ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ଛତିଶଗଡ଼ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପରାଜୟର ଝଟକା ଭୋଗିବା ପରେ କଂଗ୍ରେସ ୨୦୨୪ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଛି। ଏଥର ଚଳିତ ବର୍ଷ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ୧୮ତମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ। ସଫଳତା ପାଇବା କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ ସ୍ଥିତି କଷ୍ଟକର । ନବ ଗଠିତ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରେ ଆସନ ବୁଝାମଣାକୁ ନେଇ କୌଣସି ଆଲୋଚନା ହେଉନାହିଁ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଉଦ୍ଧବ ଗୋଷ୍ଠୀ, ଟିଏମସି, ଆପ୍ ଏବଂ ଶିବସେନା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତ ଦେଉଛନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ତିନିଥର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ରେକର୍ଡର ସମକକ୍ଷ ହେବେ, କିନ୍ତୁ ନୂଆ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ଚାରିମାସ ମଧ୍ୟରେ ହେବାକୁ ଥିବା ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ ୧୩୮ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରା ଇତିହାସରେ ସବୁଠାରୁ କଠିନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ୨୦୨୪ରେ କଂଗ୍ରେସ ନିଜର ପତନକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବ, ଯେଉଁଥିମଧ୍ୟରୁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ହେଉଛି ବିଜେପି ବିରୋଧୀ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କ ସହ ଆସନ ବୁଝାମଣା କରିବା, ଯାହାର ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ନିର୍ବାଚନୀ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିନାହିଁ।
ତିନି ହିନ୍ଦୀଭାଷୀ ରାଜ୍ୟର ପରାଜୟ କଂଗ୍ରେସର ଚିନ୍ତା ବଢ଼ାଇଛି
ଆଗାମୀ ୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ଜୋରଦାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଛି । ୪ ଦଶନ୍ଧି ତଳେ ୧୯୮୪ରେ ଲୋକସଭାରେ ରେକର୍ଡ ୪୧୪ ଟି ଆସନ ଜିତିଥିବାରୁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଦଳ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । କିନ୍ତୁ ମାତ୍ର ୪୮ଟି ଆସନ ପାଇ ଦଳ ଗତ ୧୦ ବର୍ଷ ଧରି କ୍ରମାଗତଭାବେ ଦୁର୍ବଳ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ଛତିଶଗଡ଼ ଭଳି ହିନ୍ଦୀ ଭାଷୀ ରାଜ୍ୟରେ ନିର୍ବାଚନୀ ପରାଜୟ ଯୋଗୁଁ ଆଗାମୀ ମେଣ୍ଟ ଆଲୋଚନାରେ କଂଗ୍ରେସ ଦୁର୍ବଳ ସ୍ଥିତିରେ ରହିବ । ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ (୨୦୨୨) ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣାଟକ (୨୦୨୩)ରେ ବିଜୟର ଉତ୍ସାହ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଆଶା ରଖିଥିବା ଦଳର ଗଣିତକୁ ଏହି ପରାଜୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । ଏହି ପରାଜୟ ୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଦଳୀୟ କର୍ମୀଙ୍କ ମନୋବଳ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, କାରଣ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷୀ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଫଳାଫଳ ସ୍ଥିର କରିବାରେ ଏକ ବଡ଼ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି । ୨୦୧୯ରେ ହିନ୍ଦୀ ବେଲ୍ଟରେ ବିଜେପି ୧୪୧ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା କି ମୋଟ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାର ୭୧ ପ୍ରତିଶତ ।
କିପରି ବିଜେପି ସହ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିପାରିବ?
୨୦୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଏହା ବିଜୟ ଓ ପରାଜୟର ପ୍ରଶ୍ନ ନୁହେଁ ବରଂ ଦଳ ପାଇଁ କର ମର ପ୍ରଶ୍ନ । କ୍ଷମତାର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଦଳ ପାଇଁ ଶେଷ ସୁଯୋଗ ଭଳି । ବର୍ତ୍ତମାନ କଂଗ୍ରେସ ମାତ୍ର ୩ଟି ରାଜ୍ୟ ହିମାଚଳ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଓ ତେଲେଙ୍ଗାନାରେ ନିଜର ସରକାର ଚଳାଇବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛି । ହିମାଚଳର ୪ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ବ୍ୟତୀତ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଦଳର ସ୍ଥିତି ଦୁର୍ବଳ ରହିଛି । ତେବେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଏହା ସାମାନ୍ୟ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହେଉଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । ହିନ୍ଦୀ ବେଲ୍ଟରେ ପ୍ରାୟ ଲୋପ ପାଇଯିବା ପରେ ଭୋଟରଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ କଂଗ୍ରେସକୁ ନୂଆ କୌଶଳ ଆପଣାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ । ବିଜେପି ‘ମୋଦି କି ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି’ ଓ ‘ମହିଳା, ଯୁବକ, ଗରିବ ଓ କୃଷକ’ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଉଥିବାବେଳେ କଂଗ୍ରେସ ମାଗଣା ଯୋଜନା ଓ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନାର କଥା କହୁଛି ।
ନ୍ୟାୟଯାତ୍ରାରେ ବିଜୟ ସୂତ୍ର ଖୋଜିବ କଂଗ୍ରେସ
ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା, ରିଲିଫ୍ ପ୍ୟାକେଜ୍ ଏବଂ ଆଦାନୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଚାଲିଥିବା ଅଭିଯାନରୁ ବିଶେଷ ଫାଇଦା ନ ମିଳିବାରୁ କଂଗ୍ରେସ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ‘ଭାରତ ଯୋଡୋ ଯାତ୍ରା’ର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଫେରିଛି । ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହ ଯୋଡ଼ି ହେବାର ଆଉ ଏକ ପ୍ରୟାସ ହେଉଛି ଏହି ଯାତ୍ରା । ଏଥର ଏହାର ନାମ ‘ଭାରତ ନ୍ୟାୟ ଯାତ୍ରା’ ରଖାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ଉଭୟ ବସ୍ ଏବଂ ପାଦରେ ଚାଲିବ । ଜାନୁଆରୀ ୧୪ରୁ ମଣିପୁରରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୧୪ଟି ରାଜ୍ୟ ଦେଇ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପହଞ୍ଚିବ । ୬୨୦୦ କିଲୋମିଟର ଯାତ୍ରା ୮୫ଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ଛୁଇଁବ । ଏହି ଯାତ୍ରା ମଣିପୁରରୁ ପତାକା ଦେଖାଇ ନାଗାଲାଣ୍ଡ, ଆସାମ, ମେଘାଳୟ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ଓଡ଼ିଶା, ଛତିଶଗଡ଼, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ, ଗୁଜରାଟ ଓ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଦେଇ ଯିବ । ୨୦୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହି ଗସ୍ତକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି । ଏପ୍ରିଲ-ମେ ମାସରେ ନିର୍ବାଚନ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ଏବଂ ଏହାଦ୍ୱାରା ଯାତ୍ରାର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସମୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି ।
ଆସନ ବଣ୍ଟନକୁ ନେଇ କୌଣସି ଆଲୋଚନା ହୋଇନାହିଁ
ବିରୋଧୀ ଦଳର ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରେ ଆସନ ବୁଝାମଣାରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କଂଗ୍ରେସ ଭିତରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଦଳର ପଞ୍ଜାବ ଓ ଦିଲ୍ଲୀ ୟୁନିଟ୍ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ସହ କୌଣସି ମେଣ୍ଟ ଚାହୁଁନାହାନ୍ତି । ଏହି ବିଦ୍ରୋହ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ସର୍ବବୃହତ ସଦସ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ ନୂଆ ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧାର କାରଣ ପାଲଟିଛି । ଏବେ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଅସ୍ପଷ୍ଟତା ମଧ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ କିପରି ମେଣ୍ଟକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବ ଏବଂ ବଙ୍ଗଳାରେ ତୃଣମୂଳ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ସିପିଆଇ (ଏମ୍), କେରଳରେ ବାମପନ୍ଥୀ ଦଳ ଏବଂ ପଞ୍ଜାବ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ସହିତ ଆସନ ବୁଝାମଣା କରିବ ।
ଆସନ ବୁଝାମଣାରେ ବାଧକ ସାଜିଛି କଂଗ୍ରେସ ?
ଭାରତ ବିରୋଧୀ ଦଳର ମେଣ୍ଟରେ ଥିବା ଛୋଟ ଛୋଟ ଦଳମାନେ କଂଗ୍ରେସକୁ ବୁଝିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଉଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କପୂର୍ବ ଚିନ୍ତାଧାରା ତ୍ୟାଗ କରି ମେଣ୍ଟ ପାଇଁ ଟିକିଏ ଅଧିକ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି ନେତା ତଥା ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ କଂଗ୍ରେସର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଉପରେ ଖୋଲାଖୋଲି କହୁଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ତାଙ୍କ ସହ ଆସନ ବାଣ୍ଟିବାରେ କଂଗ୍ରେସର ଅହଂକାର ବାଧକ ସାଜିଛି । ସେପଟେ ଟିଏମସି ଓ ଆପ୍ କଂଗ୍ରେସ ମୁଖ୍ୟ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖଡଗେଙ୍କୁ ମେଣ୍ଟର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଚେହେରାଭାବେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ ବିରୋଧୀଙ୍କୁ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପକାଇଛନ୍ତି । ଏହା ଜାଣି ମଧ୍ୟ ପୁରୁଣା ଦଳ ସାମୂହିକ ନେତୃତ୍ୱ ସପକ୍ଷରେ ରହିଛି ଏବଂ ଏହାର ନେତାଭାବେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ପଛରେ ପକାଇଚାଲିଛି ।
ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରେ ବରର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ନେତୃତ୍ୱ ସମସ୍ୟା, ସର୍ବନିମ୍ନ ଏଜେଣ୍ଡା ଓ ଆସନ ବଣ୍ଟନର ସମାଧାନ ହୋଇନାହିଁ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ରାମ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ବିରୋଧୀ ମେଣ୍ଟର ନେତାମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଛି । ଏହାକୁ ନେଇ ବିରୋଧୀ ଦଳମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ସନ୍ଦେହ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଏଥିପାଇଁ କଂଗ୍ରେସ ନେତ୍ରୀ ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧି ଏବଂ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଛି । ତେବେ ଏନେଇ କଂଗ୍ରେସ ପକ୍ଷରୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକଭାବେ କୌଣସି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇନାହିଁ ।
ମୋଦିଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ବିରୋଧୀଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ କିଏ ?
ବିଜେପି ୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ମୋଦିଙ୍କୁ ଏକମାତ୍ର ଚେହେରା କରିଛି ଏବଂ ବିରୋଧୀଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଘୋଷଣା କରିବାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଛି, ଯାହାଫଳରେ ନିର୍ବାଚନ “ମୋଦୀ ବନାମ କିଏ” ହୋଇଯିବ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ କଂଗ୍ରେସ ‘ଆମେ, ମୁଁ ନୁହେଁ’ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇ ନିର୍ବାଚନକୁ ଯିବ ଏବଂ ଏକ ସାମୂହିକ ନେତୃତ୍ୱ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବ ବୋଲି କହିଛି । ନେତାବିହୀନ ବିରୋଧୀ ମେଣ୍ଟ ମୋଦିଙ୍କ ଅଭିଯାନକୁ ରୋକିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବ କି ନାହିଁ ତାହା ଦେଖିବା ରୋଚକ ହେବ । ସେପଟେ କଂଗ୍ରେସ ୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ବିକଳ୍ପ ଏଜେଣ୍ଡା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ସହ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କୁ ବିଜେପି ବିରୋଧରେ ଏକାଠି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବ ।
