ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ନେବା ସମୟରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଆପଣଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କ ଚୟନ କରିବାର ସୁବିଧା ମିଳିବ। ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କ ଏବଂ କାର୍ଡ ପ୍ରଦାନକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଏନବିଏଫସିକୁ ନୂଆ ଗାଇଡଲାଇନ ଜାରି କରିଛି। ଏହା ଅନୁଯାୟୀ, କାର୍ଡ ଜାରିକାରୀଙ୍କୁ ଏବେ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ଜାରି କରିବା ସମୟରେ ଏକରୁ ଅଧିକ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କରୁ ଚୟନ କରିବାର ବିକଳ୍ପ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ। ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ପଚାରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଯେ ସେମାନେ କେଉଁ ନେଟୱାର୍କର କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ଚାହୁଁଛନ୍ତି।
ସେହିପରି ପୁରୁଣା କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ବ୍ୟବହାରକାରୀମାନେ କାର୍ଡ ନବୀକରଣ କରିବା ସମୟରେ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାର ବିକଳ୍ପ ପାଇବେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡର ବୈଧତା ରହିଛି, ଯାହା ଏକ, ଦୁଇ, ତିନି ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇପାରେ। କାର୍ଡର ଅବଧି ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ ଆପଣ ନେଟୱାର୍କ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବେ।
ନୂଆ ଗାଇଡଲାଇନ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେଉଁ ସଂସ୍ଥାର କାର୍ଡ ସଂଖ୍ୟା ୧୦ ଲକ୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ କମ୍ ଥିବ, ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ନିୟମ ଲାଗୁ ହେବ ନାହିଁ। ଏହାବ୍ୟତୀତ, ଯେଉଁ କାର୍ଡ ଜାରିକାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଅନୁମୋଦିତ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କରେ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ଜାରି କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଛି। ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ଦିନଠାରୁ ୬ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ନିୟମ ବଳବତ୍ତର ରହିବ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତରେ ୫ଟି କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କ କମ୍ପାନୀ ରହିଛି- ଭିସା, ମାଷ୍ଟରକାର୍ଡ, ରୁପେ, ଆମେରିକାନ ଏକ୍ସପ୍ରେସ ଓ ଡିନର କ୍ଲବ। ଏହି କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକର ବିଭିନ୍ନ ଆର୍ଥିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ସହ ଚୁକ୍ତି ରହିଛି। ଏହି କାରଣରୁ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ନିଜ ପସନ୍ଦର କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କ ବାଛିବାର ବିକଳ୍ପ ମିଳିନଥାଏ।
କିଛି କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କ କ୍ରେଡିଟ କାର୍ଡରେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ବାର୍ଷିକ ଫି ଆଦାୟ କରୁଛନ୍ତି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକରୁ ଅଧିକ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କର ବିକଳ୍ପ ନ ଦିଏ ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ସେହି ନେଟୱାର୍କ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ ଯାହା ଉପରେ ଅଧିକ ଦେୟ ରହିଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଯଦି ଆପଣଙ୍କୁ ଏକରୁ ଅଧିକ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କର ବିକଳ୍ପ ମିଳେ ତେବେ ଆପଣ ନିଜର ଆବଶ୍ୟକତା, ଏହାର ଦେୟ ଏବଂ ନେଟୱାର୍କରେ ଉପଲବ୍ଧ ସୁବିଧାକୁ ଆଧାର କରି ସଠିକ୍ ବିକଳ୍ପ ଚୟନ କରିପାରିବେ।
ଦୁନିଆର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କାର୍ଡ କମ୍ପାନୀ ହେଉଛି ଭିସା। ଏହା ୨୦୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶ ଓ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହିଛି। ଏହାର ମାର୍କେଟ କ୍ୟାପ ହେଉଛି ୪୮୯.୫୦ ବିଲିୟନ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୪୦ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା। ଭିସା ପରେ ମାଷ୍ଟରକାର୍ଡ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ଲୋକପ୍ରିୟ କ୍ୟାସଲେସ୍ ପେମେଣ୍ଟ କମ୍ପାନୀ। ମାଷ୍ଟରକାର୍ଡ ଆଜି ୧୫୦ଟି ଦେଶରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏବଂ ଏହାର ମାର୍କେଟ କ୍ୟାପ୍ ୩୭୨.୫୫ ବିଲିୟନ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୩୦ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଛି।
ବ୍ୟାଙ୍କବଜାରର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୩ ଏପ୍ରିଲ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତରେ ୮.୬ କୋଟି କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ପ୍ରଚଳନରେ ଥିଲା, ଯାହା କି ୨୦୨୨ ଏପ୍ରିଲରେ ୭.୫ କୋଟି ତୁଳନାରେ ୧୫% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୨୪ ଆରମ୍ଭ ବେଳକୁ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ସଂଖ୍ୟା ୧୦୦ ନିୟୁତ ଅତିକ୍ରମ କରିବ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଛି।
ରୁପେ ହେଉଛି ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଘରୋଇ ଡେବିଟ୍ ଏବଂ କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ପେମେଣ୍ଟ ନେଟୱାର୍କ। ଏହି ନାମ ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଦେୟକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ବିଦେଶୀ କାର୍ଡ ନେଟୱାର୍କର ଏକଛତ୍ରବାଦକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୧୨ରେ ଏହା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା।
