ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ସବୁଠାରୁ ବଡ ସୁଖ ହେଉଛି ଏକ ସୁସ୍ଥ ଶରୀର। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ ଯେତେ ସୁସ୍ଥ, ସେତେ ସେ ଖୁସି ଏବଂ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଥାଏ। ରୋଗ ସଫଳତାର ପଥରେ ଏକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ କଦାପି ଖେଳନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଜଣେ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ସଫଳ ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଯଦି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ସାମାନ୍ୟ ଅସାବଧାନତା ଥାଏ, ତେବେ ବ୍ୟକ୍ତି ଚାହିଁଲେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚି ପାରିବେ ନାହିଁ। ଚାଣକ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ନିଜର ଭାବନା ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।
ଅଜିର୍ଣ୍ଣ ଭେଷଜମ ବାରି ଜିର୍ଣ୍ଣେ ବଲପ୍ରଦମ୍ ।
ଭୋଜନେ ଚାମୃତମ୍ ଭୋଜନାନ୍ତେ ବିଷପ୍ରଦମ୍ ।।
ହଜମ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ଜଳ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଅନେକ ଲୋକ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ସମୟରେ ପାଣି ପିଇବାର ଅଭ୍ୟାସ କରନ୍ତି। ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଶରୀରକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଇପାରେ। ଚାଣକ୍ୟ ଏହି ପଦ ମାଧ୍ୟମରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଭୋଜନ ମଧ୍ୟରେ ପିଇଥିବା ପାଣି ବିଷ ପରି। ଏହା ଅନେକ ରୋଗର କାରଣ ହୋଇପାରେ। ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାର ଏକ ଘଣ୍ଟା ପରେ ପାଣି ପିଇବା ଭଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ଅନ୍ନାଦଶଗୁଣମ୍ ପିଷ୍ଟମ୍ ପିଷ୍ଟାଦ୍ଦଶଗୁଣମ୍ ପୟଃ
ପୟଶୋଅଷ୍ଟଗୁଣମ୍ ମାଂସମ୍ ମାଂସଦ୍ଦଶଗୁଣମ୍ ଘ୍ରିତମ୍
ଚାଣକ୍ୟ ଶ୍ଳୋକରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, କଞ୍ଚା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପେଶା ହୋଇଥିବା ଶସ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ଅଟେ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ପେଶା ହୋଇଥିବା ଶସ୍ୟ ତୁଳନାରେ କ୍ଷୀର ଅତ୍ୟନ୍ତ ପୁଷ୍ଟିକର, କ୍ଷୀର ଅପେକ୍ଷା ୮ ଗୁଣ ଅଧିକ ମାଂସାହାରୀ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ମାଂସ ଠାରୁ ଗାଈର ଘିଅ ଠାରୁ ୧୦ ଗୁଣ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ। ଶୁଦ୍ଧ ଘିଅ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଅସ୍ଥି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୁଏ। ଏଥିରେ ଉପସ୍ଥିତ ଉପାଦାନଗୁଡିକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରେ। ଚାଣକ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଗିଲୋଇ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଗିଲୋଇର ବ୍ୟବହାର ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରୋଗରୁ ଦୂରେଇ ରଖିଥାଏ। ରୋଗ ସଂକ୍ରମଣରୁ ଗିଲୋଇ ଦୂରଇ ରଖେ।
ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଏହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିଥାଏ। କୁହାଯାଏ ସୁସ୍ଥ ରହିବା ପାଇଁ ଦୈନିକ ଯୋଗ, ସଠିକ ନିଦ ଏବଂ ଭଲ ଖାଦ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଯଦି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ତେବେ ସଫଳତା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ହାସଲ ହେବ।