ର ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି: ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ହାତରେ ବିପଜ୍ଜନକ ଅସ୍ତ୍ର ଥାଏ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରୁହନ୍ତୁ, କାରଣ ସେ କ୍ରୋଧରେ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରନ୍ତି।

ସବୁବେଳେ ଗୁପ୍ତ ରଖନ୍ତୁ ଏହି ଟି ଜିନିଷ:

ରୋଜଗାର: ଆପଣଙ୍କର ରୋଜଗାର କେବଳ ନିଜ ଏବଂ ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ରଖନ୍ତୁ। ଧାର୍ମିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିବା ଅର୍ଥ ବିଷୟରେ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖ ହେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ପୂଣ୍ୟ ମିଳେ ନାହିଁ |

ଦୁର୍ବଳତା: ଆପଣଙ୍କର ଅଭାବକୁ କେବେବି ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଏଥିରେ ଆପଣଙ୍କ ବଦନାମ ହୋଇପାରେ। ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କର ଲାଭ ଉଠାଇ ପାରିବେ।

ଦାନ: ଗୁପ୍ତ ଦାନ ଏକ ମହାନ ଦାନ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କେବଳ ସେହି ଦାନ ଫଳପ୍ରଦ ଅଟେ ଯାହା ନିସ୍ୱାର୍ଥପର ଭାବନାରେ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହା ବିଷୟରେ ଗର୍ବ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।

ମନ୍ତ୍ର: ଯଦି ଆପଣ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମନ୍ତ୍ର ସହିତ ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତି କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହାକୁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହିତ ଅଂଶୀଦାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଏହାର ପ୍ରଭାବ କମିଯାଏ।

ବୈବାହିକ ସମ୍ପର୍କ: ଆପଣ ଯେତେ ଅଧିକ ବିବାହିତ ଜୀବନର ବିଷୟକୁ ଗୁପ୍ତ ରଖନ୍ତି, ଜୀବନ ସେତେ ଖୁସିରେ ରହିବ। ଏହା ସହିତ, ଆପଣଙ୍କର ଶାରୀରିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ସାର୍ବଜନୀନ କରିବାରେ ମାନ ସମ୍ମାନର କ୍ଷତି ହୋଇଥାଏ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟନୀତିରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେଉଁମାନେ ବଞ୍ଚିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମୃତ୍ୟୁସମ ଜୀବନ ବାତାଇଥାନ୍ତି। ସେହି ହିସାବରେ ପାଞ୍ଚ ପ୍ରକାରର ଲୋକ ଅଛନ୍ତି, ସେମାନେ ମୃତ୍ୟୁସମ ଜୀବନ ବାତାଇଥାନ୍ତି। ସେମାନେ ହେଲେ ଯାହାର ପତ୍ନୀଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବ, ଆତ୍ମୀୟସ୍ବଜନଙ୍କଠାରୁ ଅପମାନ, ଋଣଭାର, ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ ବା ଦୁଷ୍ଟ ମାଲିକଙ୍କ ପାଖରେ କାମ କରୁଥିବା ଏବଂ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଭିତରେ ରହିଥିବା ଲୋକ।

ଯେତେ ଧନ ସଂପତ୍ତି ଥାଉ ନା କାହିଁକି ପତ୍ନୀଙ୍କ ବିୟୋଗ ସବୁବେଳେ ଦୁଃଖଦାୟକ ହୋଇ ରହିଯାଏ। ସେହିପରି ଋଣ ନ ସୁଝିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେହି ବି ଭଲରେ ରହିପାରିବ ନାହିଁ। ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରସଂଗ ହେଲା ଦୁଷ୍ଟ ବା ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ କାମ କରିବାର କଷ୍ଟ ମଧ୍ୟ କିଛି କମ ନୁହେଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଏକ ସୁଖୀ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି। ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କକୁ କିପରି ମଜବୁତ କରାଯିବ ଏବଂ କେଉଁ ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକର ଯତ୍ନ ନିଆଯିବା ଉଚିତ ସେ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ସେ କହିଛନ୍ତି।

୧- ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ସଂପର୍କରେ ସନ୍ଦେହକୁ ଅନୁମତି ଦେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏହି ସମ୍ପର୍କକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବାରେ ସନ୍ଦେହ ସବୁଠାରୁ ବିଶେଷ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଏହା ଭୁଲ ବୁଝାମଣାର କାରଣ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ପରେ ଏହା ଜୀବନରେ ବିଷ ଭରିଦିଏ। କୁହାଯାଏ ଯେ, ଥରେ ସନ୍ଦେହ ପ୍ରବେଶ କଲେ ଏହା ସହଜରେ ଦୂର ହୁଏ ନାହିଁ। ସମ୍ପର୍କରେ ପରିପକ୍ୱତା ରହିବା ଉଚିତ୍। ପରସ୍ପର ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ଏହି ବିଷକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦିଏ।

୨- ଚାଣକ୍ୟ ନିତୀରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ବିବାହିତ ଜୀବନରେ ବିଷକୁ ତରଳାଇବା ପାଇଁ ଅହଂକାର ମଧ୍ୟ କାମ କରେ। ଏହା ସମ୍ପର୍କକୁ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ। ଏଥିରୁ ଦୂରରେ ରହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ। ସ୍ୱାମୀ ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅହଂକାର ପାଇଁ କୌଣସି ସ୍ଥାନ ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।

୩- ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ବିବାହିତ ଜୀବନକୁ ସୁଖମୟ କରାଯାଏ, ତେବେ ଏଥିରେ ମିଥ୍ୟାକୁ ପ୍ରସୟ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ। ସ୍ୱାମୀ ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କକୁ ମିଥ୍ୟା ଦୁର୍ବଳ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ। ତେଣୁ ଆପଣ ଏଥିରୁ ଦୂରରେ ରହିବା ଉଚିତ୍। ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପବିତ୍ର ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ବୁଝାମଣା ଏବଂ ପାରସ୍ପରିକ ସମନ୍ୱୟ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ଆଗକୁ ବଢାଇବା ଉଚିତ୍।

୪- ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଆଦର ଏବଂ ସମ୍ମାନ ଯେକୌଣସି ସମ୍ପର୍କକୁ ଦୃଢ ଏବଂ ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ କରିବାର ସଙ୍କେତ ଅଟେ। ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଦର ଏବଂ ସମ୍ମାନର ଅଭାବ ଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସେହି ସମ୍ପର୍କ ରଙ୍ଗହୀନ ହୋଇଯାଏ, ସେହି ସମ୍ପର୍କର ଆନନ୍ଦ ସମାପ୍ତ ହୁଏ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମ୍ପର୍କର ସୀମା ଅଛି। କେହି କେବେ ଏହି ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: କୁହାଯାଏ ଯଦି ଦିନଟି ଭଲରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ, ତେବେ ସମସ୍ତ କାମ ସଠିକ ଭାବରେ ହୋଇଥାଏ। ଚାଣକ୍ୟ ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ଯେ, ଦିନର ଶୁଭ ଆରମ୍ଭ ପାଇଁ ଜଣେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜିନିଷ ଅନୁସରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। କେବଳ ସେତେବେଳେ ଜୀବନରେ ସଫଳତା ମିଳିବ, ଯେତେବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବ। ଯେଉଁମାନେ ସମୟର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝନ୍ତି ସେମାନେ ଜୀବନରେ କେବେ ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ସକାଳ ସମୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଏହାକୁ ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ। ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳେ ଉଠିବା ପରେ, ଯଦି ଆପଣ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଏହି ଚାରୋଟି ଜିନିଷ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି, ତେବେ ସଫଳତା ନିଶ୍ଚିତ ପାଇବେ।

ଶିଘ୍ର ଉଠନ୍ତୁ:

ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଶୋଇବା ଉଭୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ବୃତ୍ତି ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶୀଘ୍ର ଶୋଇବା ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ଉଠିବା ହେଉଛି ସଫଳତାର ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ। ସକାଳୁ ଉଠି କାମ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଶେଷ କରିବା ସହଜ କରିଥାଏ।

ଯୋଜନା:

ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ସକାଳୁ ଉଠିବା ପରେ ଦିନର ଯୋଜନା କରନ୍ତୁ। ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ତାଙ୍କ ଦିନସାରା ଏକ ଆକ୍ସନ୍ ପ୍ଲାନ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରେ, ସେ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଏ ନାହିଁ। ଏହା ମଧ୍ୟ କାମ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସହଜ କରେ। ଏହା ସହିତ ସମୟର ଅପଚୟ ହେବ ନାହିଁ ଏବଂ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଶେଷ ହେବ।

ସମୟ ପରିଚାଳନା:

ସମୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମୂଲ୍ୟବାନ। ତେଣୁ ଏହାକୁ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ରୂପରେଖର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଶେଷ ହେବା ଉଚିତ୍। ଆସନ୍ତାକାଲି ପାଇଁ କୌଣସି କାମକୁ ସ୍ଥଗିତ ରଖନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଜଣେ ସଫଳତା ହାସଲ କରିପାରିବ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାର୍ଥକ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ସମୟ ସାରଣୀକୁ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତୁ, ଏହା କେବଳ ସଫଳତା ନୁହେଁ ବରଂ ଧନ ଏବଂ ସମ୍ମାନ ମଧ୍ୟ ଆଣିବ।

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ:

ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ କଦାପି ସାଲିସ୍ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। କାରଣ ଯଦି ଆପଣ ନିଜ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଅସାବଧାନ, ତେବେ ରୋଗ ଆପଣଙ୍କୁ ଘେରି ରହିଥାଏ। ଅସୁସ୍ଥ ଲୋକ ଇଚ୍ଛା ପରେ ମଧ୍ୟ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରେନାହିଁ। ଶରୀରରେ ଶକ୍ତି ରହିଲେ ହିଁ କାମ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରିବେ। ତେଣୁ ଯୋଗ କରନ୍ତୁ, ପ୍ରତିଦିନ ବ୍ୟାୟାମ କରନ୍ତୁ, ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜୀବନ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଅଟେ। କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ବିନା ସଫଳତା ପାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ସର୍ଟକଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ହାସଲ ହୋଇଥିବା ସଫଳତାର ଆୟୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱଳ୍ପ ଅଟେ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ କଠିନ ପରିଶ୍ରମର ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ସଫଳତା ସହିତ ସମାଜରେ ଶାନ୍ତି, ସମ୍ମାନ ପାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ କିଛି ଜିନିଷ ଅନୁସରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।

କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ହେଉଛି ସଫଳତାର ମୁଖ୍ୟ ଚାବି। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଅନେକ ସମୟରେ ବଡ଼ ଏବଂ ଭଲ ସୁଯୋଗ ସଫଳତାର ସୂତ୍ରରେ ଲୁଚି ରହିଥାଏ କିନ୍ତୁ ଆମେ ଏହାକୁ ଚିହ୍ନି ପାରିନଥାଉ। ଯଦି ଆପଣ ସ୍ୱପ୍ନ ପୂରଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ ଗତି କରେ, ବେଳେବେଳେ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ଆସିଥାଏ, ଯାହା ଆମର ପୂଜା ଜୀବନକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଏ, ତେଣୁ ପରିସ୍ଥିତିକୁ କେବେ ଭୟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ, ସେଗୁଡିକୁ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରୁହନ୍ତୁ।

ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଜୀବନଶୈଳୀ ସଫଳତା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଚାଣକ୍ୟ ଏକ ଉଦାହରଣ ଭାବରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେପରି ଲୁଣ ବିନା ଖାଦ୍ୟର ସ୍ୱାଦ ନାହିଁ, ସେହିଭଳି ଯଦି ଜୀବନରେ କୌଣସି ଅନୁଶାସନ ନଥାଏ, ତେବେ ଜୀବନର କୌଣସି ଅର୍ଥ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ସଫଳ ହେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଅନୁଶାସନର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝନ୍ତୁ। ଅନୁଶାସନ ବିନା ସେ ଜୀବନ ଅସ୍ତ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ।

କୌଣସି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅନେକ ଜିନିଷ ତ୍ୟାଗ ଦେବାକୁ ପଡେ। ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ଯାହା ବି ବାଧା ଆସିବ, ତାହାକୁ ଛାଡିବା ଭଲ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପରିସ୍ଥିତି ଯାହା ହେଉନା କାହିଁକି, କେହି ଯେତେ ସମାଲୋଚନା କଲେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ କାମରୁ ମନ ହଟାନ୍ତୁ ନାହିଁ। କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ଆପଣଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ଏବଂ ଉତ୍ସର୍ଗ କେବଳ ସଫଳତାର ପାହାଚ ଚଢିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। କେବଳ ସର୍ବଦା ଶାନ୍ତ ରୁହନ୍ତୁ, ଭୁଲରୁ ଶିଖନ୍ତୁ, ଧୈର୍ଯ୍ୟ ହରାନ୍ତୁ ନାହିଁ, କାରଣ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଯେତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ସମୁଦ୍ରକୁ କେବେ ଶୁଖାଇ ପାରିବ ନାହିଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ମଣିଷ କିପରି ସୁଖରେ ରହିବ  ସେଥିପାଇଁ ସେ ପାଞ୍ଚୋଟି ଉପାୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ସାବଧାନ ରହିବା ସହିତ ଶିଷ୍ଟାଚାର ମଧ୍ୟ ଜଡିତ ରହିଛି। ଜାଣନ୍ତୁ ସେହି ପାଞ୍ଚୋଟି ଜିନିଷ କଣ

୧- ଜମି, ଘର, ଅସ୍ଥାବର ସଂପତ୍ତି କାରବାର ବେଳେ ସାବଧାନ ରହିବେ। ଲାଜ ନ କରି ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବେ ଆଇନି ମୁତିବିକ କାମ କରନ୍ତୁ। ନଚେତ ପଛରେ ସାରା ଜୀବନ ପସ୍ତାଇବେ।

୨- ଟଙ୍କା କାରବାର କରିବା ବେଳେ ତାହା ଭଲ ଭାବରେ ଗଣତି କରି ନିଅନ୍ତୁ। ଲାଜରେ କିମ୍ବା ସମ୍ମାନ ଦେଖେଇ ହେବା ପାଇଁ ପକେଟରେ ଭର୍ତ୍ତି କରି ପଳାନ୍ତୁ ନାହିଁ। ପରେ ଭୁଲ ରହିଲେ ବନ୍ଧୁତା ମଧ୍ୟରେ ବିଭେଦ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ନିଶ୍ଚିତ।

୩- ବିଦ୍ୟା ଅଧ୍ୟୟନ ସମୟରେ କୌଣସି ବିଷୟ ବୁଝି ନ ପାରିଲେ ତାହାକୁ ବାରମ୍ବାର ପଚାରି ବୁଝନ୍ତୁ। ଲାଜରେ ନ ପଚାରିଲେ ତାହା କାଳକାଳ ପାଇଁ ଅବୁଝା ରହିଯିବ।

୪- ଆହାର ସମୟରେ ଲାଜ ନ କରି ଖାଇବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ଥିଲେ ମାଗି ଖାଆନ୍ତୁ। ଖାଇବା ସମୟରେ ନିଜ ଋଚି ଅନୁସାରେ ଖାଦ୍ୟ ମାଗନ୍ତୁ। ଖାଇବାରେ ନିଶ୍ଚିତ ସୁଖ ମିଳିବ।

୫- ଲାଜ ନ କରି ସମାଜର ରୀତିନୀତି ଠିକ୍ ଭାବେ ପାଳନ କରନ୍ତୁ। ଅନେକ ଲାଜରେ ଗୁରୁଜନମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ନମସ୍କାର କରନ୍ତି ନାହିଁ। ଏପରି କଲେ ସମାଜରେ ଆପଣ ନିନ୍ଦିତ ହେବେ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ନନ୍ଦ ରାଜବଂଶକୁ ନିପାତ କରି ତାଙ୍କ ନୀତି ଆଧାରରେ ମୌର୍ଯ୍ୟ ରାଜବଂଶ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ନନ୍ଦ ରାଜବଂଶର ରାଜା, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ସେ ତାଙ୍କ କ୍ରୋଧକୁ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ଦେଇ ନ ଥିଲେ।  ପରେ ସେ ଏହି କ୍ରୋଧକୁ ଅସ୍ତ୍ର କରି ନିଜର ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ବିନାଶ କରିଥିଲେ। ତେବେ କେଉଁ ଶକ୍ତି ଉପରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ତାହା ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ।

୧- ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଶତ୍ରୁଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଅସ୍ତ୍ର ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କୁ ଉତ୍ତେଜିତ କରାଇବା। ତେଣୁ, ଶତ୍ରୁ ସର୍ବଦା ଆପଣଙ୍କୁ ଉତ୍ତେଜିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ ଯାହା ଦ୍ବାରା ଆପଣ କ୍ରୋଧିତ ହେବେ। କାରଣ କ୍ରୋଧ କଲେ ଉଭୟ ଶକ୍ତି ଏବଂ ବିବେକ ହ୍ରାସ ପାଇ ଅଧା ହୋଇଯାଏ। ଯେତେବେଳେ ଏହା ହ୍ରାସ ଘଟେ ସେତେବେଳେ ଶତ୍ରୁ ତୁମର ଲାଭ ଉଠାଇ ପାରିବେ। ତେଣୁ ଯେତେବେଳେ ଶତ୍ରୁମାନେ ଆପଣଙ୍କୁ କ୍ରୋଧ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କ କ୍ରୋଧକୁ ଆପଣଙ୍କ ଭିତରେ ଚାପି ରଖନ୍ତୁ। ତା’ପରେ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟରେ ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସ୍ତୁତି ସହିତ ଏହାକୁ ଓଗାଳି ଦିଅନ୍ତୁ।

୨- ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଆପଣ ଜଣେ ଖରାପ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ଯେତେ ଭଲ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ନା କାହିଁକି, ତଥାପି ସେ ତାହୀର ପ୍ରକୃତି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବ ନାହିଁ। ସାପର ବିଷ ଦାନ୍ତରେ,  ବିଛାର ବିଷ ଲାଞ୍ଜରେ ଅଛି କିନ୍ତୁ ଖରାପ ଏବଂ ମନ୍ଦ ବ୍ୟକ୍ତି ଶରୀରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଙ୍ଗରେ ବିଷାକ୍ତ ଭରି ରହିଛି। ତେଣୁ ଏହାକୁ କେବେବି ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ସେପରି ବ୍ୟକ୍ତି କଦାପି ଆପଣଙ୍କର ସାଙ୍ଗ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏହି ମନ୍ଦ ଲୋକଙ୍କୁ ସେହିଭଳି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଚିତ ଯେପରି ବିଷାକ୍ତ ସାପ ସହିତ କରାଯାଏ। ଅର୍ଥାତ୍ ଏହାକୁ ଚୂର୍ଣ୍ଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍।

୩- ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ କଦାପି ଘୃଣା କର ନାହିଁ, କାରଣ ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଶତ୍ରୁ ବିଷୟରେ ବୁଝିବା ଏବଂ ଚିନ୍ତା କରିବାର ଶକ୍ତି କମିବା ଆରମ୍ଭ କରେ। ଆପଣ କେବଳ ତାଙ୍କର ଦୁର୍ବଳତା ଦେଖିପାରିବେ, ଶକ୍ତି ନୁହେଁ । ତେଣୁ ଶତ୍ରୁକୁ ଜଣେ ବନ୍ଧୁ ଭାବରେ ଦେଖିବା ଉଚିତ।  ଯାହା ଦ୍ବାରା ଆପଣ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ସବୁକିଛି ଜାଣିପାରିବେ। ଏହା ସହିତ ଆପଣ ତାଙ୍କୁ ସହଜରେ ପରାସ୍ତ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବେ।

୪- ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବାକୁ ତାଙ୍କୁ କୂଟନୈତିକ ସ୍ତରରେ ଜଡିତ କର। ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କ ଶକ୍ତି ଏବଂ ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କଠାରୁ ହଟାଇ ଦିଅନ୍ତୁ। ଯେତେବେଳେ ଶତ୍ରୁ ଏକାକି ହୋଇଯାଏ ତା’ପରେ ତାଙ୍କୁ ଆକ୍ରମଣ କରନ୍ତୁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ଜଣେ ବିପଦ ସମୟରେ କଣ କରିବା ଉଚିତ ତାହା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ସେହି ଅନୁସାରେ..

୧. ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଜୀବନରେ କଠିନ ସମୟ ଆସେ ସେତେବେଳେ ନିଜକୁ କେବେବି ବିତୁର୍ଷ୍ଣା ବା ବିଭ୍ରାନ୍ତ ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ଏକ ବିଭ୍ରାନ୍ତ ମନ କଦାପି ସଠିକ୍ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ ସକ୍ଷମ ହେବ ନାହିଁ। ତେଣୁ ଧର୍ଯ୍ୟବାନ ହୁଅନ୍ତୁ ଏବଂ ନିଜ ପରିବାର ଏବଂ ଘନିଷ୍ଠ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକାଠି କରନ୍ତୁ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଧର୍ଯ୍ୟର ସହିତ କାମ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେ ସହଜରେ କଷ୍ଟ ସମୟକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିପାରିବେ।

୨. ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଶାସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ନିଜକୁ କଷ୍ଟ ସମୟରେ ନକାରାତ୍ମକତାର ଶିକାର ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଯେତେ କଷ୍ଟ ହେଉନା କାହିଁକି, କେବେବି ଚିନ୍ତା କର ନାହିଁ ଯେ କେବଳ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କିଛି କରିପାରିବ ନାହିଁ। ସକରାତ୍ମକ ରୁହନ୍ତୁ ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବୁଝନ୍ତୁ ଏବଂ ଏହାର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।

୩. ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି କଠିନ ସମୟରେ ଶୀଘ୍ର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଅନେକ ଥର ତରବରରେ ଆପଣ ପରିସ୍ଥିତି ବୁଝନ୍ତି ନାହିଁ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ସେମାନେ ଭୁଲ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଅନ୍ତି। ତେଣୁ, ସମସ୍ୟାକୁ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝନ୍ତୁ ଏବଂ ତା’ପରେ ଏହାର ସମାଧାନ କିପରି ହେବ ସେ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ। ରଣନୀତି ସହିତ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।