ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି ଓ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଉନ୍ନୟନ ବିଭାଗ ଆନୁକୂଲ୍ୟରେ ସ୍ଥାନୀୟ ୟୁନିଟ୍-୧ସ୍ଥିତ ଆଦିବାସୀ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ପଡ଼ିଆଠାରେ ଫେବୃଆରୀ ୨୦ ତାରିଖଠାରୁ ଆଦିବାସୀ ମେଳା-୨୦୨୩ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି।
ଆଦିବାସୀ ମେଳାରେ କଳାବସ୍ତୁ ପ୍ରଭାଗରେ ସମୁଦାୟ ୧୩ଟି ଷ୍ଟଲ ରହିଛି। ଧରଣୀପେନୁ ଢୋକରା କାରିଗରୀ ସମିତି, ବାଲିଗୁଡ଼ା, କନ୍ଧମାଳ ପକ୍ଷରୁ ଢୋକରା ସାମଗ୍ରୀ ଯଥା: କଇଁଛ, ମାଣ, ଘଣ୍ଟି, ଫରୁଆ, ପିତ୍ତଳ କବାଟ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ, ମୂର୍ତ୍ତି ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରଦର୍ଶନ ଓ ବିକ୍ରୟ ନିମନ୍ତେ ରଖାଯାଇଛି। ୧୫୦ ଟଙ୍କାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୫ ହଜାର ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ସାମଗ୍ରୀ ଏହି ଢୋକରା ଷ୍ଟଲରେ ମିଳୁଛି।
ଢୋକରା ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ ପ୍ରଥମେ ସାମଗ୍ରୀର ଏକ ମାଟିର ଛାଞ୍ଚ କରାଯାଏ। ଛାଞ୍ଚ ଶୁଖିବା ପରେ ପଲିସ କରାଯାଇ ତା’ଉପରେ ପତଳା ଧଳାମାଟି ପଲିସ୍ କରାଯାଇଥାଏ। ତା’ଉପରେ ଶିମ୍ବପତ୍ର ଘସାଯାଏ। ପୁଣି ତା’ଉପରେ ମାଟି ପଲିସ କରାଯାଇଥାଏ। ମହୁମାଛିର ଅଠାକୁ ମହମ ଭଳି କରି ଏହାକୁ ତାର ତିଆରି କରାଯାଇ ତା’ଉପରେ ଗୁଡ଼ାଯାଏ। ତାର ବାହାର କରି ଡିଜାଇନ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ। ଉପରେ ସରୁ ମାଟି ଦିଆଯାଏ। ମୋଟା ମାଟି ଦିଆଯାଇ ଶୁଖାଯାଏ। ଚ୍ୟାନେଲ କରାଯାଇ ତା’ଉପରେ ଭଙ୍ଗା ପିତ୍ତଳ ଦିଆଯାଇ ମାଟିରେ ବନ୍ଦ କରାଯାଏ। ତାକୁ କୋଇଲାଚୁଲିରେ ପୋଡାଯାଏ। ପରେ ତାକୁ ବାହାର କରାଯାଇ ଥଣ୍ଡା କରାଯାଏ। ପୋଡାମାଟିକୁ ଭାଙ୍ଗି ତା’ଭିତରୁ ଢୋକରା ସାମଗ୍ରୀକୁ ବାହାର କରାଯାଇ ବ୍ରସ ଦ୍ୱାରା ସଫା କରାଯାଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଲଷ୍ଟୱାକ୍ସ ପ୍ରୋସେସ୍ କୁହାଯାଏ ବୋଲି ସମିତିର ସଦସ୍ୟା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଜନଜାତି ଅଳଙ୍କାର ଷ୍ଟଲରେ ଦର୍ଶକମାନେ ଭିଡ଼ ଜମାଇଛନ୍ତି।
ସେହିଭଳି ଅନ୍ୟ ଏକ ଷ୍ଟଲରେ ସବାଇ ଘାସର ସପ, ଫୁଲଝୁଡ଼ି, ଟେବୁଲ ମ୍ୟାଟ୍, ବ୍ୟାଗ୍, ଡାଇନିଙ୍ଗ୍ ମ୍ୟାଟ୍, ଆଦି ପ୍ରଦର୍ଶନ ଓ ବିକ୍ରୟ କରାଯାଉଛି। ଏହାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ସେମାନଙ୍କ ଜମିରେ ସବାଇଘାସ ଚାଷ କରିଥାନ୍ତି। ଘାସ ପାକଳ ହେଲାପରେ ବିଲରୁ କାଢ଼ି ଖରାରେ ଶୁଖାଇ ପଲିସ୍ କରି ସବାଇଘାସ ଜିନିଷ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗୀନ ସୂତା ଦ୍ୱାରା ଏହାକୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରାଯାଇଥାଏ।
ଆଇଟିଡିଏ କରଞ୍ଜିଆର ଷ୍ଟଲରେ ପଥର ନିର୍ମିତ ଆକର୍ଷଣୀୟ କଳା ମୁଗୁନି ପଥରକୁ କାଟି ପଲିସ୍ କରି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସାମଗ୍ରୀ ଯଥା ଗଣେଶ, କୁଟୁଣୀ, ଦୀପ, ବାଟି, ଶିଳ ଆଦି ଘରୋଇ ବ୍ୟବହୃତ ସାମଗ୍ରୀ ବିକ୍ରୟ ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନ ନିମନ୍ତେ ରଖାଯାଇଛି। ଏହି କଳାବସ୍ତୁ ସେକଫରରେ ଗୋଣ୍ଡ ଓ ସଉରା ଚିତ୍ରକଳା ସହିତ ଜୁଆଙ୍ଗ ଓ କନ୍ଧ ଚିତ୍ରକଳା ଦର୍ଶକମାନଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଓ ବିକ୍ରୟ ନିମନ୍ତେ ରହିଛି। ଏକ ଷ୍ଟଲରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ପୋଷାକ ଇତ୍ୟାଦି, ଟେରାକୋଟା ସାମଗ୍ରୀ ସହିତ ଲାଖ ତିଆରି ଚୁଡ଼ି, କେ„ଇ, ହାର ଆଦି ମିଳୁଛି। ସେହିଭଳି କାଠଶିଳ୍ପର ଗଣେଶ, ବଳଦଗାଡ଼ି, ହାତୀ ଆଦି ଶାଗୁଆନ୍ କାଠକୁ ପଲିସ୍ କରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିଖୁଣ ଭାବେ ତିଆରି କରାଯାଇଛି। ଶିଆଳି ଲତାରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବ୍ୟାଗ, ଘରୋଇ ଶିକା, ସୂତା ଆଦି ମଧ୍ୟ ବିକ୍ରୟ ହେଉଛି।
ଆଦିବାସୀ ମେଳା ୨୦୨୩ରେ ଧାନ୍ୟଶିଳ୍ପର ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତିର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଉଛି। ଧାନ୍ୟରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀର ପ୍ରଣାଳୀ ସଂପର୍କରେ ଦେଖଣାହାରୀମାନେ ଜାଣି ପାରୁଛନ୍ତି।
ଆଜି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଓଡ଼ିଶାର ସାନ୍ତାଳ ଜନଜାତିଙ୍କର ଡଙ୍ଗନୃତ୍ୟ, ସଉରା ଜନଜାତିଙ୍କ ‘ମିରିଆ’, ସାନ୍ତାଳ ଜନଜାତିଙ୍କ ଦଂଠା, ଦିଦାୟୀ ଜନଜାତିଙ୍କ ଚଇତି ନୃତ୍ୟ, ସାନ୍ତାଳ ଜନଜାତିଙ୍କ ଛଉ ନୃତ୍ୟ, ଲୋଧା ଜନଜାତିଙ୍କର ଝୁମର ନୃତ୍ୟ ଓ ଶେଷରେ ପରଜା ଜନଜାତିଙ୍କର ରିନ୍ଯୋଡ଼ି ନୃତ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା।
ଆଦିାବସୀ ମେଳା ପ୍ରତ୍ୟହ ଦିବା ୨.୩୦ ଘଟିକାଠାରୁ ରାତ୍ର ୯ ଘଟିକା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦର୍ଶକମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଖୋଲା ରହୁଛି। ଆଦିବାସୀ ମେଳା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବ।
