ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦଳବଦଳ ବିରୋଧୀ ଆଇନକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିଛି। ଯେଉଁ ଦଳରେ ଜନପ୍ରତିନିଧିମାନେ ସଂସଦ କିମ୍ବା ବିଧାନସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି, ସେହି ଦଳକୁ ଛାଡ଼ିଲେ ଦଳବଦଳ କୁହାଯାଏ। ଭାରତରେ ଏହି ଆଇନ ମୂଳତଃ ସମ୍ବିଧାନର ଅଂଶ ନ ଥିଲା ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି। ବଡ଼ ଧରଣର ଦଳବଦଳକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ୧୯୮୫ମସିହାରେ ସମ୍ବିଧାନ ସଂଶୋଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ଦଶମ ଅନୁସୂଚୀ ବା ଦଳବଦଳ ନିରୋଧୀ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିଲା।
ଏହା ଅଧୀନରେ ଜଣେ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ (କ) ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ନିଜ ଦଳର ସଦସ୍ୟତା ତ୍ୟାଗ କରିବା କିମ୍ବା (ଖ) ଦଳ ବିରୋଧରେ ଭୋଟ ଦେବା ପାଇଁ ଗୃହର ସଦସ୍ୟତାରୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷଣା କରାଯାଇପାରିବ। ତେବେ ବିଧାୟକଙ୍କ ଗୋଷ୍ଠୀର ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦଳ ସହ ମିଶ୍ରଣକୁ ଛାଡ଼ କରାଯାଇଛି।
ଆସ୍ଥା ଭୋଟ ସମୟରେ ଦଳବଦଳର ଏହି ମାମଲାଗୁଡ଼ିକ ବିରୋଧରେ ଉଭୟ ଧାରା ୨(୧)(କ) ଏବଂ ୨(୧)(ବି) ଅନୁଯାୟୀ ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇପାରନ୍ତା। ତେଣୁ ଫ୍ଲୋର ଟେଷ୍ଟ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରାୟ ସବୁଦଳ ନିଜ ନିଜ ବିଧାୟକଙ୍କ ପାଇଁ ହ୍ୱିପ୍ ଜାରି କରିଥାନ୍ତି। ସଂସଦୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ହ୍ଵିପ୍ ହେଉଛି ଦଳର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ଗୃହରେ ଥିବା ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏକ ଲିଖିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ। ଏହା ଅଧୀନରେ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଗୃହରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ସପକ୍ଷରେ କିମ୍ବା ବିପକ୍ଷରେ ଭୋଟ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ। ଜନପ୍ରତିନିଧିମାନେ ହ୍ଵିପରେ ବାନ୍ଧି ରହିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାର ଅବମାନନା ସେମାନଙ୍କୁ ଦଳବଦଳ ବିରୋଧୀ ଆଇନ ପରିସରଭୁକ୍ତ କରିପାରେ।
ଏହା ଅନୁଭବ କରାଯାଇଛି ଯେ ହ୍ୱିପ୍ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଦଳବଦଳ ବିରୋଧୀ ଆଇନ ବିଧାୟକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ମୁକ୍ତ ଭୋଟ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେମାନଙ୍କ ଦଳ ସହିତ ବାନ୍ଧି ରଖିଛି। ସବୁ ଦିଗରୁ ଆସିଥିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶ ହେଉଛି କ୍ରସ୍ ଭୋଟିଂକୁ ଆସ୍ଥା ଭୋଟ କିମ୍ବା ଆର୍ଥିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସଂକଳ୍ପରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯିବା ଉଚିତ। ଦଳବଦଳ ବିରୋଧୀ ଆଇନ ବିଧାୟକମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ ଭୋଟ ଦେବାର ସୁଯୋଗ ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେମାନଙ୍କ ଦଳ ସହ ବାନ୍ଧି ରଖିଛି ବୋଲି ସାଧାରଣରେ ଅନୁଭବ କରାଯାଉଛି। ସେମାନଙ୍କୁ କେବେ ଦଣ୍ଡ ଦିଆଯିବ?
