ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: କିଛି ସମ୍ପର୍କ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଏବଂ ଜଟିଳ, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ପୁରୁଷର ମା ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ। ପ୍ରାୟତଃ ପୁରୁଷମାନେ ବିବାହ ପୂର୍ବରୁ ନିଜ ମା’ଙ୍କ ସହିତ ଅତି ନିକଟତର ହୁଅନ୍ତି। ମା’ର କୋଳ ହେଉଛି ତାଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଖୁସି। ସେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଛୋଟ ଏବଂ ବଡ ଜିନିଷକୁ ନିଜ ମା ସହିତ ଅଂଶୀଦାର କରନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଯେତେବେଳେ ପତ୍ନୀ ବିବାହ ପରେ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନରେ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି, ଜୀବନରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟେ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯିଏ ଏହି ଦୁଇଜଣଙ୍କର ସମ୍ମାନ ଏବଂ ପ୍ରେମ ବଜାୟ ରଖେ ସେ ସୁଖମୟ ଜୀବନ ବିତାଇଥାଏ। ଏଥି ସହିତ ଚାଣକ୍ୟ ଏକ ଶ୍ଳୋକରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, କେଉଁ ପୁରୁଷମାନେ ଘରୁ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯିବା ଉଚିତ୍। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଚାଣକ୍ୟ କାହିଁକି ମହିଳାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପୁରୁଷଙ୍କ ପାଇଁ ଏପରି କଥା କହିଛନ୍ତି?
ମାତା ସତ୍ୟ ଗୃହେ ନାସ୍ତି ଭାର୍ଯ୍ୟା ଚାପ୍ରିୟବାଦିନୀ।
ଅରଣ୍ୟମ୍ ତେନ ଗନ୍ତବ୍ୟମ୍ ୟଥାରଣ୍ୟମ୍ ତଥା ଗ୍ରିହମ୍।।
ଏହି ଶ୍ଳୋକରେ ଚାଣକ୍ୟ ଘରେ ମହିଳା ରହିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଘରେ ଜଣେ ମହିଳା ରହିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ, କାରଣ ପିଲାଦିନରୁ ଯୌବନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାତା ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରନ୍ତି। ତାଙ୍କୁ ସଠିକ୍ ପଥରେ ଚାଲିବାକୁ ଶିଖାଇଥାନ୍ତି। ମମତାର ଛାୟା ଘରକୁ ଏକ ମନ୍ଦିର କରିଥାଏ। ମା ବିନା ଘରଟି ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯାଏ। ତେଣୁ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏପରି ଘରେ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯିବା ଭଲ, ଯେଉଁଠାରେ ଆପଣ ମାତା ପ୍ରକୃତିର କୋଳରେ ଶାନ୍ତି ଅନୁଭବ କରିପାରିବେ।
ଜୀବନରେ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଭୂମିକା ବିଷୟରେ ଚାଣକ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି କୌଣସି ମାତା ଏବଂ ନମ୍ର ପ୍ରକୃତିର ପତ୍ନୀ ମଧ୍ୟ ଘରେ ସୁଖ ଏବଂ ଶାନ୍ତି ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିପାରିବେ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ପତ୍ନୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିନିଷ ଉପରେ ଅଭିଯୋଗ କରନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ପରିବାରକୁ ଏକାଠି ରଖିବାର କୌଣସି ଅର୍ଥ ନାହିଁ। ଏପରି ଘରେ ରହିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଚାଲିଯିବା ଭଲ। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ସେହି ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ଉଚିତ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସୁଖ ପାଆନ୍ତି। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଘର ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବା ଯୋଗ୍ୟ, ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ରହିଥାଏ। ଯଦି ଆମେ ଘରେ ଏକାଠି ରହି ପଶୁମାନଙ୍କ ପରି ଯୁଦ୍ଧ ଜାରି ରଖୁ, ତେବେ ଜଙ୍ଗଲରେ ରହିବାରେ କ’ଣ ଭୁଲ୍?