ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ନିର୍ବାଚନ ଏବେ ଭାବପ୍ରବଣ ପ୍ରସଙ୍ଗରୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିର ଗଣିତକୁ ବଦଳିଯାଇଛି କି? ୫ଟି ରାଜ୍ୟର ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ଏହା ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଶ୍ନ। ବାସ୍ତବରେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ସମୟରେ ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି କିମ୍ବା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ସରକାର କରିଥିବା କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନାକୁ ନେଇ ନିର୍ବାଚନୀ ଏଜେଣ୍ଡା ସ୍ଥିର କରାଯାଉଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରସଙ୍ଗ ପଛକୁ ଚାଲିଯାଇଛି। ତେବେ ଏହି ଧାରାକୁ ମାଗଣା କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନା ସହ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ାଯାଇଛି। ଏହାର ପ୍ରଭାବକୁ ନେଇ ସମାନ୍ତରାଳ ବିତର୍କ ମଧ୍ୟ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ସବୁ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ସମାନ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇଥିବାରୁ ବିତର୍କ ପଛକୁ ଠେଲି ହୋଇଯାଇଛି ଏବଂ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିର ଗଣିତ ଉପରେ ସର୍ବାଧିକ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଛି।
କ’ଣ ସଙ୍କେତ ଦେଇଛନ୍ତି ବିରୋଧୀ?:
ବାସ୍ତବରେ ୨୦୧୪ରୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ବିଜେପିର ବିଜୟ ବିରୋଧୀଙ୍କ ଆଗରେ ଅସ୍ତିତ୍ୱକୁ ନେଇ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି। ବିଜେପିର ବଡ଼ ବିଜୟରେ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ ଓ ଜାତୀୟତାବାଦ ସହ ଜଡ଼ିତ ଭାବପ୍ରବଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ବିଜେପିର ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ନୀତିକୁ ବିରୋଧୀମାନେ ଖାତିର କରୁନଥିଲେ। ସେମାନେ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଉଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେଥିରୁ ବିଶେଷ ଫାଇଦା ପାଇନଥିଲେ। କିନ୍ତୁ କିଛିଦିନ ହେବ ବିରୋଧୀମାନେ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ, ଯୁବକ ଓ ମହିଳାଙ୍କୁ ନିଜ ସପକ୍ଷରେ ଆଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା ଚଳାଇଛନ୍ତି। ପୁରୁଣା ପେନସନ ପ୍ରଚଳନ, ମହିଳା ଓ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତି ମାସରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଅର୍ଥ ସହାୟତା ଭଳି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଆଯାଉଛି। ୨୦୨୪ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ବିରୋଧୀ ଦଳମାନେ ଏଭଳି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଇବେ ବୋଲି ସଙ୍କେତ ଦେଇଛନ୍ତି।
କ’ଣ ରହିଛି କାଉଣ୍ଟର କାଉଣ୍ଟର ରଣନୀତି?:
ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ଏସବୁ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଆଗକୁ ରଖି କିମ୍ବା ବିଜେପିକୁ ଟକ୍କର ଦେଇ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିବା ବିରୋଧୀଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ବିକଳ୍ପ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏକ ରାଜନୈତିକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକତା। କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଓ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ କଂଗ୍ରେସ ପୁରୁଣା ପେନସନ କିମ୍ବା ଶସ୍ତାରେ ବିଜୁଳି ଯୋଗାଇଦେବା ଭଳି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ନିର୍ବାଚନ ଜିତି ନିଜର ବଢ଼ୁଥିବା ପରାଜୟ ଧାରାରେ ଲଗାମ ଲଗାଇ ନିଜର ସଂଗଠନକୁ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରିଛି। ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ଏଭଳି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ପଞ୍ଜାବରେ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିଛି। ବିରୋଧୀଙ୍କ ବଢ଼ୁଥିବା ପଦକ୍ଷେପକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ବିଜେପିକୁ କେତେକ ରାଜ୍ୟରେ ଲୋଭନୀୟ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଛି। ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ଏଥର ବିଜେପି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ଲାଡଲି ଯୋଜନା ସାହାଯ୍ୟରେ ଲଢ଼େଇ କରିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ମାସିକ ୧୨୦୦ ଟଙ୍କା ଭତ୍ତା ଦିଆଯାଉଛି। ଅର୍ଥାତ୍ ମତଦାତାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ରାଜନୀତିର ଯୁଗ ଜାରି ରହିବ ବୋଲି ସଙ୍କେତ ମିଳିଛି।
ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ କ୍ଷମତା ଆକଳନ କରନ୍ତି
ନିର୍ବାଚନ ବିଶ୍ଳେଷକମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆଜିକାଲି ଭୋଟରମାନେ ସରଳ ଶବ୍ଦରେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ଦଳ ସେମାନଙ୍କୁ କ’ଣ ଦେବ। ଏହି ଦଳଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିକୁ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପରେ ସେ ଭୋଟ୍ ଦେଉଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆଉ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଅଛି ଯାହାକୁ ବୁଝିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ପ୍ରତିଭାବାନ ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନେ ଭୋଟରଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ପୂରଣ କରିବାରେ କେତେ ସକ୍ଷମ ତାହା ବୁଝାଇବାରେ ସକ୍ଷମ ହେଉଛନ୍ତି। ଭୋଟର କେବଳ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିର ଆକଳନ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ବରଂ ଏହାକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଦଳର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଆକଳନ କରନ୍ତି। କାରଣ ସବୁ ଦଳ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଉଛନ୍ତି। ସାମାଜିକ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଏହି ଧାରା ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ଏବେ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ତାଲିକା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛି। ଏହି କ୍ରମରେ ଭାବନାତ୍ମକ ସମସ୍ୟା ପଛକୁ ଠେଲି ହୋଇଯାଉଛି।