The Samikhsya Desk: ଯଦି କିଏ ବର୍ଷକୁ ୩୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରେ, ତେବେ ଆମେ ତାକୁ ବାହାବା କରୁ। ହେଲେ ସେ ଏପରି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଛନ୍ତି ଯିଏ ଦିନକୁ ରୋଜଗାର କରୁଥିଲେ ୩୦ କୋଟି ଟଙ୍କା। ହେଲେ ଭାଗ୍ୟ ଏପରି କଲା ଯେ, ସେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପୁରା ଦେବାଳିଆ। ସେ ହେଉଛନ୍ତି ବିଗ ବଜାର ଓ ପାଣ୍ଟାଲୁନସ ପରି ଖୁଚୁରା ବ୍ୟବସାୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଶୋର ବିୟାନୀ।
ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଖୁଚୁରା ଦୋକାନ ଏବଂ ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ସ ପୋଷାକ ବ୍ରାଣ୍ଡ – ବିଗ୍ ବଜାରର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା କିଶୋର ବିୟାନିଙ୍କୁ ଏକଦା ଭାରତର ‘ଖୁଚୁରା ରାଜା’ ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା।କାରଣ ତାଙ୍କର ଖୁଚୁରା ଦୋକାନ ଚେନ୍ ପ୍ରଚୁର ଲାଭ ଅର୍ଜନ କରିଥିଲା। ପ୍ରାୟତଃ ଦୈନିକ ରୋଜଗାର ୩୦ କୋଟି ଟଙ୍କା କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ବୋଲି ଜଣାପଡିଥିଲା। ତଥାପି, ଗୋଟିଏ ଭୁଲ କିଶୋର ବିୟାନିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ଖୁଚୁରା ସାମ୍ରାଜ୍ୟକୁ ଭାଙ୍ଗି ଗଲା।
ପ୍ରଥମେ ଜାଣିବା ପାଣ୍ଟାଲୁନ ପରି ପୋଷାକ ବ୍ରାଣ୍ଡ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପଛର କାହାଣୀ
୧୯୮୩ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ କିଶୋର ବିୟାନିଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟିକ ଯାତ୍ରା। କଲେଜ ଶେଷ କରିବା ପରେ, କିଶୋର ବିୟାନି ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟରେ ଯୋଗ ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ନିଜର ଉଦ୍ୟୋଗ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। କଲେଜରେ, ବିୟାନି ଜାଣିଲେ ଯେ ସେହି ସମୟରେ ଯୁବକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଷ୍ଟୋନ ୱାସ ଜିନ୍ସ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲା ଏବଂ ଭାରତରେ କପଡ଼ାର ଚାହିଦା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିଲା।
ସେହି ଚାହିଦାକୁ ଅନୁଭବ କରି, ବିୟାନି ଜୁପିଟର ମିଲ୍ ରୁ ୨୦୦ ମିଟର କପଡ଼ା କିଣିଲେ ଏବଂ ତାହାକୁ ବିକ୍ରୟ କରି ପ୍ରଚୁର ଲାଭ ଅର୍ଜନ କଲେ। ତଥାପି, କିଶୋର ବିୟାନି ଅନ୍ୟ ନିର୍ମାତାଙ୍କୁ କପଡ଼ା ବିକ୍ରୟ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଫ୍ୟାଶନେବଲ୍ ଷ୍ଟୋନ ୱାସ ଜିନ୍ସ ତିଆରି ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ କରିବାର ଧାରଣା ପାଇଲେ। ଫଳରେ ସେ ନିଜର ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ବ୍ରାଣ୍ଡ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ।
ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା, ଏବଂ ଶୀଘ୍ର କୋଲକାତାରେ ଏହାର ପ୍ରଥମ ଖୁଚୁରା ଶୋ’ରୁମ୍ ଖୋଲିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ପୋଷାକ ସହିତ ମହିଳା ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କ ପୋଷାକ ମଧ୍ୟ ଲଞ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା। ଷ୍ଟୋରର ହାଲୁକା ରଙ୍ଗ, ଲାଇଟିଂ ଏବଂ ସବୁ ପ୍ରକାରର ଦେଖିବା ଓ ଅନୁଭବ କରିବାର ସପିଂ ଅଭିଜ୍ଞତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ପରିବେଶ କରାଯାଇଥିଲା। ଫଳରେ ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ବ୍ରାଣ୍ଡ କିଶୋର ବିୟାନିଙ୍କୁ ଦେଶରେ ଫ୍ୟାଶନ୍ ଖୁଚୁରା ବଜାରରେ ରାଜା କରିଦେଲା।
ବିଗ୍ ବଜାର କିପରି କିଶୋର ବିୟାନିକୁ ଭାରତର ‘ଖୁଚୁରା ରାଜା’ କଲା?
ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ବ୍ରାଣ୍ଡକୁ ନେଇ ଫ୍ୟାଶନ୍ ଖୁଚୁରା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଫଳତାର ସ୍ୱାଦ ଚାଖିବା ପରେ, କିଶୋର ବିୟାନି ଗ୍ରୋସେରୀ ବଜାର ଉପରେ ନିଜର ଦୃଷ୍ଟି ନିକ୍ଷେପ କଲେ। ବିୟାନି ଦେଖିଲେ ଯେ ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଆୟର ପ୍ରାୟ ୮ ପ୍ରତିଶତ ପୋଷାକରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି, ଏବଂ ପୋଷାକ ସହିତ ଗ୍ରୋସେରୀ, ଷ୍ଟେସନାରୀ, ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ଅଳଙ୍କାର ବିକ୍ରୟ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ।
ବିୟାନିର ଅନନ୍ୟ ଯୋଜନା ଥିଲା ପୋଷାକ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗ୍ରୋସେରୀ ଏବଂ ରୋଷେଇ ଘର ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଜିନିଷ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ଛାତ ତଳେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା। ଏହିପରି ଭାବରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଖୁଚୁରା ଦୋକାନ, ବିଗ୍ ବଜାର ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା। ବିଗ୍ ବଜାର ବର୍ଦ୍ଧିତ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି କରାଯାଇଥିଲା। ତେଣୁ ଏକ ମହଙ୍ଗା, ଆରାମଦାୟକ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଷ୍ଟୋର ପରିବର୍ତ୍ତେ, ବିୟାନି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ଖୁଚୁରା ଦୋକାନ ଏକ ନିୟମିତ ଗ୍ରୋସେରୀ ଦୋକାନ ପରି ହେବା ଦରକାର। ଯେଉଁଠାରେ ବିକ୍ରୟ ଅଧିକାରୀମାନେ ଟାଇ ଏବଂ ସୁଟ୍ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସାଧାରଣ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବେ।
ବିଗ୍ ବଜାର ନାମଟି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ପସନ୍ଦ ହେଲା ଏବଂ ଏହାର ଆକର୍ଷଣକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା। ଫଳରେ ଏହି ବ୍ରାଣ୍ଡଟି ଖୁବ ଶିଘ୍ର ଏକ ବିରାଟ ଦ୍ରୁମରେ ପରିଣତ ହେଲା। ଏପରିକି ଦୈନିକ ୩୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବସାୟ କରି ଏକ ରେକର୍ଡ ସୃଷ୍ଟି କଲା। କିଶୋର ବିୟାନି ସ୍ଥାନୀୟ ଗ୍ରୋସେରୀ ଦୋକାନ ସହିତ ପ୍ରତିଯୋଗିତା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ତେଣୁ ତାଙ୍କର ରଣନୀତି ପାରମ୍ପରିକ ଗ୍ରୋସେରୀ ଦୋକାନ ଅପେକ୍ଷା ଶସ୍ତା ମୂଲ୍ୟର ବ୍ରାଣ୍ଡ ଜିନିଷ ପ୍ରଦାନ କଲେ।
ବିଗ୍ ବଜାର ସହିତ ବିୟାନି ଏପରି ଏକ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ଯେଉଁଠାରେ ଗ୍ରାହକମାନେ ଗୋଟିଏ ଛାତ ତଳେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ସାମଗ୍ରୀ କିଣିପାରିବେ। ସେଥିପାଇଁ ସେ ୨୦୦୪ ମସିହାରେ ବେଙ୍ଗାଲୁରୁରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ୍ ମଲ୍। ୨୦୦୦୦ ବର୍ଗ ମିଟର ମଲ୍ ରେ ଜୋତା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଘର ସାଜସଜ୍ଜା, ଖାଦ୍ୟ, ଗ୍ରୋସେରୀ, ଅଳଙ୍କାର ଦୋକାନ, ଫୁଡ୍ କୋର୍ଟ, ରେଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟ, ପବ୍ ଏବଂ ସିନେମା ହଲ୍ ପର୍ୟ୍ୟନ୍ତ ସବୁକିଛି ଥିଲା।
ବିୟାନିଙ୍କ ଫ୍ୟୁଚର୍ ଗ୍ରୁପ୍ – ଯାହାର ଛାୟା ତଳେ ବିଗ୍ ବଜାର, ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ୍ ମଲ୍, ଇଜି ଡେ ଏବଂ ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ ଭଳି ସମସ୍ତ ବ୍ରାଣ୍ଡ ଥିଲା। ଭାରତର ଖୁଚୁରା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସର୍ବାଧିକ ଅଂଶୀଦାର ଥିଲା ଏବଂ ବିୟାନିଙ୍କୁ ଭାରତର ‘ଖୁଚୁରା ରାଜା’ କରିଥିଲା।
କିଶୋର ବିୟାନୀଙ୍କ କେଉଁ ଭୁଲ ପାଇଁ ସେ ହୋଇଗଲେ ଦେବାଳିଆ
କିଶୋର ବିୟାନିଙ୍କ ପତନ ଖୁଚୁରା ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା। କିଶୋର ବିୟାନି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ସହିତ ସିଧାସଳଖ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟବସାୟରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତି ସମୟରେ ଏହା ପତନର କାରଣ ସାଜିଥିଲା। ମୁଖ୍ୟତଃ ସେ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଭାବେ ବ୍ୟବସାୟୀକ ସଂପ୍ରସାରଣ ନ କରି ତରବରିଆ ଭାବେ ସବୁକିଛି ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ।
ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ତାଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ଭଲ ଚାଲିଥିବାରୁ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ତାଙ୍କୁ ଋଣ ଦେବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କଲେ। ତାଙ୍କର ଅଣଯୋଜନାକୃତ ପ୍ରସାରଣ ଫଳରେ ଋଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ଯାହା ଶେଷରେ ୧୨୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଗଲା। ଫଳରେ ବିୟାନିଙ୍କୁ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ୍ ମଲ୍ ୪୭୬ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ। ବଡ଼ ଋଣ ସତ୍ତ୍ୱେ ବିଗ୍ ବଜାର ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲୁ ରହିଥିବା ବେଳେ, ଏହାର ବିକ୍ରୟ କ୍ରାସ୍ କରିଥିଲା। ୨୦୦୮ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା ସମୟରେ ବିୟାନିର ଖୁଚୁରା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟ କ୍ରାସ୍ ହୋଇଥିଲା।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୯ରେ, ବିୟାନି ପାଣ୍ଟାଲୁନ୍ସ ବ୍ରାଣ୍ଡକୁ ଆଦିତ୍ୟ ବିର୍ଲା ଗ୍ରୁପ୍ କୁ ୧୬୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରିଥିଲେ। ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବାରେ ବିୟାନି ବିଫଳ ହେବା ପରେ ଫ୍ୟୁଚର୍ ଗ୍ରୁପ୍ ର ସମ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ସେୟାରକୁ ଫ୍ରିଜ୍ କରାଯାଇଥିଲା। ପରେ, କିଶୋର ବିୟାନି ବିଗ୍ ବଜାରକୁ ରିଲାଏନ୍ସ ରିଟେଲ୍ କୁ ବିକ୍ରି କରିଥିଲେ। ଏହା କୋଟିପତି ମୁକେଶ ଅମ୍ବାନିଙ୍କ ଝିଅ ଈଶା ଅମ୍ବାନିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଖୁଚୁରା ଦୋକାନ।
ରିଲାଏନ୍ସ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଗ୍ ବଜାରକୁ ସ୍ମାର୍ଟ ବଜାର ନାମ ଦେଇଛି। କିଶୋର ବିୟାନି ନିଟ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ଫୋର୍ବସ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ତାଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟିକ ସଫଳତାର ଶୀର୍ଷରେ, କିଶୋର ବିୟାନିଙ୍କର ନେଟ୍ ମୂଲ୍ୟ ୨୦୧୯ରେ ୧,୫୩,୫୩,୦୭,୮୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଥିଲା। ତଥାପି, ଦେବାଳିଆ ହେବା ପରେ, ତାଙ୍କର ବର୍ତ୍ତମାନର ସମ୍ପତ୍ତି ତାଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ସମ୍ପତ୍ତିର ଏକ ଅଂଶ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।
