ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆଜି ମୌନୀ ଅମାବାସ୍ୟା ଦିନ ପ୍ରୟାଗରାଜରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଅମୃତ ସ୍ନାନ ଚାଲିଛି। ଏହି ଅମୃତ ସ୍ନାନର ଠିକ୍ ପୂର୍ବରୁ, ରାତି ପ୍ରାୟ ୧ ଟା ସମୟରେ ସଙ୍ଗମରେ ଏକ ଦଳାଚକଟା ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ୧୨ ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ଅନେକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ଦୁର୍ଘଟଣାର ଚିତ୍ର ବିଚଳିତ ଥିଲା। ଚିତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଯେଉଁଠାରେ ପୋଷାକ, ବ୍ୟାଗ, ଜୋତା, ଚପଲ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜିନିଷ ଏଠାରେ ଏବଂ ସେଠାରେ ପଡ଼ିଥିବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା, ମୃତଦେହ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଚଟାଣରେ ପଡ଼ିଥିବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣା ଆମକୁ ୭୧ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଘଟିଥିବା ମହାକୁମ୍ଭ ଘଟଣାକୁ ମନେ ପକାଇ ଦେଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ୮୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା।
ପ୍ରକୃତରେ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମହାକୁମ୍ଭ ଆହ୍ଲାବାଦରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ଆୟୋଜିତ ଏହି ମହାକୁମ୍ଭରେ ଫେବୃଆରୀ ୩ ତାରିଖରେ ମୌନୀ ଅମାବାସ୍ୟା ଥିଲେ। ଅମୃତ ସ୍ନାନ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ସଙ୍ଗମ କୁଳରେ ଥିଲେ। ସେଦିନ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ମଧ୍ୟ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ, ତାଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଭିଡ଼ ଜମିବା କାରଣରୁ ଏହି ଦଳାଚକଟା ଘଟିଥିଲା। ତଥାପି, ଯଦି ଆମେ ସେହି ସମୟର ଖବରକାଗଜକୁ ଦେଖିବା, କାହାଣୀଟି କିଛି ଅଲଗା ଦେଖାଯାଏ।
ଫେବୃଆରୀ ୩ ତାରିଖ ୧୯୫୪ରେ ଅମୃତ ସ୍ନାନ ଦିନ, ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକ ଗଙ୍ଗା କୂଳରେ ଠିଆ ହୋଇ ଅଖାଡାର ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଦେଖିଥିଲେ। ଧୀରେ ଧୀରେ ଭିଡ଼ ବବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା। କିନ୍ତୁ ଶୋଭାଯାତ୍ରା ହେତୁ ବାହାରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନ ନଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଠେଲା ପେଲା ଆରମ୍ଭ ହେଲା, ଲୋକମାନେ ନାଗା ସାଧୁଙ୍କ ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଦେଇ ଯିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲେ। କୁହାଯାଏ ଯେ, ସେତେବେଳେ ସାଧୁମାନେ ସେମାନଙ୍କ ତ୍ରିଶୂଳ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନଙ୍କ ଆଡକୁ ମୁହାଁଇଦେଇଥିଲେ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଲୋକମାନେ ବାହାରକୁ ଆସିପାରିନଥିଲେ ଏବଂ ଦଳାଚକଟା ହେତୁ କେହି କେହି ପୋତି ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ କେହି କେହି ଗଙ୍ଗାରେ ବୁଡ଼ି ଯାଇଥିଲେ।
ଅନେକ ରିପୋର୍ଟରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କ କାର ସେହି ଦିନ ପ୍ରାୟ ୧୦ ଟା ସମୟରେ ତ୍ରିବେଣୀ ରୋଡରୁ ବାହାରିଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଲୋକମାନେ ଏହା ବିଷୟରେ ଜାଣିଲେ, ସେମାନେ ବ୍ୟାରିକେଡ୍ ଭାଙ୍ଗିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଆଗକୁ ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲେ। ଏହି ସମୟରେ ନାଗା ସାଧୁଙ୍କ ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଯାଉଥିଲା। ଭିଡ ବଢିବାକୁ ଲାଗିଲା ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ବାହାରିବ ପାଇଁ ରାସ୍ତା ମିଳିଲା ନାହିଁ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ବିଶୃଙ୍ଖଳା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଏକ ଦଳାଚକଟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ୮୦୦ ରୁ ୧୦୦୦ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିବା ଦାବି କରାଯାଇଛି। ଏହା ମଧ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି ଯେ, ୨୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ, କିଛି ଦିନ ପରେ, ବଜେଟ୍ ଅଧିବେଶନରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନେହେରୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣା ପାଇଁ ଶୋକ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।