ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ-ଆମେରିକା ଯୁଗ୍ମ ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ ଅଭ୍ୟାସ “ବଜ୍ର ପ୍ରହାର ୨୦୨୩”ର ୧୪ତମ ସଂସ୍କରଣ ଉମରୋଇସ୍ଥିତ ଯୁଗ୍ମ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କେନ୍ଦ୍ରଠାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି। ଆମେରିକାର ସୈନ୍ୟ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବ ଆମେରିକା ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସର ପ୍ରଥମ ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ ଗ୍ରୁପ (ଏସଏଫଜି)ର ଯବାନମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ସେନାର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଛନ୍ତି ପୂର୍ବ କମାଣ୍ଡର ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ ଯବାନ।
ଭାରତୀୟ ସେନା ଓ ଆମେରିକୀୟ ସେନାର ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ଏକ ମିଳିତ ଅଭ୍ୟାସ ହେଉଛି ବଜ୍ର ପ୍ରହାର। ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ମିଳିତ ମିଶନ ଯୋଜନା ଏବଂ ପରିଚାଳନା କୌଶଳ ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ଅଭିଜ୍ଞତା ବାଣ୍ଟିବା।
ଏହି ଯୁଦ୍ଧାଭ୍ୟାସର ପ୍ରଥମ ସଂସ୍କରଣର ଆୟୋଜନ ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ଭାରତରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଭାରତ-ଆମେରିକା ସଂଯୁକ୍ତ ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ ଅଭ୍ୟାସର ୧୩ତମ ସଂସ୍କରଣ ବକଲୋହ (ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ)ର ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ ଟ୍ରେନିଂ ସ୍କୁଲ (ଏସଏଫଟିଏସ)ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଚଳିତ ସଂସ୍କରଣ ନଭେମ୍ବର ୨୧ରୁ ଡିସେମ୍ବର ୧୧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମେଘାଳୟସ୍ଥିତ ଉମରୋଇ ଛାଓ୍ବନୀରେ ସଂଚାଳିତ କରାଯାଉଛି।
ଆସନ୍ତା ତିନି ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମିଳିତ ଭାବେ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ପାରମ୍ପରିକ ଓ ଅଣପାରମ୍ପରିକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସ୍ପେଶାଲ ଅପରେସନ୍, ‘ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧି’ ଗତିବିଧି ତଥା ଅଭିଯାନର ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ଯୋଜନା ଅନୁସାରେ ଭାଗନେବେ ଏବଂ ଏୟାରବୋର୍ଣ୍ଣ ଅଭ୍ୟାସ କରିବେ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ‘ବିଶେଷ ଭାବରେ ଦୂରରୁ ସୈନିକମାନଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବିନା ଯୁଦ୍ଧରେ ସୁରକ୍ଷିତ ରହି କୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ଗୁପ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାନ’, ‘ଜଳୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୈନିକମାନଙ୍କ ପ୍ରବେଶ’ ଦୀର୍ଘ ପଥରେ ଲକ୍ଷ୍ୟଓ୍ଥଳରେ ସଠିକ୍ ସ୍ଥଳରେ ବିପଦରୁ ବଞ୍ଚିବା, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବାୟୁବାୟୀ ବିପଦରୁ ବଞ୍ଚିବା ବ୍ୟତୀତ ଲଢୁଆ ବାୟୁବାହୀ ଜାହାଜ ଏବଂ ହେଲିକପ୍ଟର ଭଳି ଏୟାରକ୍ରାଫ୍ଟର ସାମ୍ନା କରିବା ଭଳି ଗତିବିଧିକୁ ପୂରଣ କରିବା ଏବଂ ରସଦ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ସାମିଲ ଅଟେ।
ଉଭୟ ଦେଶର ସ୍ପେଶାଲ ଫୋର୍ସ ମଧ୍ୟରେ ଚିନ୍ତାଧାରା ଆଦାନପ୍ରଦାନ ଏବଂ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସ ବାଣ୍ଟିବା ପାଇଁ ବ୍ୟାୟାମ ବଜ୍ର ପ୍ରହର ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ଭାବରେ ବିକଶିତ ହୋଇଛି । ଏହା ମଧ୍ୟ ଭାରତ ଏବଂ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାର ସେନା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର-ସଂଚାଳନ କ୍ଷମତାକୁ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସହଯୋଗକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ।