ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମ୍ବିଧାନ ସଭା ନାହିଁ, ତେବେ ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ ପାଇଁ କିଏ ସୁପାରିସ କରିପାରିବ? ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପାହ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉଚ୍ଛେଦକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିବା ଆବେଦନକାରୀଙ୍କୁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ବୁଧବାର ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିଛନ୍ତି।
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଡିୱାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ପାଞ୍ଚ ଜଣିଆ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଖଣ୍ଡପୀଠ ବୁଧବାର ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଅଗଷ୍ଟ ୫, ୨୦୧୯ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରୁଥିବା ପିଟିସନର ଶୁଣାଣି ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଖଣ୍ଡପୀଠରେ ଜଷ୍ଟିସ୍ ସଞ୍ଜୟ କିଶନ କୌଲ, ଜଷ୍ଟିସ୍ ସଞ୍ଜୀବ ଖାନ୍ନା, ଜଷ୍ଟିସ୍ ବିଆର୍ ଗବାଇ ଏବଂ ଜଷ୍ଟିସ୍ ସୂର୍ଯ୍ୟକାନ୍ତ ରହିଛନ୍ତି।
୧୯୫୭ରେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀର ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଶେଷ ହେବା ପରେ ସମ୍ବିଧାନରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବସ୍ଥାଭାବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା (ଧାରା ୩୭୦) କିପରି ସ୍ଥାୟୀ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଓକିଲ ବରିଷ୍ଠ ଆଇନଜୀବୀ କପିଲ ସିବଲଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ।
ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଧାରା ୩୭୦ର ଧାରା ୩ କୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ କୁହାଯାଇଛି, “ଏହି ଧାରାର ପୂର୍ବ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଯାହାକିଛି ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ସାର୍ବଜନୀନ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଘୋଷଣା କରିପାରିବେ ଯେ ଏହି ଧାରା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ନାହିଁ କିମ୍ବା କେବଳ ସେହି ତାରିଖରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ଏବଂ ସଂଶୋଧନ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ନାହିଁ: ତେବେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏଭଳି ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଧାରା (୨)ରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ରାଜ୍ୟର ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର ସୁପାରିସ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ।’’
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ସିବଲଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ, ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଶେଷ ହେଲେ କ’ଣ ହେବ ? କୌଣସି ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଅନିଶ୍ଚିତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ଧାରା ୩୭୦ର ଧାରା (୩)ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରାଜ୍ୟର ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର ସୁପାରିସକୁ ବୁଝାଏ ଏବଂ ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର ସୁପାରିସ ଆବଶ୍ୟକ। କିନ୍ତୁ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି, ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ଶେଷ ହେଲେ କ’ଣ ହେବ?
ସିବଲ ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ତାଙ୍କର କଥା ଏବଂ ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର ସୁପାରିସ ବିନା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କିପରି ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ ପାଇଁ କୌଣସି ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରିପାରିବେ ନାହିଁ ସେ ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର ପୁରା ମାମଲା ରହିଛି।
ଜଷ୍ଟିସ ଗବାଇ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରି ବରିଷ୍ଠ ଓକିଲଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ ଯେ ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀର ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଶେଷ ହେବା ପରେ ଧାରା ୩୭୦କୁ ନେଇ କିଛି କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଯୁକ୍ତି କରାଯାଉଛି କି?
ସିବଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅଦାଲତ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସମ୍ବିଧାନ ଅଜ୍ଞାତ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବୈଧ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଏଠାରେ ନାହାନ୍ତି।
ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦକୁ ନେଇ ଆପତ୍ତି ଉଠାଇ ସିବଲ କହିଛନ୍ତି, ରାଜନୈତିକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ମାଧ୍ୟମରେ ଧାରା ୩୭୦କୁ ରାଜ୍ୟରୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହା କୌଣସି ସାମ୍ବିଧାନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ନ ଥିଲା। ସଂସଦ ନିଜେ ସମ୍ବିଧାନ ସଭାର ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରି ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରବାସୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛାକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରୁଛି ବୋଲି କହି ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥିଲା। ଏଭଳି କ୍ଷମତାର ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରିବ କି?
ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଏହି ମାମଲାର ଦୈନିକ ଭିତ୍ତିରେ ଶୁଣାଣି କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସୋମବାର ଏବଂ ଶୁକ୍ରବାର ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଦିନ ଯୁକ୍ତି ଶୁଣାଣି କରିବେ କାରଣ ସୋମବାର ଏବଂ ଶୁକ୍ରବାର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ବିଭିନ୍ନ ମାମଲାର ଶୁଣାଣିର ଦିନ ଅଟେ। ଏହି ଦିନଗୁଡ଼ିକରେ କେବଳ ନୂଆ ଆବେଦନର ଶୁଣାଣି ହୁଏ ଏବଂ ନିୟମିତ ମାମଲାର ଶୁଣାଣି ହୁଏ ନାହିଁ।
ଅଗଷ୍ଟ ୫, ୨୦୧୯ରେ ଧାରା ୩୭୦ ଉଚ୍ଛେଦ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପରେ ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀରର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସ୍ଥିତି ସମ୍ପର୍କରେ କେନ୍ଦ୍ରର ସତ୍ୟପାଠ ୫ ଜଣିଆ ଖଣ୍ଡପୀଠଦ୍ୱାରା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯିବାକୁ ଥିବା ସାମ୍ବିଧାନିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ନାହିଁ ବୋଲି ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ ପୂର୍ବରୁ କହିଥିଲେ।